1. Նախադասությունների մեջ շարադասության (բառերի դասավորության) սխալ կա. ուղղի՛ր:
Գորտն սկսեց բարձր ու երկարաձիգ կռկռալ:
Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության հուսահատ կանչերը: Միանգամայն հայտնվեցին իրիկնային յուրահատուկ ձայները` ռիթմիկ մռնչյուն ու բարձր, բեկբեկուն գվվոց:
Քարացած նայում էր տերևների ու թփերի իրիկնային տարուբերումին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:
Արահետը գնում էր դեպի գյուղը ոչ թե ուղիղ գծով, այլ շարունակ գալարվելով ծառերի մեջ:
Սա կոշիկն է այն հսկայի, որը հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան:
Տեսանք վարորդի այն ավտոբուսը, որով եկել էինք:
Համադասություն և ստորադասություն
2. Տրված բառերով կազմի՛ր բառակապակցություններ` նրանց ավելացնելով ինչպիսի՞, ո՞ր, ո՞ւմ, ինչի՞ հարցերին պատասխանող լրացումներ:
Կրակ, ջուր, հող, օդ, երեխա, տուն:
Կրակ
Ուժեղ կրակ
Գազօջախի կրակ
Մարդկանց կրակ
Անտառի կրակ
Ջուր
Մաքուր ջուր
Ցնցուղի ջուր
Երեխայի ջուր
Աղբյուրի ջուր
Հող
Բերքատու հող
Ծաղկամանի հող
Հարևանների հող
Գյուղի հող
Օդ
Կեղտոտ օդ
Քաղաքի օդ
Գյուղացիների օդ
Անտառի օդ
Երեխա
Չարաճճի երեխա
Մանկապարտեզի երեխա
Ծնողների երեխա
Մանկատան երեխա
Տուն
Մեծ տուն
Դիմացի տուն
Պապիկի տուն
Երաժշտության տուն
3. Տրված բառերին ում, ի՞նչ(ը), ինչի՞ն, ինչո՞վ հարցերին պատասխանող լրացումներ ավելացնելով՝ կազմի՛ր բառակապակցություններ:
Սիրել, կտրտել, մատուցել, մոտեցնել, հանգստացնել:
Սիրել
Սիրել մայրիկին
Սիրել նկարել
Սիրել ծովը
Սիրել սրտով
Կտրտել
Կտրտել հավին
Կտրտել պանիրը
Կտրտել հացը
Կտրտել դանակով
Մատուցել
Մատուցել ինձ
Մատուցել ուտելիք
Մատուցել նապաստակին
Մատուցել սկուտեղով
Մոտեցնել
Մատուցել մարդուն
Մոտեցնել ուտելիք
Մոտեցնել համակարգչին
Մոտեցնել տոպրակով
Հանգտացնել
Հանգստացնել երեխային
Հանգստացնել սիրտը
Հանգստացնել ամբոխին
Հանգստացնել խաղալիքով
4. Տրված բառերին ավելացնելով ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ե՞րբ, ո՞ւր հարցերին պատասխանող լրացումներ` կազմի´ր բառակապակցություններ:
Անհանգստանալ, սովորել, ուղևորվել, կեղտոտվել:
Անհանգստանալ
Շատ անհանգստանալ
Ուժեղ անհանգստանալ
Երեկոյան անհանգստանալ
Տանը անհանգստանալ
Սովորել
Շատ սովորել
Լավ սովորել
Առավոտյան սովորել
Դպրոցում սովորել
Ուղևորվել
Քիչ ուղևորվել
Երկար ուղևորվել
Աշնանը ուղևորվել
Եգիպտոս ուղևորվել
Կեղտոտվել
Շատ կեղտոտվել
Ուժեղ կեղտոտվել
Ցերեկը կեղտոտվել
Բակում կեղտոտվել
5. Տրված բառակապակցությունների մեջ ընդգծի´ր այն բառը, որ գլխավորն է (լրացյալը), և գրի՛ր, թե ի՛նչ հարցի է պատասխանում լրացումը:
Օրինակ` հրաշագործ դեղ — ինչպիսի՞ դեղ:
Մեքենաների օգնությունը — ո՞ւմ օգնությունը, լավ բերք — ինչպիսի՞ բերք, արդյունաբերական ձեռնարկություններ — ինչպիսի՞ ձեռնարկություններ, ֆիզիկոսների ընկերություն — ու՞մ ընկերություն, գործարանի ծխնելույզներ — ինչի՞ ծխնելույզներ, հատել անտառը — հատել ի՞նչը, քաղաքում հանդիպել — ո՞րտեղ հանդիպել, ընկերներին հրավիրել — ո՞ւմ հրավիրել, արագ տարածվել — ինչպե՞ս տարածվել, հանդիպել խոչընդոտների — հանդիպել ինչի՞ն:
6. Ուշադրությո´ւն դարձրու բառակապակցություններին և փորձի՛ր պարզել, թե ո´ր բառակապակցությունների մեջ մտնող բառերն են համադաս (համազոր) անդամներ, և որո՛նք լրացում-լրացյալ (բառերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ հարցի է պատասխանում):
Ցանքերի համար բոլորովին էլ անվնաս չէ գետաձիերի ընտանիքի զբոսանքը:
Մեծ հոտերով պահվող այծերն ու ոչխարները շատ արագ կարող են մերկացնել հողը:
Կղզու նահանգապետը պիտի ընտրեր կա´մ ծառերը, կա´մ այծերը:
Շատ երկրներում այգիների սրսկումը նապաստակների վերացման պատճառ դարձավ:
Այգիները, պարտեզները, վարելահողերը և մարգագետիններն ավելի ու ավելի հաճախ են լցվում քիմիական նյութերով: Դրանով ուզում էին ոչնչացնել մոլախոտերը:
Վարար և արագահոս գետերը քանդում են բուսականությունից զրկված և թուլացած ափերը:
7. Փորձի՛ր բացատրել Ա և Բ խմբերի բառակապակցությունների տարբերությունը (հարցերի միջոցով պարզի՛ր նրանց մեջ մտնող բառերի հարաբերությունը):
Ա. Ծառերն ու ծաղիկները: Ծովերն ու օվկիանոսները: Ոչ թե հավ, այլ մուկ: Ո՛չ մարդ, ո՛չ կենդանի: Թե՛ տուն, թե՛ փողոց:
Բ- Թռչունների ձվեր: Պատահաբար տեսնել: Անտառում գցել: Քիմիական գործարան: Մարդկանց երկիր: Գարնանն աճել: Ակտիվորեն մասնակցել:
Ա խմբում երկու բառերն էլ լրացյալ են, իսկ Բ խմբում կա և՛ լրացյալ, և՛ լրացնող
8. Տրված բառակապակցությունները երկու խմբի բաժանի’ր` ըստ նրանց մեջ մտնող բառերի հարաբերության և անվանի´ր խմբերից յուրաքանչյուրը:
Հացահատիկ ցանել: Ուրիշ երկրներ: Ձկներ և խեցգետիններ: Բացասական հետևանքներ: Թե՛ծովում, թե՛ ցամաքում: Խոհեր և զգացմունքներ: Զգացմունքներով ապրել:
Ա խումբ-Հացահատիկ ցանել, Ուրիշ երկրներ, Բացասական հետևանքներ, Զգացմունքներով ապրել
Բ խումբ-Ձկներ և խեցգետիններ, Թե՛ծովում, թե՛ ցամաքում, Խոհեր և զգացմունքներ
Բ խմբում երկու բառերն էլ լրացյալ են, իսկ Ա խմբում կա և՛ լրացյալ, և՛ լրացնող
Նանե Խաչատրյան 