Հարցեր
1*Ի՞նչ է վառելանյութի ջերմարար ունակությունը:
Այրման ժամանակ անջատվող ջերմությունը։
2*Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի շնաձուկը 2 ժամում, եթե ընթանա 50 կմ/ժ արագությամբ:
T = 2ժ
S = 50 կմ/ժ
V = ?
V = 50 * 2 = 100 կմ/ժ
3*Բեր սննդային շղթայի օրինակ, որ կազմված կլինի 4 օղակից:
Բույսերը՝ ջուր, բույսին՝ գառին, գառին՝ վայրի խոզ, խոզին՝ մարդը։
876,878,885,886,889
2 * 2 = 4 սմ2
S = 6 * 4 = 24 սմ2
3 * 3 = 9 սմ2
S = 6 * 9 = 54 սմ2
54 – 24 = 30 սմ2
1 * 1 = 1 սմ2
5 * 1 + 4 * 1 + 4 * 1 + 3 * 1 + 3 * 1 + 4 * 1 + 3 * 1 + 4 * 1 * 4 * 1 + 5 * 1 + 3 * 1 + 4 * 1 = 50 սմ2
6 + CB
AB = 6 * 2 = 12
8 ½ + 8 ½ = 17
1000 – 100%
X – 115%
1000 * 115 : 100 = 1150
871,874,880-882 մնաց.,
4 * 3 = 12
12 * 2 = 24
3 * 2 = 6
6 * 2 = 12
4 * 2 = 8
8 * 2 = 16
24 + 12 + 16 = 52
3 սմ2 – Այո
4 սմ2 – Ոչ
5 սմ2 – Այո
6 սմ2 – Այո
2 սմ2 – Ոչ
բ) (8 – a) ⋅ (a + 5), եթե a = 2,
(8 – 2) * (2 + 5) = 6 * 7 = 42
դ) (30 – 3 · d) ⋅ (8 · d – 1), եթե d = –2։
(30 – 3 · -2) ⋅ (8 · -2 – 1) = -54 * -17 = 918
բ) 9 ⋅ (3b + 1) ։ 18 · (4 – 3c), եթե b = 2, c = –1
9 ⋅ (3 * 2 + 1) ։ 18 · (4 – 3 * -1)
3 * 2 + 1 = 7
4 – 3 * -1 = 4 – -3 = +1
9 * 7 = 63
18 * 1 = 18
63 : 18 = 3 9/18 = 3 3/6
դ) km+2db, եթե k = 0, m = 4, d = –7, b = –8
0 * 4 + 2 * -7 * -8
0 * 4 = 0
2 * -7 * -8 = 112
0 + 112 = 112
բ) -4 2/5 – (-1 3/5) = -22/5 + 8/5 = -14/5 = -2 4/5
դ) 3 8/9 – (-4 7/9) = 35/9 + 43/9 = 78/9 = 8 6/9 = 8 2/3
Я
Да.
Давид Ливингстон 1813-1873
Английский врач и путешественник- пересек Южную Африку с запада на восток, осуществил плавание по реке Замбези, открыл на ней водопад Виктория, исследовал озера Ньяса и Танганьика, описал местные виды растений и животных.
Джеймс Кук 1728-1779
Именно этому английскому путешественнику приписывают открытие материка Австралия. Мореплаватель, капитан Кук, был выдающимся исследователем трех океанов, первооткрывателем многих неизвестных земель. Его мужество, патриотизм и сейчас толкают путешественников на подвиги в изучении природы Земли.
Руаль Амундсен 1872-1928
Путешественник, который стер огромное количество «белых пятен» на карте мира. Но самым известным его подвигом является покорение Южного полюса. Великому норвежцу принадлежит одно из первых мест в героической плеяде мужественных людей.
Петр Семенов-Тян-Шанский 1827-1914
Совершил два путешествия в Тянь-Шань, составил схему рельефа и высотной поясности этой гигантской горной системы, открыл горные ледники, исследовал высокогорное озеро Иссык-Куль.
Персидский поэт Саади считал, что человек должен жить не меньше девяноста лет. Первые тридцать лет он должен, по словам поэта, учиться, получать знания, вторые тридцать лет – странствовать по земле, а свои последние тридцать лет – заниматься творчеством, чтобы оставить людям память о себе своими делами. Саади был прав, но я думаю, что тридцать лет для странствий по земле – это очень мало. Мало потому, что странствия открывают нам красоту земли и своеобразие многих её стран далеко не сразу. Нужно жить, хотя бы недолгое время в тех местах, по которым странствуешь. Путешествия дают человеку большие и разнообразные знания. Чем больше знает человек, тем лучше, тем сильнее он видит поэзию там, где её никогда не найдёт человек с малыми знаниями. В странствиях по земле и по морям воспитываются сильные характеры, рождаются понимание разных народов, широкие и благородные взгляды. Русский писатель Максим Горький называл путешествия самой лучшей высшей школой. Это так. Путешествия дают человеку впечатления и знания такие же живые, как морская вода, как шум лесов, как дыхание цветов и голоса птиц. Если вы хотите стать настоящими сыновьями своей страны и всей земли, то не жалейте на путешествия своих сил и своего свободного времени. Потому что каждое путешествие открывает для вас новое, прекрасное и значительное.
3.Где вы бывали или где бы хотели побывать? Расскажите об этом.
Я бывала три раза в Грузии, два раза в Греции и один раз в Италии. Я хочу побывать в Париже, в Египте и в Америке.
Наконец-то осуществилась мечта Христофора Колумба! Целых шестнадцать лет пришлось ему добиваться организации экспедиции. Три парусных корабля отправились из испанского города Палос на запад. После нескольких недель плавания корабли попали в полосу океана, покрытую водорослями. Здесь каравеллы едва двигались. Уставшие и озлобленные матросы решили выбросить Колумба за борт и вернуться домой. Колумб один стоял против толпы, грозившей ему смертью, но он не сдался. Огромное мужество великого человека, его твёрдость и вера в своё дело одержали верх. Матросы послушались его. А через два дня после этого, утром 12 декабря 1492 года Америка была открыта. Первым островом, который увидели матросы Колумба, был один из Багамских островов. На острове росли высокие пальмы. На ветках сидели разноцветные попугаи. Но больше всего испанцев удивили местные жители. Они не носили одежды, кожа у них была медно-красного цвета, а их головы были украшены перьями. Индейцы сначала со страхом смотрели на белых людей, их корабли и оружие, но вскоре успокоились. Испанцы давали краснокожим жителям острова разноцветные стеклянные бусы, а индейцы дарили им золотые украшения. Продолжив плавание, Колумб открыл ещё два крупных острова: Кубу и Гаити, а также много мелких островов.
Шестнадцать лет
Каравеллы едва двигались. Уставшие и озлобленные матросы решили выбросить Колумба за борт и вернуться домой.
Первым островом, который увидели матросы Колумба, был один из Багамских островов.
На острове росли высокие пальмы. На ветках сидели разноцветные попугаи. Но больше всего испанцев удивили местные жители. Они не носили одежды, кожа у них была медно-красного цвета, а их головы были украшены перьями.
Испанцы давали краснокожим жителям острова разноцветные стеклянные бусы, а индейцы дарили им золотые украшения.
Я хочу путешествовать по всем странам и островам, потому что мне очень интересно знать чем люди занимаются в других странах, чем они питаются, их история и так далее. Я никогда не путешествовала в другие страны на лодке и по этому хочу путешествовать на ней. Ещё я хотела бы путешествовать со своими друзьями, потому что так веселей и интересней. В первую очередь я хочу поехать в Египет. Хочу увидеть пирамиды, сфинксов и так далее. Я уверена что во всех странах будет очень интересно.
852,854,856,857 մնաց., 859,864,866
Ոչ
1000գ — 350գ = 650գ
100սմ — 35սմ = 65սմ
65 – 35 = 30սմ
բ) a = 7/15, b = -5/14
(2/1 * 7/15) * -5/14 = 14/15 * -5/14 = -1/3
դ) a = 4 1/2, b = -7/9
(2/1 * 9/2) * -7/9 = 18/2 * -7/9 = 9/1 * -7/9 = -7
| X | -4 | -3 | -2 | -1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| Y | 0 | 1 | 2 | 3 | -3 | -2 | -1 | 0 | 1 | 2 | 3 |
8 * 100 : 80 = 10
5/7 = 27/5
27/5 * 7 = 189/5 = 37 4/5 կմ
Պարապմունք 1
Արտաշեսյանների թագավորություն․ Արտաշես Ա-ին
Արտաշեսյաններ, թագավորական հարստություն Հայաստանում մ.թ.ա. 189–մ.թ.ա։ Կոչվում է հիմնադիր՝ Արտաշես Ա – ի անունով ։
Արտաշես Ա վերամիավորվել է մ.թ.ա. 3-րդ դարի վերջին Երվանդունիների թագավորությունից անջատված ծայրագավառները, ստեղծել համազգային, միաձույլ պետություն։ Նա ետ է մղել սելևկյանների հարձակումները, պահպանել Մեծ Հայքի քաղաքական անկախությունը, նպաստել երկրի ընդհանուր բարգավաճմանը։
Արտաշես Ա-ն ունեցել է վեց որդի, որոնցից Արտավազդը և Տիրանը հաջորդաբար թագավորել են իրենց հոր մահից հետո։ Պարթևաց Միհրդատ II թագավորը պատերազմել է Արտավազդ Ա–ի դեմ և պատանդ վերցրել նրա եղբորորդուն՝ գահաժառանգ Տիգրանին։
Հարստության ականավոր ներկայացուցիչը եղել է Տիգրան Մեծը, որի ժամանակ Հայաստանը դարձել է Միջին Արևելքի հզոր պետություն։ Արտաշեսյաններից մի քանիսի անունով հատած հայկական դրամները շրջանառության մեջ են եղել թե՛ ներքին և թե՛ միջազգային շուկաներում։ Հռոմի դեմ պատերազմներում Տիգրան Բ-ն կորցրել է նվաճած հողերը, բայց պահպանել է Մեծ Հայքի անկախությունն ու ամբողջականությունը։
Հարցեր․
1…Կարո՞ղ եք պնդել, որ կյանքը պարտական է Արեգակին: Ինչո՞ւ:
Արեգակը մեզ տալիս է վիտամին D։ Արեգակի օգնությամբ բույսերն են աճում և թթվածին տալիս մեզ։ Նաև Արեգակը տալիս է մեզ ջերմություն և լույս։
2…Շրջակա միջավայրի բույսերի և կենդանիների միջև սննդային կա-
պերի ի՞նչ օրինակներ գիտեք: Նկարագրե՛ք:
Օրինակ՝ կենդանին ուտում է բույս, իսկ նրա արտաթորանքներով և դիակներով սնվում են միջատները, բույսերը ու մանրեները։
3…Ունենք հաստատուն մագնիս և ճիշտ նույն ձևի պողպատի չմագնի-
սացված կտոր: Չօգտագործելով ուրիշ առարկաներ` ինչպե՞ս որոշել, թե դրանցից ո՛րն է մագնիսը:
Դրանք կարելի է իրար մոտեցնել, եթե մագնիսները իրար են ձգում կամ վանվում են դա նշանակում է, որ դա իսկական մագնիս է։
Անց կացա՜ն…
Օրերս թըռան, ա՜նց կացա՜ն.
Ախ ու վախով, դարդերով
Սիրտըս կերա՜ն, ա՜նց կացա՜ն:
* * *
Վերջացա՜վ…
Կյանքս մաշվեց, վերջացա՜վ.
Ինչ հույս արի` փուչ էլավ,
Ինչ խնդություն` վերջը ցա՜վ:
1890
—————————————————
* * *
Հիմա բացե՜լ են հանդես
Երգիչները իմ անտես.
Ջա՜ն, հայրենի ծղրիդներ,
Ո՞վ է լսում հիմի ձեզ:
* * *
Ե՛տ չեկա՜վ…
Գնա՜ց, գնա՜ց, ետ չեկավ,
Անկուշտ մահին, սև հողին
Գերի մնաց, ե՜տ չեկավ:
* * *
Ու՞ր կորա՜ն…
Մոտիկներս ու՞ր կորա՜ն,
Ինչքան լացի, ձեն ածի`
Ձեն չտվին, լու՜ռ կորան:
1916
————————————————————————-
* * *
Կորցրել եմ, ու՞ր գտնեմ,
Տեղդ իմաց տուր` գտնեմ,
Ման եմ գալիս էս մթնում
Քեզ մոտ գալու դուռ գտնեմ:
* * *
Ի՜նչ իմանաս Ստեղծողի գաղտնիքները անմեկին.-
Ընկեր տվավ, իրար կապեց էս աշխարհքում ամենքին,
Բանաստեղծին թողեց մենակ, մեն ու մենակ Իրեն պես,
Որ Իրեն պես մտիկ անի ամեն մեկին ու կյանքին:
* * *
Խայամն ասավ իր սիրուհուն. “Ոտքդ զգույշ դիր հողին,
Ո՜վ իմանա` որ սիրունի բիբն ես կոխում դու հիմի…”
Հե՜յ, ջա՜ն, մենք էլ զգույշ անցնենք, ո՜վ իմանա, թե հիմի
Էն սիրուհու բի՞բն ենք կոխում, թե՞ հուր լեզուն Խայամի:
* * *
Երնեկ էսպես` անվերջ քեզ հետ` իմ կյանքի հետ լինեի,
Հազար երնեկ` դաշտում մենակ` երկնքի հետ լինեի.
Բայց ո՜վ կտա էն վայելքը` ինքս ինձ էլ չզգայի,
Ու հալվեի, ծավալվեի, ամենքի հետ լինեի…
* * *
Լուսը լուսին քո ժպիտն է իմ երեսին ճառագում,
Երբ, ա՛խ, արդեն անբույժ զարկված, դեպի մահն եմ ես հակվում,
Էսպես Էն վառ արեգակի շողերի տակ կենսածոր
Կայծակնահար կաղնին ոտքի չորանում է օրեցօր:
1920
Իրինա։ Բարև բոլորին։
Մարիա, Նանե, Գոհար, Անահիտ։ Բարև։
Իրինա։ Ինչպե՞ս եք։
Մարիա, Նանե, Գոհար, Անահիտ։ Լավ, իսկ դու՞։
Իրինա։ Լավ եմ։
Անահիտ։ Դաս արե՞լ եք։ Ես միայն անգլերենը չեմ արել, որովհետև տեղ էի գնացել։
Նանե։ Ես ռուսերենի կեսը չեմ հասկացել և ընկեր Լուսինեն չէր պատասխանում հարցերին։
Մարիա, Գոհար, Իրինա։ Մենք դասերը արել ենք։
Նանե։ Լավ երեխեք հավաքվեք, դասերը սկսեցին։
Օրինակ՝ մեծ-մեծ:
Ծանր, զույգ, չորս, խիստ, արագ, բաց, թաց:
Ծանր-ծանր, զույգ-զույգ, չորս, խիստ, արագ-արագ, բաց, թաց-թաց:
Օրինակ՝ ձկնիկ — ձկն (ձուկն) — իկ:
Տնակ — տն (տուն) — ակ:
ա) Շապիկ – շապ — իկ, մկնիկ – մուկ — իկ, զատիկ – զատ — իկ, ծաղիկ – ծաղ — իկ, բալիկ – բալ — իկ, մայրիկ – մայր — իկ, աղջիկ – աղջ — իկ, շնիկ – շուն — իկ, փիսիկ – փիս — իկ, գեղեցիկ – գեղ — ցիկ, կապիկ – կապ — իկ, փոքրիկ – փոքր — իկ, սիրունիկ – սիրուն — իկ, թիթեռնիկ – թիթեռ — իկ, ծիտիկ – ծիտ — իկ, քթիկ – քիթ — իկ, տոտիկ – տոտ — իկ, մատիկ – մատ — իկ:
բ) Գնդակ – գունդ — ակ, գետակ – գետ — ակ, վանդակ – վանդ — ակ, ելակ – ել — ակ, կատակ – կատ — ակ, նապաստակ – նապաստ — ակ, առվակ – առու — ակ, զավակ – զավ — ակ, գուշակ – գուշ — ակ, որդյակ – որդի — ակ, կտակ – կուտ — ակ, պատանյակ – պատանի — ակ, թիակ – թի — ակ, բլրակ – բլուր — ակ, վարդակ – վարդ — ակ, սոխակ – սոխ — ակ, մահակ – մահ — ակ, մոծակ – մոծ — ակ:
գ) Գայլուկ – գայլ — ուկ, մանուկ – ման — ուկ, գառնուկ – գառ — ուկ, ձագուկ – ձագ — ուկ, ձիուկ – ձի — ուկ, բազուկ – բազ — ուկ, հատուկ – հատ — ուկ, մարդուկ – մարդ — ուկ, պոչուկ – պոչ — ուկ, ձմերուկ – ձմեր — ուկ:
Ո´չ … ո´չ …. ո´չ էլ … չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից Էլ խորամանկ Է: (ինչե՞ր)
Ո´չ գայլը ո´չ արջը ո´չ էլ նապաստակը չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից Էլ խորամանկ Է:
… … … ու … վերցրինք ու ճամփա ընկանք: (ինչե՞րը)
Ես, շունս, կատուս ու թութակս վերցրինք ու ճամփա ընկանք:
Մի գիշերում ամբողջ անտառը լցվեց գայլերով և արջերով: (ինչերո՞վ)
Կատվիս տանը կամ բակում պետք Է փնտրեք: (որտե՞ղ)
Անժելան, Բելլան, Վարդուհին ու Զառան պիտի գտնեն գանձը: (ովքե՞ր)
Սիրել ու՞մ, ի՞նչը:
Սիրել կենդանիներին։ Սիրել դպրոցը։
Սիրահարվել ու՞մ, ինչի՞ն:
Սիրահարվել դերասանին։ Սիրահարվել փոքրիկ շունիկի նկարին։
Աքլորներն իրար բզկտում էին, որովհհտև …։
Աքլորներն իրար բզկտում էին, որովհետև բնավորություններով տարբեր են։
Սարսափելի փոթորկից նավը շուռ կգար, եթե …։
Սարսափելի փոթորկից նավը շուռ կգար, եթե չլինեին քաջ նավաստիները։
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, ուրեմն։
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, ուրեմն հանգստյան օր էր։
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, իսկ։
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, իսկ մեծերը տանն էին։
Քանդակագործը գիշեր ու զօր աշխատում էր, երբ …։
Քանդակագործը գիշեր ու զօր աշխատում էր, երբ գործ տվեցին իրեն։
Լավ եղանակին այնտեղ էի տանում շնիկիս, որ …։
Լավ եղանակին այնտեղ էի տանում շնիկիս, որ դրսում քայլի և մաքուր օդ շնչի։
Did we play chess yesterday?
We didn’t play chess yesterday.
Did I phone you last month?
I didn’t phone you last month.
Did Tom walk his dog in the evening?
Tom didn’t walk his dog in the evening.
Did we travel a lot last year?
We didn’t travel a lot last year.
Did the teacher open the window?
The teacher didn’t open the window.
Նանե Խաչատրյան 