Պատրաստվե՛ք դաս-քննարկման՝
Թեմա 11՝ Միջազգային իրավունք․
ա/ Միջազգային իրավունքի ընդհանուր հիմունքները
բ/ Միջազգային իրավունքի աղբյուրները և սկզբունքները
էլ․ դասագիրք՝ Հասարակագիտություն-11, էջ 205-212

Առաջադրանք

1․ Ի՞նչ հատկանիշներով են տարբերվում ազգային և միջազգային իրավունքը։

Ազգային իրավունքը կիրառվում է միայն պետության ներսում, օգտագործում է այդ երկրի սահմանադրությունը և օրենքը, իսկ միջազգային իրավունքը կիրառվում է տարբեր պետությունների միջև, օգտագործվում են միջազգային պայմանագրեր, նորմեր և ընդհանուր սկզբունքներ:

2․ Ներկայացրե՛ք միջազգային քաղաքական և նյութական պատասխանատվության տեսակները։

Միջազգային իրավական քաղաքական պատասխանատվությունը հարկադրական միջոցների կիրառումն է իրավախախտ պետության նկատմամբ:

Դրա տեսակներն են՝
Ռետորսիա — մի պետության սահմանափակող բնույթի միջոցներն են՝ ուղղված այլ պետության դեմ, որը խախտել է առաջինի շահերը:
Ռեպրեսիա — կիրառվում են ի պատասխան այլ պետության ոչ իրավաչափ գործողությունների, խախտված իրավունքները վերականգնելոը նպատակը:
Սատիսֆակցիա — այն բավարարումը, որ տալիս է իրավախախտ պետությունը տուժած պետության պատվին և արժանապատվությանը հասցված վնասի համար:
Ռեստորացիա — իրավախախտ պետության կողմից ինչ-որ նյութական օբյեկտի նախկին վիճակի վերականգնում:

Միջազգային իրավական նյութական պատասխանատվությունը վրա է հասնում պետության կողմից միջազգային իրավական պարտավորությունների խախտման հետևանքով, որոնք կապված են նյութական վնասների պատճառման հետ:

Դրա տեսակներն են՝
Ռեպարացիա — նյութական վնասի հատուցումն է դրամական ձևով, ապրանքներով և ծառայություններով:
Ռեստիտուցիա — պատերազմող պետությունների կողմից հակառակորդ պետության տարածքից ապօրինի վերցված և արտահանված գույքը բնեղենով վերադարձնելը:
Սուբստիտուցիա — իրենից ներկայացնում են անիրավաչափ ոչնչացված կամ վնասված գույքի, շինության, տրանսպորտային միջոցի, գեղարվեստական արժեքի և այլնի փոխարինումը:

3․ Թվարկե՛ք միջազգային իրավունքի հիմնական սկզբունքները:

Միջազգային իրավունքի հիմնական սկզբունքները միջպետական իրավունքի ելակետային, ղեկավար նշանակության կանոններն են, որոնցում խտացված կերպով արտահայտված է միջազգային իրավունքի հիմնական բովանդակությունը:
Միջազգային իրավունքի հիմնական սկզբունքներն են՝ ինքնիշխան հավասարության սկզբունքը, պետությունների ներքին գործերին չմիջամտելու սկզբունքը, ուժի և ուժի սպառնալիքի չկիրառման սկզբունքը, տարածային ամբողջության սկզբունքը, վեճերի խաղաղ լուծման սկզբունքը, միջազգային իրավունքից բխող պարտավորությունների բարեխիղճ կատարման սկզբունքը և այլն: