- Աշխատանք անհատական նախագծերով (այս շաբաթ)
- Սիրելի´ ութերորդցի, միջինդպրոցական շրջանի ավարտն արի նշանավորենք քո անհատական նախագծով: Անհատական նախագիծը կընտրես ինքդ, ես կօգնեմ քեզ: Հայոց լեզվին կամ գրականությանն առնչվող քո նախագծի համար առաջարկում եմ տարբերակներ:
- Ձայնագրությունների փաթեթ
- Տեսանյութերի շարք
- Ստեղծագործությունների փաթեթ
- Լեզվական ուսումնասիրություն
- Թարգմանական աշխատանք
- Վերլուծական աշխատանքների փաթեթ
- Սովորող-սովորեցնող ձևաչափով նախագիծ
- այլ
Մասնակից՝ Նանե Խաչատրյան
Նպատակը՝ զարգացնել թարգմանական հմտությունները
Աշխատանքի ընթացքը՝ ընտրել օտար լեզվով ստեղծագործություն, որը հայերեն թարգմանված չէ և թարգմանել
Բնօրինակ և աղբյուր՝ Куст Сирени
Եղրևանու թուփը
Նիկոլայ Եվգրաֆովիչ Ալմազովը հազիվ համբերեց, մինչև կինը բացեց դռները, և, առանց բաճկոնը հանելու, գլխարկով անցավ իր գրասենյակ: Կինը, հենց տեսավ իր խոժոռված դեմքը՝ կիտած հոնքերով և նյարդայնորեն կծած ներքևի շորթը, նույն րոպեին հասկացավ, որ մեծ դժբախտություն է եղել… Նա լուռ գնաց ամուսնու հետևից: Գրասենյակում Ալմազովը նույն տեղում մեկ րոպե կանգնած մնաց՝ ինչ-որ մի անկյուն նայելով: Հետո նա ձեռքից բաց թողեց պայուսակը, որը ընկավ հատակին և բացվեց, իսկ ինքը նետվեց բազմոցը՝ ջղայնորեն ճտացնելով միասին ծալած մատերը:
Ալմազով՝ երիտասարդ, ոչ հարուստ սպա, լսում էր դասախոսություններ Գլխավոր շտաբի ակադեմիայում և հիմա նոր վերադառնում է այնտեղից: Նա այսօր պրոֆեսորին ներկայացնում էր վերջին և ամենադժվար գործնական աշխատանքը՝ տարածքի գործիքային հետազոտությունը…
Մինչև հիմա բոլոր քննությունները բարեհաջող անցան, և միայն ասծուն և Ալմազովի կնոջն էր հայտնի, ինչպիսի սարսափելի աշխատուժ են նրանք արժենում… Սկսենք նրանից, որ հենց ընդունելությունը ակադեմիա սկզբից անհնար էր թվում: Երկու տարի շարունակ Ալմազովն հանդիսավոր կերպով ձախողվում էր և միայն երրորդ տարում նա քրտնաջան աշխատանքով հաղթահարեց բոլոր խոչընդոտները: Առանց կնոջ, նա, երևի, իր մեջ շատ էներգիա չգտնելով, ամեն ինչի վրա ձեռքով թափ կտար։ Բայց Վերոչկան նրան չէր տալիս ընկնել հոգով և իր մեջ անընդհատ առույգություն էր պահում… Նա սովորել էր հանդիպել ամեն ձախողումը պարզ, համարյա ուրախ դեմքով: Նա զրկել էր իրեն ամեն անհրաժեշտ բանից, որպեսզի ստեղծել ամուսնու համար էժան, բայց ամեն դեպքում անհրաժեշտ մտավոր աշխատանքով զբաղված մարդու համար հարմարավետություն: Նա եղել էր, ըստ անհրաժեշտության, նրա գրագիրը, գծագրողը, ընթերցողը, դաստիարակը և հուշամատյանը:
Անցավ հինգ րոպե ծանր լռություն, տխրորեն խանգառվող զարթուցիչի կաղ քայլով, վաղուց ծանոթ և ձանձրացնող. մեկ, երկու, երեք, երեք. երկու մաքուր հարված, երրորդը` խռպոտ կտրվածքով: Ալմազովը նստած էր՝ առանց բաճկոնը և գլխարկը հանելով և շրջվելով մի կողմ… Վերան կանգնած էր նրանից երկու քայլ այն կողմ՝ նույնպես լռելով, տառապանքով գեղեցիկ, նյարդային դեմքի վրա: Վերջապես նա խոսաց առաջինը, այն զգուշությամբ, որով խոսում են միայն կանայք՝ մտերիմ, ծանր հիվանդ մարդու անկողնու մոտ:
— Կոլյա, ինպե՞ս է գործդ… Վա՞տ է:
Նա ուսերը թոթեց և չպատասխանեց:
— Կոլյա, խոտանե՞լ են քո ծրագիրը: Դու ասա, մեկ է միասին կքննարկենք:
Ալմազովն արագ շրջվեց դեպի կինը և խոսեց բուռն ու դյուրագռգիռ, ինչպես սովորաբար ասում են՝ արտահայտելով երկար պահված վիրավորվածությունը:
— Դե հա, դե հա, խոտանել են, եթե այդքան ուզում ես իմանալ: Մի՞թե ինքդ չես տեսնում: Ամեն ինչ գնաց գրողի ծոցը… Այս ամբողջ աղբը, — և նա ջղայնորեն ոտքով հարվածեց գծագրերով պայուսակը, — այս ամբողջ աղբը կարելի է գցել վառարանի մեջ: Ահա քեզ և ակադեմիա: Մեկ ամսից նորից գունդ, այն էլ խայտառակությամբ: Եվ դա ինչ-որ մի տաղտկալի բիծի պատճառով… Գրողը տանի:
— Ի՞նչ բիծ, Կոլյա: Ես ոչինչ չեմ հասկանում:
Նա նստեց բազկաթոռի բռնակին և ձեռքերը փաթաթեց Ալմազովի պարանոցին: Նա չէր դիմադրում, բայց շարունակում էր նայել անկյուն նեղացած արտահայտությամբ:
— Ի՞նչ բիծ, Կոլյա, — հարցրեց նա նորից:
— Ախ, դե, սովորական բիծ՝ կանաչ ներկով: Դու գիտես, չէ՞, որ ես երեկ մինչև ժամը երեք չէի պառկում, պետք էր վերջացնել: Պլանը հոյակապ գծված էր: Դա բոլորն են ասում: Դե, երեկ երկար նստեցի, հոգնեցի, ձեռքերս սկսեցին դողալ և բիծ է նստացրել… Այն էլ ինչ խիտ բիծ… յուղոտ: Սկսեցի մաքրել և ավելի շատ տարածեցի: Մտածում էի, մտածում, թե ինչ անել սրանից, և որոշեցի այդ մասում շատ ծառեր նկարել… Շատ հաջող ստացվեց, և հասկանալի չի, որ բիծ էր եղել: Հիմա բերեցի պրոֆեսորի մոտ: «Ահա, ահա, լավ: Իսկ ո՞րտեղից ձեր մոտ այստեղ, պորուչիկ, թփեր առաջացան»: Ես պետք է որ պատմեի այն, ինչ էր եղել: Դե, կարող է, միայն ծիծաղեր… Այնուամենայնիվ, ոչ, չծիծաղեց, կոկիկ գերմանացի էր, պեդանտ: Եվ ես ասում եմ իրեն. «Այստեղ իրոք թփեր են աճում»: Իսկ նա ասում է. «Ոչ, ես այս տեղանքը գիտեմ, ինչպես իմ հինգ մատը, և այստեղ թփեր չեն կարող լինել»: Բառ առ բառ մեր միջև մեծ խոսակցություն առաջացավ: Այստեղ նաև շատ էին մեր սպաները: «Եթե դուք այդպես եք պնդում, ասում է, որ այս թամբի վրա թփեր կան, ապա խնդրեմ հենց վաղը քշեք այնտեղ ինձ հետ… Ես ձեզ կապացուցեմ, որ դուք կա՛մ անփույթ էիք աշխատում, կա՛մ գծել եք անմիջապես երեք վերստյան քարտեզից»:
— Բայց ինչու՞ է նա այդքան վստահ ասում, որ այնտեղ չկան թփեր:
— Ահ, Աստված իմ, ինչու՞: Ինչպիսի մանկական հարցեր ես տալիս: Որովհետև նա արդեն քսան տարի է, ինչ այս տեղանքը գիտի ավելի լավ, քան իր ննջասենյակը: Ամենաահավոր պեդանտ, որը կա այս աշխարհում, այն էլ գերմանացի… Եվ կպարզվի վերջի վերջո, որ ես ստում եմ և վիճաբանության մեջ եմ մտնում… Բացի դրանից…
Խոսակցության ամբողջ ընթացքում նա հանում էր իր դիմաց դրած մոխրամանից վառած լուցկիներ և ջորդում մանր մասերի, իսկ երբ լռեց, ջղայնությամբ գցեց դրանք հատակին: Երևում էր, որ այս ուժեղ մարդը ուզում էր լացել:
Կին և ամուսին երկար նստած էին դժվար մտորումների մեջ, չարտասանելով ոչ մի բառ: Բայց հանկարծ Վերոչկան բուռն շարժումով վեր թռավ աթոռից:
— Լսի՛ր, Կոլյա, մենք պետք է հենց այս րոպեին գնանք: Արագ հագնվիր:
Նիկոլայ Եվգրաֆովիչն ամբողջապես խոժոռվեց՝ հաստատ ֆիզիկական անտանելի ցավից։
— Ահ, մի ասա, Վերա, հիմարություններ: Մի՞թե դու մտածում ես, ես կգնամ արդարանալու և ներողություն խնդրելու: Դա նշանակում է ինքդ քո վրա դատավճիռ կայացնել: Մի արա, խնդրում եմ, հիմարություններ:
— Ոչ, հիմարությություն չեն, — հակաճառեց Վերան՝ ոտքով խփելով գետնին: — Ոչ ոք քեզ չի ստիպում գնալ՝ ներողություն խնդրելու… Ուղղակի, եթե այնտեղ չեն լինելու այդ հիմար թփերը, ապա դրանք կարելի է տնկել հենց հիմա:
— Տնկե՞լ… Թփե՞ր…, — չռեց աչքերը Նիկոլայ Եվգրաֆովիչը:
— Այո, տնկել: Եթե սուտ ես ասել, պետք է ուղղել: Հավաքվի՛ր, տուր ինձ գլխարկ… Բլուզ… Այնտեղ չես նայում, նայիր պահարանում… Անձրևանոց:
Մինչև Ալմազովը, որը փորձում էր դիմադրել, բայց լսված չէր, գտնում էր գլխարկը և բլուզը, Վերան արագ բացում էր սեղանների և զգեստապահարանների դարակները, հանում էր զամբյուղներ և արկղներ, բացում էր դրանք և շպրտում էր հատակին:
— Ականջօղեր… Դե, դա մանրուք է… Դրանց համար ոչինչ չեն տա… Իսկ այս սոլիտերով մատանին թանկ է… Պետք է ամպայման հետ վերցնել… Ափսոս կլինի, եթե կորի: Թևնոց… Նույնպես քիչ կտան: Հին և ծռած… Ու՞ր է քո արծաթագուն պորտսիգարը, Կոլյա:
Հինգ րոպե անց բոլոր թանկարժեք իրերը պայուսակում էին դրված: Վերան, արդեն հագնված, վերջին անգամ նայում էր կողքերը, որպեսզի համոզվի, արդյոք բան չի մոռացվել տանը:
— Գնացինք, — ասաց նա, վերջապես, վճռականորեն:
— Բայց ու՞ր ենք մենք գնալու, — փորձում էր դիմադրել Ալմազովը: — Հիմա մութ կդառմա, իսկ մինչև իմ տեղամասը համարյա տաս վերստ է:
— Հիմարություններ… Գնացինք:
Ամենից առաջ Ալմազովները մտան գրավատուն: Երևում էր, որ գնահատողը այնքան վաղուց էր սովոր մարդկանց դժբախտությունների ամենօրյա տեսարանին, որ նրան ընդհանրապես ձեռք չէին տալիս: Նա այնքան մեթոդիկ և երկար էր ուսումնասիրում բերված իրերը, որ Վերոչկան արդեն սկսել էր կորցնել ինքնատիրապետումը: Նա հատկապես վիրավորեց նրան նրանով, որ փորձեց ադամանդե մատանին թթվով և, կշռելով, այն գնահատել է երեք ռուբլի։
— Ախր դա իսկական ադամանդ է, — վրդովվում էր Վերան, — այն արժե երեսունյոթ ռուբլի, այն էլ առիթով:
Գնահատողը հոգնած անտարբերության հայացքով փակեց աչքերը:
— Մեզ չի հետաքրքրում, պարոն, տիկին: Մենք ընդհանրապես քարեր չենք ընդունում, — ասաց նա՝ կշեռքի վրա գցելով հաջորդ իրը, — մենք միայն մետաղներն ենք գնահատում, պարոն:
Բայց հին և ծռված թևնոցը, Վերայի համար լրիվ անսպասելիորեն, գնահատվեց շատ թանկ: Ընդհանար առմամբ, սակայն, հավաքվեց մոտավորապես քսաներեք ռուբլի: Այդ գումարը ավելի քան հերիք էր:
Երբ Ալմազովները ժամանեցին այգեպանի մոտ, սպիտակ պետերբուրգյան գիշերը արդեն լցվել էր երկնքով մեկ՝ կապույտ կաթով: Այգեպանը՝ չեխ, փոքր պապիկ ոսկեգույն ակնոցներով, հենց նոր նստում էր իր ընտանիքի հետ ընթրիքի: Նա եղել էր շատ զարմացած և դժգոհ պատվիրատուների ուշ հայտնվելով և իրենց անսովոր խնդրանքով: Հավանաբար, նա կասկածեց որևէ մի միստիֆիկացիա և Վերոչկայի համառ խնդրանքներին պատասխանում էր շատ չոր.
— Կներեք: Բայց ես գիշերը չեմ կարող ուղարկել այդքան հեռու բանվորներին: Եթե ձեզ կլինի հարմար վաղը առավոտյան, ապա ես ձեր տրամադրության տակ եմ:
Այդ ժամանակ մնած միայն մեկ միջոց՝ պատմել այգեպանին մանրամասն ամբողջ պատմությունը այդ չարաբաստիկ բիծով, և Վերոչկան այդպես էլ արեց: Այգեպանը լսում էր սկզբից կասկածանքով, համարյա թե թշնամական, բայց երբ Վերան հասավ նրան, թե ինչպես իր մոտ առաջացավ թուփ տնկելու միտքը, նա դարձավ ավելի ուշադիր և մի քանի անգամ կարեկցանքով ժպտում էր:
— Դե, բան չես անի, — համաձայնվեց այգեպանը, երբ Վերան վերջացրեց պատմելը, — ասեք, ի՞նչ թփեր պետք կլինի տնկել ձեր համար:
Սակայն բոլոր տեսակներից, որոնք կային այգեպանի մոտ, ոչ մեկը չհամապատասխանեց. ուզած չուզած ստիպված էին կանգնել երևանու թփերի վրա:
Իզուր էր Ալմազովը համոզում կնոջը գնալ տուն: Նա գնաց ամուսնու հետ քաղաքից դուրս, ամբողջ ժամանակը, ինչ նրանք տնկում էին թփերը, թեժ շփոթվում էր և խանգարում էր աշխատողներին և միայն այն ժամանակ համաձայնեց գնալ տուն, երբ համոզվեց, որ թփերի մոտ խոտածածկը բոլորովին չի տարբերվում ամբողջ թամբը ծածկող խոտից:
Հաջորդ օրը Վերան ոչ մի ձև չէր կարող նստել տանը և դուրս եկավ՝ հանդիպելու ամուսնուն փողոցում: Նա դեռ հեռվից, միայն կենդանի և մի քիչ փռչկոտող քայլվածքով, հասկացավ, որ թփերով պատմությունը վերջացավ բարեհաջող… Իրոք, Ալմազովն ամբողջովին փոշու մեջ էր և հազիվ էր մնում ոտքերի վրա հոգնածությունից և սովածությունից, բայց նրա դեմքը փայլում էր հաղթանակից:
— Լավ: Հիասքանչ, — բղավեց նա դեռ տասը քայլ այն կողմ՝ ի պատասխան կնոջ դեմքի անհանգստացած արտահայտության: — Պատկերացրու, եկանք մենք նրա հետ այդ թփերի մոտ: Նայում էր դրանց, նայում, նույնիսկ տերև պոկեց և ծամեց: «Այս ի՞նչ ծառ է» — հարցրեց: Ես ասում եմ. «Չգիտեմ, հարգելիս»: «Կեչի՞, երևի» — ասում է: Ես պատասխանում եմ. «Պետք է որ, կեչի, հարգելիս»: Այդ պահին նա շրջվեց դեպի ինձ և նույնիսկ ձեռքը մեկնեց: «Ներեք, ասում է, ինձ, լեյտենանտ: Երևի թե, ես սկսում եմ ծերանալ, եթե մոռացել եմ այս թփերի մասին»: Լավն է նա, պրոֆեսորը, և այնքան խելացի: Իհարկե, զղջում եմ, որ նրան խաբեցի: Ամենալավ պրոֆեսորներից մեկն է մեզ մոտ: Գիտելիքները պարզապես հրեշավոր են: Եվ ինչպիսի արագություն և ճշգրտություն տեղանքը գնահատելիս, զարմանալի է:
Բայց Վերային քիչ էր այն, ինչ նա ասաց: Նա համոզում էր նրան նորից և նորից պատմել մանրամասն պրոֆեսորի հետ խոսակցությունը: Նա հետաքրքրվում էր ամենափոքր մանրամասներով. ինչպիսի դեմքի արտահայտություն ուներ պրոֆեսորը, ինչ տոնով էր խոսում իր ծերության մասին, ինչ էր զգում հենց Կոլյան…
Եվ նրանք վերադառնում էին տուն այնպես, իբրև թե, բացի նրանցից, փողոցում ոչ մեկ չկար. բռնվելով ձեռքերից և անդադար ծիծաղելով: Անցորդները զարմանքով կանգ էին առնում, որպեսզի մեկ անգամ էլ նայեն այդ տարօրինակ զույգին…
Նիկոլայ Եվգրաֆովիչը ոչ մի անգամ այդպիսի ախորժակով չէր ճաշել, ինչպես այդ օրը… Ճաշից հետո, երբ Վերան Ալմազովի գրասենյակ թեյ բերեց, կին և ամուսին հանկարծակի միաժամանակ ծիծաղացին և իրար նայեցին:
— Դու ինչի՞ վրա, — հարցրեց Վերան:
— Բա դու՞ ինչի վրա:
— Ոչ, դու ասա առաջինը, հետո ես:
— Ուղղակի, հիմարություններ: Հիշվեց այս ամբողջ պատմությունը եղրևանու հետ: Բա դու՞:
— Ես էլ, հիմարություններ, և նունպես՝ եղրևանու մասին: Ես ուզում էի ասել, որ եղրևանին այսուհետ կլինի ընդմիշտ իմ սիրած ծաղիկը…