Բաժին 1 Պայքար Հայաստանի ազատագրություն համար (XVII դարի երկրորդ կես-XIX դարի առաջին կես)։ Գլուխ I Ազատագրական շարժումները XVII դարի երկրորդ կեսից մինչև XVIII-րդ դար

Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին

1. Հայաստանի ազատագրության հնարավոր տարբերակները, ծրագրերը

17-րդ դարում Հայաստանի ազատագրության ծրագրերը հիմնականում կախված էին տարբեր երկրների օգնությունից, որ հայերը փորձեցին ստանալ։ Հայաստանը բաժանված էր Օսմանյան կայսրության և Պարսկաստանի միջև, և հայերը փորձում էին դիվանագիտական ճանապարհով օգնություն ստանալ, օրինակ՝ Եվրոպայից կամ Ռուսաստանից։

Իսրայել Օրին այդ ժամանակվա հայտնի հայ գործիչներից էր, ով փորձում էր Եվրոպայում ու Ռուսաստանում բանակցություններ վարել, որ հայկական պետությունը վերականգնվի։ Նա հանդիպեց նաև ռուսական ցար Պետրոս I-ի հետ, ով հնարավոր է՝ կօգներ ազատագրել Հայաստանը։

Այս բոլոր ծրագրերն ու ջանքերը միտված էին հայկական պետությունը վերականգնելուն օտար տերությունների միջոցով՝ կամ դիվանագիտական, կամ ռազմական օգնությամբ։

2. Հայաստանի ազատագրության ընդունելի ճանապարհները

18-րդ դարում Հայաստանի ազատագրման համար մարդիկ փորձում էին երկու հիմնական ճանապարհ։ Առաջինը՝ զինված պայքարով վերականգնել անկախությունը։ Երկրորդը՝ օտար պետությունների, հատկապես Ռուսաստանի օգնությամբ հասնել ազատությանը։ Հայ գործիչները հավատում էին, որ Ռուսաստանի աջակցությունը կարող էր օգնել։ Միաժամանակ, հայերի ազգային ինքնագիտակցությունն ու մշակութային զարթոնքը նույնպես կարևոր դեր խաղացին այս պայքարում։

3. Գաղտնի ժողովները և պատվիրակությունները ստեղծումը, դրանց արդյունավետությունը

1677թ.-ին Հակոբ Ջուղայեցի կաթողիկոսը Էջմիածնում գաղտնի ժողով է գումարում, որտեղ քննարկում են Հայաստանի ազատագրության հարցը: Հաջորդ գաղտնի ժողովը այդ հարցի վերաբերյալ գումարում է Իսրայել Օրին՝ 1699թ.-ին, որից հետո Վիլհելմը, Ֆլորենցիայի դուքսը համաձայնվեցին օգնել ազատագրության հարցում: Նաև Պետրոս I խոստացավ օգնել հյուսիսային պատերազմի վերջանալուց հետո: XVIIդ վերջի և XVIIIդ սկզբի հայ ազատագրական շարժման զարթոնքը կապված է Օրու հետ: Նա Հայաստանի ազատագրության հարցը դրեց գործնական հողի վրա: