Գրավոր աշխատանք, Հայոց լեզու 29.11.2021

Posted on by
  1. Փորձի՛ր տրված նախադասությունները լրացնել:
    • Սիրուն երազ, երեխայի ձայն, աշնան քամի բառակապակցությունները, ըստ գերադաս անդամի խոսքիմասային պատկանելության, գոյականական են, ըստ կազմության՝ պարզ, ըստ բաղադրիչների կապակցելիության սերտության աստիճանի՝ ազատ: Ահա նմանատիպ ևս մի քանի բառակապակցություն՝ ոսկե ականջօղ, հայրիկի աշխատանք, ձմեռային արձակուրդ:
    • Նախադասությունները, ըստ հաղորդակցման նպատակի, լինում են պատմողական, բացականչական, հրամայական, հարցական: Հիմա կներկայացնեմ երկուական օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.
      • 1) Աննան գնում էր տուն: Նա հոգնած եկավ տուն:
      • 2) Հե՜յ, մի գնա: Վա՜խ, ինչ գեղեցիկ վայ է:
      • 3) Արագացրու՛, ջուր բեր: Բարձրացի՛ր վերև:
      • 4) Ինչու՞ ես դու այստեղ: Ինչպե՞ս ես քեզ զգում:
    • Նախադասությունները, ըստ կազմության, լինում են պարզ և բարդ: Այս երկու տեսակների տարբերությունն այն է, որ պարզ նախադասությունը ունի մեկ ստորոգյալ, իսկ բարդը մեկից ավել: Տեսակներից յուրաքանչյուրն ունի իր ենթատեսակները:
      • 1) Պարզ նախադասությունները լինում են ընդարձակ և համառոտ: Ահա մի քանի օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.
        Ընդարձակ-Հեռուստացույցը քամուց անջատվեց: Ծաղիկը արևից չորացավ:
        Համառոտ-Քույրս գնաց: Նա սովորեց:
      • 2) Բարդ նախադասությունները լինում են ստորադասական և համադասական: Ահա մի քանի օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.
        Ստորադասական-Նա չգնաց աշխատելու, որովհետև ուժեղ հիվանդ էր: Ես իջա դուրս, քանի որ տանը ձանձրացա:
        Համադասական-Ես իջա բակ և ընկերոջս տեսա: Նա գնաց դպրոց և հետո տուն:
    • Համադաս նախադասություններն ու նախադասության համադաս անդամները կարող են կապակցվել համադասական շաղկապներով: Օրինակ՝ և, ու, բայց, կամ, իսկ:
    • Երկրորդական նախադասությունները գլխավորի հետ կապվում են ստորադասական շաղկապներով կամ հարաբերական դերանուններով: Օրինակ՝ Ես զարմացա, երբ տեսա նրան:
  2. Կետադրի՛ր տեքստը՝ ուղղելով նաև ուղղագրական սխալները:
    • Հովհաննեսի սիրելի առարկաններից են. մաթեմատիկան, անգլերենը, ֆիզիկան: Քույրն էլ է սիրում սովորել՝ ակնհայտորեն հետաքրքրված է օտար լեզուներով: Նրանք անընդհատ մրցում են ամեն արքայի մասին իրենց սովորածով, որպեսզի ցույց տան իրենց գիտելիքները ծնողներին: Հովհաննեսի՝ գայլերի մասին կարդացած գրքերը տատիկն էր գնել, և հասել էին դրանք թոռնիկին՝ հարևանուհու միջոցով: Տատիկի համար սիրելի էր փաստը, որ թոռնիկները ոչ թէ զբաղվում են անօգուտ խաղերով, այլ լուրջ ուսումնասիրություններ են անում տարբեր բնագավառներից: Հետաքրքիր է այն, որ ծնողների համար արդեն անհանգստության լուրջ առիթ է դա: Հայրիկի՝ ուսուցիչներին ուղղված նամակներում կարևոր էր այդ հարցը: Երբ այլ ծնողների երազանքը զավակների սերն էր կրթության հանդեպ, Հովհաննեսի ու քրոջ դեպքում ամեն ինչ հակառակն էր՝ անհանգստացնում էր նրանց սովորելը:
  3. Մգեցնում ենք տեքստի բոլոր ենթակաները, շեղատառ ենք դարձնում բաղադրյալ ստորոգյալների ստորոգելիները:

     Հովհաննեսի սիրելի առարկաններից են. մաթեմատիկան, անգլերենը, ֆիզիկան: Քույրն էլ է սիրում սովորել` ակնհայտորեն հետաքրքրված է օտար լեզուներով: Նրանք անընդատ մրցում են ամեն արքայի մասին իրենց սովորածով, որպեսզի ցույց տան իրենց գիտելիքները ծնողներին: Հովհաննեսի գայլերի մասին կարդացած գրքերը տատիկն էր գնել, և հասել էին դրանք թոռնիկին հարևանուհու միջոցով: Տատիկի համար սիրելի էր փաստը, որ թոռնիկները ոչ թե անօգուտ խաղերով, այլ լուրջ ուսումնասիրություններ են անում տարբեր բնագավառներից: Հետաքրքիր է այն, որ ծնողների համար արդեն անհանգստության լուրջ առիթ է դա: Հայրիկի` ուսուցիչներին ուղղված նամակներում կարևոր էր այդ հարցը: Երբ այլ ծնողնների երազանքը զավակների սերն էր կրթության հանդեպ, Հովհաննեսի ու քրոջ դեպքում ամեն ինչ հակառակն էր` անհանգստացնում էր նրանց սովորելը:
  4. Կազմում ենք բառակապակցություններ, որոնք կլինեն.
    • պարզ, կայուն՝ վերաիմաստավորված, բայական,
      Քիթը կախ
    • բարդ, կայուն՝ ոչ վերաիմաստավորված, գոյականական,
      Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
    • պարզ, ազատ, թվականական,
      Մինչև տասներեքը
    • բարդ, ազատ, ածականական:
      Ալ կարմիր զգեստ:
  5. Կազմում ենք նախադասություններ, որոնք կլինեն.
    • Պատմողական, պարզ, ընդարձակ, գոյական ստորոգելիով,
      Ծովում լողացողը մայրիկն էր:
    • Հարցական, պարզ, համառոտ, դերանուն ստորոգելիով,
      Նկարում հաստա՞տ ես եմ:
    • Հրամայական, պարզ, ընդարձակ, սահմանական եղանակի պարզ ստորոգյալով,
      Իջի՛ր ներքև, նվերդ այստեղ է:
    • Պատմողական, բարդ, ստորադասական, առնվազն մեկ դերանուն-ենթակայով,
      Մենք գնացինք խանութ, որպեսզի Նոր Տարվան պատրաստվենք:
    • Պատմողական բարդ, համադասական, առնվազն մեկ գոյական-ենթակայով,
      Նրա պատճառով սեղանը ջարդվեց և ստիպված նորը գնվեց:
    • Պատմողական, պարզ, ընդարձակ, դերբայ-ենթակայով և դերբայ-ստորոգելիով:
      Պետք է մաքուր օդ շնչել և կառողջանաք:

Թողնել մեկնաբանություն