Առանց էլեկտրաէներգիայի ժամանակակից քաղաքակրթությունը չի կարող գոյություն ունենալ: Դա մեզ թանկ արժե. էլեկտրաէներգիա արտադրելու ուղիների մեծ մասն անուղղելի վնաս է հասցնում բնությանը: Բայց դա կարող է փոխվել, եթե օգտագործվեն այլընտրանքային ռեսուրսներ։
Էներգիայի ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա, թերեւս, ամենալուրջ խնդիրն է։ Ավանդական էներգետիկ օբյեկտների կողմից մթնոլորտ արտանետվող ջերմոցային գազերը ոչ միայն աղտոտում են մթնոլորտը և վնասում օզոնային շերտը: Նրանք փոխում են ծովի ջրի բաղադրությունն ու թթվայնությունը, դանդաղեցնում բույսերի աճը։
Էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրները վերականգնվող էներգիայի ռեսուրսներն են, որոնք ստացվում են հիդրոէներգիայի, քամու, արևային էներգիայի, երկրաջերմային էներգիայի, կենսազանգվածի և մակընթացային էներգիայի օգտագործմամբ: Ի տարբերություն հանածո վառելիքի, ինչպիսիք են նավթը, բնական գազը, ածուխը և ուրանի հանքաքարը, էներգիայի այս աղբյուրները չեն սպառվում, ինչի պատճառով էլ դրանք կոչվում են վերականգնվող:
1. Արևային էներգիա
Արևը Երկրի վրա էներգիայի հիմնական աղբյուրն է, քանի որ ամեն տարի մեր մոլորակին հարվածում է մոտ 173 PW (կամ 173 միլիոն ԳՎտ) արևային էներգիա, ինչը ավելի քան 10 հազար անգամ գերազանցում է համաշխարհային էներգիայի կարիքները: Տանիքում կամ բաց տարածքներում ֆոտոգալվանային մոդուլները արևի լույսը վերածում են էլեկտրական էներգիայի՝ օգտագործելով կիսահաղորդիչներ՝ հիմնականում սիլիցիում: Արևային կոլեկտորները ջերմություն են արտադրում ջեռուցման և տաք ջրի արտադրության, ինչպես նաև օդորակման համար:
Արևային մարտկոցները կարող են էներգիա առաջացնել ամպամած եղանակին և նույնիսկ ձյան տեղումներին: Առավելագույն արդյունավետության համար դրանք պետք է տեղադրվեն որոշակի անկյան տակ՝ որքան հեռու է հասարակածից, այնքան մեծ կլինի վահանակների տեղադրման անկյունը:
2. Քամու էներգիա
Քամին որպես շարժիչ ուժ օգտագործելը երկար ավանդույթ է: Հողմաղացներն օգտագործվում էին ալյուր աղալու, սղոցելու համար և որպես պոմպակայան կամ ջրամբար։ Ժամանակակից հողմատուրբինները էլեկտրաէներգիա են արտադրում քամու էներգիայից: Նախ՝ նրանք քամու կինետիկ էներգիան վերածում են ռոտորի մեխանիկական էներգիայի, իսկ հետո՝ էլեկտրական էներգիայի։
Քամու էներգիան վերականգնվող էներգիայի ամենաարագ զարգացող տեխնոլոգիաներից մեկն է: Վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում ցամաքային և ծովային հողմային էներգիայի արտադրության համաշխարհային հզորությունը աճել է գրեթե 75 անգամ՝ 1997 թվականի 7,5 ԳՎտ-ից մինչև 2018 թվականը մոտ 564 ԳՎտ:
3. Ջրի էներգիա
Նույնիսկ Հին Եգիպտոսում և Հռոմեական կայսրությունում ջրի էներգիան օգտագործվում էր աշխատանքային մեքենաները, այդ թվում՝ ջրաղացները վարելու համար։ Միջնադարում Եվրոպայում ջրաղացներն օգտագործվում էին սղոցարաններում և ցելյուլոզայի և թղթի գործարաններում: 19-րդ դարի վերջից ջրի էներգիան ակտիվորեն օգտագործվում է էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար։
4. Երկրաջերմային էներգիա
Երկրաջերմային էներգիան օգտագործում է երկրի ջերմությունը՝ էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար։ Ընդերքի ջերմաստիճանը թույլ է տալիս տաքացնել Երկրի վերին շերտերը և ստորգետնյա ջրամբարները։ Նրանք արդյունահանում են հողի երկրաջերմային էներգիան փոքր հորերի օգնությամբ, դա մեծ ներդրումներ չի պահանջում։ Այն հատկապես արդյունավետ է այն շրջաններում, որտեղ տաք աղբյուրները գտնվում են երկրի ընդերքի մակերեսին մոտ:
5. Մակընթացության և հոսքի էներգիա
Մակընթացությունները և ալիքները էներգիա ստանալու ևս մեկ միջոց են: Նրանք ստիպում են պտտել գեներատորը, որը պատասխանատու է էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար։ Այսպիսով, էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար ալիքային էլեկտրակայանները օգտագործում են հիդրոդինամիկական էներգիա, այսինքն՝ էներգիա, ճնշման անկում և ծովային ալիքների ջերմաստիճանի տարբերություն։ Այս ոլորտում հետազոտությունները դեռ շարունակվում են, սակայն փորձագետներն արդեն հաշվարկել են, որ միայն Եվրոպայի ափերը կարող են տարեկան արտադրել ավելի քան 280 ՏՎտժ էներգիա, ինչը Գերմանիայի էներգիայի սպառման կեսն է։
Նման շատ ավելի այլընտրանքային ռեսուրսներ կան:
Ինչպե՞ս կարող եք աստիճանաբար անցնել այլընտրանքի
Սպառման ներկա մակարդակում նավթի ու գազի ապացուցված պաշարները մարդկությանը կբավականացնեն 40-45 տարի։ Այս կարճ ժամանակահատվածում մենք պետք է սովորենք անել առանց ավանդական վառելիքի: Սա հատկապես վերաբերում է այն երկրներին, որոնք չունեն սեփական ածխաջրածնային պաշարներ:
Նանե Խաչատրյան 