1. Ավստրալիան և Կանադան Եվրոպայից հեռու են գտնվում, ինչը նրանց խանգարում է լավ զարգանալ:

2. Երկու երկրներն էլ անգլախոս են:

3. Խտությունը երկու պետություններում նոսր է:

4. Երկու երկրներում կլիման բարենպաստ չէ մարդու նորմալ կյանքի համար:

5. Երկու երկրների խոշոր քաղաքները գտնվում են ծայրամասերում, որտեղ կլիման մարդկանց համար ամենալավն է: Կանադայինը՝ ԱՄՆ-ի սահմանին մոտ, Ավստրալիայինը՝ ծովափերի մոտ:

6. Երկու երկրներն էլ կառավարում է Անգլայի թագուհին՝ Եղիսաբեթ II-ը:

Դասի հղումը 

1. Նշել Ավստրալիա Ափերը ողողող ջրային ավազանները:

2. Բնութագրեք Ավստրալիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ավստրալիան գտնվում է Հարավային կիսագնդում: Այն գտնվում է Խաղաղ օվկիանոսի և Հնդկական օվկիանոսի արանքում: Ավստրալիան զբաղեցնում է մի ամբողջ մայցամաք՝ շրջակա կղզիներով: Մոտակա ծովային հարևաններն են Նոր Զելանդիան, Ինդոնեզիան, Պապուա Նոր Գվինեան:

3. Որո՞նք են Ավստրալիա զարգացման նախադրյալները: 

Ընդերքը հարուստ է ոսկու, երկաթի, ուրանի, անագի, պղնձի, վոլֆրանի, բոքսիտների, բազմամետաղների պաշարներով: Հարավարևելյան շրջաններում կան քարածխի զգալի պաշարներ: Ավստրալիան սրորերկրյա պաշարներով առավել հարուստ երկիր է:

Մայրցամաքի կլիման ամբողջ տարվա ընթացքում տաք է և չոր: Չորային կլիմայի պատճառով նոսր է գետային ցանցը:

Դասի հղումը 

1. Բնութագրեք Կանադայի աշխարհագրական դիրքը:

Կանադայի ծայր հյուսիսային կետը Հյուսիսային բևեռից հեռու է ընդամենը 1000 կմ: Կանադան գտնվում է երեք օվկիանոսների մեջտեղում՝ Խաղաղ օվկիանոսի, Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոսի և Հնդկական օվկիանոսի մեջտեղում:

2. Որո՞նք են Կանադայի զարգացման նախադրյալները:

Կանադայի տարածքի մեծ մասը հարթավայրային է: Հարուստ են երկաթի, պղնձի, ցինկի, կապարի, նիկելի, ուրանի, ոսկու, արծաթի պաշարները: Իսկ ածխի նավթի և գազի պաշարները խոշոր չեն: Կանադայի տարածքի նմեծ մասը խոնավ է և ունի ցածր ջերմաստիճան: Կանադան ունի ջրագրական խիտ ցանց: Կանադան անտառներով շատ հարուստ է:

3. Որո՞նք են Կանադայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը

Տնտեսության գլխավոր ճյուղը՝ արդյունաբերությունը, բազմաճյուղ է, գերակշռում են նորագույն ճյուղերը՝ մեքենաշինությունը և քիմիական արդյունաբերությունը: Նաև առաջատար են՝ էլեկտրանէներգիայի արտադրությունը, զարգացել է Գունավոր մետալուրգիան, անտառային արդյունաբերությունը: Գյուղատնտեսության առաջատար ճյուղը անասնապահությունն է, մասնավորապես՝ տավարաբուծությունը:

Դասի հղումը 

1. Բնութագրեք ԱՄՆ-ի աշխարհագրական դիրքը:

Հյուսիսային Ամերիկայի բնական պայմանները շատ բազմազան են՝ անապատներից մինչև արկտիկական սառույցները և ծովափնյա դաշտավայրերից մինչև բարձրադիր լեռները: ԱՄՆ-ը գտնվում են երկու օվկիանոսների մեջտեղը:

2. Որո՞նք են ԱՄՆ-ի զարգացման նախադրյալները: 

ԱՄՆ-ի զարգացման նախադրյալներն են՝ բազմազան բնական պայմանները, երկու օվկիանոսների մեջտեղում գտնվելը, ինչն ապահովում է կապ մյուս աշխարհամասերի հետ, օգտակար հանածոների տարբեր տեսակների հարուստ պաշարները՝ քարածխի, նավթի, գազի, երկաթի, պղնձի, ցինկի, կապարի, մոլիբդենի, ուրանի, ուսկու և այլ մետաղների զգալի պաշարներ: ԱՄՆ-ի մեծ մասը գտնվում է բարեխառն կամ արևադարձային գոտիներում: Հատկապես արևելյան խոնավ շրջաններում ԱՄՆ-ը հարուստ են ջրային ռեսուրսներով: Արևելյան խոնավ և տաք կլիմա ունեցող մասերը անտառապատ են:

3. Որո՞նք են ԱՄՆ-ի խոշոր Ագլոմերացիաները:

ԱՄՆ-ի խոշորագույն ագլոմերացիաներն են՝ Նյու Յորքը, Վաշինգտոնը, Լոս Անջելեսը, Չիկագոն: Նյու Յորքի ագլոմերացիան 2016թ-ին կազմում էր 20,6 միլիոն մարդ: Վաշինգտոնի ագլոմերացիան 2015թ-ին կազմում էր 8,3 միլիոն մարդ։ Լոս Անջելեսի ագլոմերացիան կազմում է 17,5 միլիոն մարդ։ Չիկագոյի ագլոմերացիան 2015թ-ին կազմում էր 9,8 միլիոն մարդ։

4. Ինչպես է ամենրիկացի ազգը:

Ներկայացնել Հարավարևելյան Ասիայի զբոսաշրջության զարգացման նախադրյալները։

Ինչի՞ հաշվին է զարգանում զբոսաշրջությունը։

Հարավարևելյան Ասիայի զբոսաշրջության զարգացման նախադրյալներն են՝ տաք կլիման, բազմաթիվ լողափերը, արևադարձային մրգերը, մշակույթը, տեսարժան վայրերը:

Դասի հղումը 

1. Քարտեզի վրա նշել Հարավարևելյան Ասիայի երկրները ու դրնաց ափերը ողողող ջրային ավազանները: 

2. Որոնք են Հարավարևելյան Ասիայի երկրների զարգացման նախադրյալները:

Աշխարհագրական դիրք, ելք դեպի օվկիանոս, բնական ռեսուրսներ՝ նավթ, բնական գազ, պղինձ, ոսկի, անագ, բարենպաստ կլիմա, որը թույլ է տալիս տարվա մեջ մի քանի բերք հավաքել

3. Ինչ դեր ունի Հարավարևելյան Ասիան համաշխարհային տնտեսության մեջ:

Հարավարևելյան Ասիան բրնձի, մանիոկի,  գետնանուշի, ջուտի, սուրճի, կաուչուկի մեծ արտահանող է:

Դասի հղումը 

1. Քարտեզի վրա նշել Հնդկաստանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

2. Բնութագրեք Հնդկաստանի աշխարհագրական դիրքը:

Հնդկաստանը գտնվում է Հարավային Ասիայում և ունի սահմաններ Պակիստանի, Չինաստանի, Բանգլադեշի, Բութանի, Նեպալի, Մյանմայի հետ: Հնդկաստանի ափերը ողողում է Արաբական ծովը և Հնդկական օվկիանոսը: Հնդկաստանը հյուսիսից սահմանափակված է Հիմալայան և Կարակորամ բարձր լեռնաշղթաներով: Հնդստան թերակզու ներքին հատվածը զբաղեցնում է Դեկանի սարահարթը, իսկ դրանից հյուսիս՝ Ինդոս-Գանգեսյան դաշտավայրը:

3. Ի՞նչ դեր ունի Հնդկաստանը հվ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում:

Հնդկաստանը ածխի, մանգանի, երկաթի, ալյումինի, պղնձի, կապարի, ցինկի, ոսկու հանքաքարի խոշոր արտահանող է: Հնդկաստանն ակտիվ տնտեսական կապեր է հաստատել զանազան երկրների հետ և արտահանում են գլխավորապես իրենց ավանդական արտադրատեսակները:

4. Որո՞նք են Հնդկաստանի զարգացման նախադրյալները:

Հնդկաստանի զարգացման նախադրյալներն են՝ աշխարհագրական դիրքը, ելքը դեպի օվկիանոս, բազմատեսակ հողերը, օգտակար հանածոները՝ քրոմիտ, տիտան, պղինձ, երկաթի հանքաքար, մանգան, բոքսիտ, քարածուխ, նավթ, բնական գազ: Կլիման մերձհասարակածային մոսսոնային է, իսկ լեռներում ցուրտ: Բուսական և կենդանական աշխարհները հարուստ են և բազմազան:

5. Որո՞նք են Հնդկաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Հնդկաստանում զարգացած են՝ թեթև արդյունաբերությունը, մեքենաշինության զանազան ճյուղերը, հանքարդյունաբերությունը, քիմիական արդյունաբերությունը, սննդի արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը, հողագործությունը, անասնապահությունը,

Հնդկաստանը բազմազգ երկիր է, որտեղ ապրում են հազարավոր փոքր էթնիկական և ցեղային խմբեր:

Ամենամեծ ազգերը՝ հինդուստանցիներ, թելուգու, մարաթաներ, բենգալցիներ, ջաթներ, թամիլներ, գուջարաթիներ, կաննարներ, փենջաբներ:

Հինդի լեզուն Հնդկաստանում ամենաշատ խոսվող լեզուն է: Բոլոր հնդկացիների մոտ 40%-ը հինդի լեզվով են խոսում:

Դասի հղումը

1. Ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի Հարավային Ասիա տարածաշրջանը:

Հարավային Ասիան ակնառու ֆիզիկաաշխարհագրական հատկանիշներով առանձնացած է մյուս տարածաշրջաններից։ Հյուսիսային կողմից բարձր լեռներով սահմանազատված է Կենտրոնական և Արևելյան Ասիայից, արևելյան կողմից՝ խիտ անտառներով՝ Հարավարևելյան Ասիայից: Արևմտյան կողմից՝ բարձրավանդակներով ու անապատներով՝ Հարավարևմտյան Ասիայից:

Հարավային Ասիայում բնակվում է Երկրագնդի բոլոր բնակիչների ավելի քան 1/5-ը, իսկ չքավոր բնակիչների՝ 2/3-ը:

2. Ի՞նչ դեր ունի Հարավային Ասիան համաշխարհային տնտեսությունում:

Հարավային Ասիան աշխարհի առաջատարն է թեյի, ոսպի, ջուտի, գետնանուշի, գարու, բրնձի, ցորենի, բամբակի և այլ բույսերի համախառն բերքով: Հարավային Ասիայի ընդերքի հարստություններից առանձնանում են քարածուխը, երկաթի և մանգանի, քրոմի, տիտանի հանքաքարերը:

3. Որո՞նք են Հարավային Ասիայի երկրների տնտեսության մասնագիտացված ճյուղերը:

Հարավային Ասիայի պետությունների տնտեսությունը թույլ է զարգացած: Գյուղատնտեսությունում գերակշռողը բուսաբուծությունն է:

4. Քարտեզի վրա նշել Հարավային Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները: