Հասարակագիտություն 11

Քաղաքացիական իրավունք

Քաղաքացիական իրավունքը, որը նաև հայտնի է որպես մասնավոր իրավունք, կարգավորում է ֆիզիկական անձանց, ձեռնարկությունների կամ այլ մասնավոր անձանց միջև վեճերը: Ի տարբերություն հանրային կամ քրեական իրավունքի, որը ներառում է պետությունը, քաղաքացիական իրավունքը վերաբերում է անձնական և ֆինանսական հարցերին, ինչպիսիք են պայմանագրերը, գույքի սեփականությունը, ժառանգությունը, ընտանեկան իրավունքը և անձնական վնասի պահանջները: Դրա նպատակն է լուծել հակամարտությունները և ապահովել իրավական պաշտպանության միջոցներ, հաճախ փոխհատուցման կամ կոնկրետ գործողությունների տեսքով, այլ ոչ թե պատժի:

Գործարքներ, գործարքների տեսակները, բանավոր, գրավոր, վավերացման և գրանցման ենթակա գործարքներ, գործարքների վավերականություն, անվավեր գործարքներ, կեղծ և շինծու գործարք

Գործարքը գնորդի և վաճառողի միջև վերջնական գործարք է, որը ներառում է ապրանքների, ծառայությունների կամ ֆինանսական ակտիվների փոխանակում փողի դիմաց: Տերմինը լայնորեն կիրառվում է կորպորատիվ հաշվապահության մեջ, որտեղ դրա սահմանումը կարող է բարդանալ: Կախված օգտագործվող հաշվապահական մեթոդից՝ հաշվեգրում կամ կանխիկ, ընկերությունը կարող է գործարք գրանցել տարբեր ժամանակներում:

Գործարքները կարող են լինել միակողմանի և երկկողմանի: Միակողմանի գործարքի կատարման համար բավական է, որ մի կողմն արտահայտի իր կամքը: Երկկողմանի կամ բազմակողմանի գործարքի կատարման համար անհրաժեշտ է երկու և ավելի անձանց կամքի արտահայտություն:

Բանավոր գործարքները կնքվում են կամքի բառային արտահայտման ճանապարհով: Այդ դեպքում գործարքի մասնակիցը բառերով ձևակերպում է իր գործարք կնքելու պատրաստակամությունը, նաև դրա կատարման պայմանները: Սակայն ցանկության դեպքում գործարքը կարելի է դարձնել գրավոր:

Գրավոր գործարքը պետք է կնքվի փաստաթուղթ կազմելու միջոցով, որն արտահայտում է գործարքի բովանդակությունը և ստորագրված է գործարք կնքող անձի կամ անձանց, կամ նրանց կողմից պատշաճ ձևով լիազորված անձանց կողմից: Գրավոր ձևով պետք է կնքվեն՝ 1) իրավաբանական անձանց՝ միմյանց միջև և քաղաքացիների հետ գործարքները, 2) քաղաքացիների միջև աշխատավարձի սահմանված նվազագույն չափի քսանապատիկ գումարը գերազանցող, իսկ օրենքով նախատեսված դեպքերում՝ անկախ գումարի չափից գործարքները:

Գործարքի նոտարական վավերացումը կատարվում է գրավոր կնքված գործարքի փաստաթղթի վրա՝ նոտարի վավերացնող մակագրությամբ: Գործարքների նոտարական վավերացումը պարտադիր է՝ 1) օրենքով նշված դեպքերում, 2) կողմերից մեկի պահանջով, թեկուզև օրենքով տվյալ տեսակի գործարքների համար այդ ձևը չի պահանջվում: Նոտարական ձևը չպահպանված գործարքը ոչինչ է:

Բազմաթիվ գործարքներ, եթե նույնիսկ կնքվել են, ուժ չունեն, մինչև գործարքը կամ նրանից բխող իրավունքները չեն ենթարկվել պետական գրանցման: Պետական գրանցման ենթակա են անշարժ գույքի հետ կատարվող գործարքներից բխող իրավունքները, իսկ շարժական գույքի հետ կատարվող գործարքներից ծագող իրավունքները ենթակա են պետական գրանցման՝ օրենքով նախատեսված դեպքերում:

Որպեսզի գործարքը համարվի վավերական, այն պետք է համապատասխանի գործարքին օրենքով ներկայացվող պահանջներին: Հակառակ դեպքում գործարքն անվավեր է՝ օրենքին հակասող արատներ ունենալու պատճառով: Անվավեր գործարքը չի առաջացնում իրավական հետևանքներ, քանի որ այդպիսին է կնքելու պահից: Անվավերության դեպքում կողմերից յուրաքանչյուրը պարտավոր է մյուսին վերադարձնել ամբողջ ստացվածը, կամ հատուցել արժեքը դրամով: Որոշ դեպքերի համար սահմաված են նաև այլ անբարենպաստ հետևանքներ:

Կեղծ գործարքը ձևական է և իրավական հետևանքներ չի առաջացնում, ուստի համարվում է անվավեր։
Շինծու գործարքը մեկ այլ գործարք թաքցնելու միջոց է և նույնպես անվավեր է։ Նման դեպքերում իրական գործարքի համար կիրառվում են այն կանոնները, որոնք կողմերը սկզբում իսկապես նախատեսել էին։

Իրավաբանական տերմինների բառարան

Իրավաբանական տերմինների բառարանից դուրս գրել 5 իրավաբանական տերմին։

Ազդող նյութ` պեստիցիդի պատրաստուկային ձևի մեջ առկա կենսաբանորեն ակտիվ բաղադրիչ, որն ապահովում է պեստիցիդի նպատակային օգտագործման արդյունավետությունը:

Պահակակետեր են կոչվում այն ամենը, ինչը ժամապահին է հանձնարարված պահպանելու ու պաշտպանելու համար, ինչպես նաև այն տեղը կամ տեղամասը, որտեղ նա կատարում է իր պարտականությունները:

Ճամբարային բնակատեղիները (համալիրները) հյուրանոցային տնտեսության այն օբյեկտներն են, որտեղ մատուցվում են վրաններով գիշերակացի, սննդի պատրաստման և տրանսպորտի կայանման ծառայություններ:

էլեկտրամոբիլ` էլեկտրաէներգիայի ինքնուրույն աղբյուրից սնուցվող մեկ կամ մի քանի էլեկտրաշարժիչով շարժման մեջ դրվող ավտոմոբիլ:

Ձայնային ճնշում` ձայնային տատանումների հետևանքով (Պա) առաջացող օդի կամ գազի ճնշման փոփոխական բաղադրիչ:

Այս հարցը կարևոր է Հայաստանում, քանի որ հանքերի մեծ մասը մեր երկրում մասնավոր են և Հայաստանին ոչ մի եկամուտ չեն բերում, բացի ընկերությունների վարկերից: Կա երեք տարբերակ, թե ում պետք է հանքերը պատկանեն՝ մասնավոր ընկերությանը, պետությանը կամ այն կարող է լինել երկուսը մեկում: Ինձ թվում է ամենաճիշտ տարբերակը վերջինն է, քանի որ մասնավորի դեպքում կոռուպցիան ավելի հնարավոր է, նաև օտարերկրացի ընկերություններին այդքան չեն հետաքրքրում մեր երկրի բնապահպանության խնդիրները: Պետությանը պատկանելության դեպքում երկիրն է կառավարում ֆինանսները, որոնք գալիս են հանքարդյունաբերությունից, սակայն պետության բյուջեն կարող է չհերիքել լավ գործիքներ ապահովվելու համար:
Եթե երկուսն իրար հետ լինեն, այսինքն լինի պետություն-մասնավոր համագործակցությունը, ապա բյուջեն ավելի լավ կկառավարվի և միևնույն ժամանակ կլինեն լավ գործիքներ: Բնապահպանության վրա ավելի շատ ուշադրություն կդարձնեն, քանի որ պետությունը հսկում է դա, նաև շահույթ կլինի մեր պետության համար: Այս ամեն ինչը հնարավոր կլինի, եթե կոռուպցիա չլինի և պայմանագրերը լինեն թափանցիկ:

Ցուցչային հավասարման բանաձև՝

a^x = b b </ 0 = > ◯
2^x = 32
2^x = 2⁵
x = 5

Առաջադրանքներ՝

դ) (1/4)^x = 16
1/4 = 4^-1
(4 — 1)^x = 4²
4^-x = 4²
-x = 2
x = -2

ա) 3^x+2 = 81
3^x+2 = 3⁴
x + 2 = 4
x = 4 — 2 = 2

գ) (√3)^{x — 5} = 27
(√3)^{x — 5} = 3³
(3^1/2)^{x — 5} = 3³
1/2 * x — 5 = x-5/2
3^{x — 5/2} = 3³
x — 5/2 = 3/1
x — 5 = 6
x = 6 + 5 = 11

զ) (0,125)^3-x = 2√2
2√2 = 2¹ * 2^1/2 = 2^{1 + 1/2} = 2^3/2
125/1000 = 1/8 = 1/2³ = 2^-3
(2^-3)^3-x = 2^3/2
-3 * 3 — x = -9 + 3x
-9 + 3x = 3/2
3x = 3/2 + 9 = 3 + 18/2 = 21/2
x = 21/2 * 3 = 21/6 = 7/2

ա) 6^3x+2 = 6^{2x + 7}
3x + 2 = 2x + 7
3x — 2x = 7 — 2
x = 5

բ) 5^4x+1 = (0,2)^x-6
0,2 = 2/10 = 1/5 = 5^-1
5^4x+1 = (5^-1)^x-6
-1 * (x — 6) = -x + 6
4x + 1 = -x + 6
5x = 5
x = 1