Դուրս գրել հռչակագրի 5 հոդված, քննարկել դրանց կիրառելիությունը Հայաստանի Հանրապետությունում

Հոդված 2.

Յուրաքանչյուր մարդ պետք է ունենա սույն Հռչակագրում հռչակված բոլոր իրավունքներն ու ազատություններն առանց որևէ տարբերության, անկախ ռասայից, մաշկի գույնից, սեռից, լեզվից, կրոնից, քաղաքական և այլ համոզմունքներից, ազգային կամ սոցիալական ծագումից, գույքային, դասային և այլ վիճակից: Բացի այդ, չպետք է դրվի որևէ տարբերություն այն հիմունքով, թե ինչպիսին է այն երկրի կամ տարածքի, որին պատկանում է մարդը, քաղաքական, իրավական կամ միջազգային կարգավիճակը, անկախ, խնամարկյալ, ոչ ինքնավար, թեև ինքնավարության մեջ որևէ այլ ձևով սահմանափակ:

Այս հոդվածում խոսվում է, թե ինչպես ամեն մարդ հավասար է և ունի հավասար իրավունքներ՝ անկախ ամեն ինչից: Սակայն, չնայած օրենքով սահմանված լինելուն, դեռ հաճախ մեր հասարակության մեջ հանդիպում է խտրականություն՝ կանանց, ուրիշ ռասայի, մաշկի գույնի, կրոնի, սոցիալական խմբի մարդկանց դեմ, որը, ինձ թվում է, երբեք լրիվ չի վերանա:

Հոդված 19.

Յուրաքանչյուր ոք ունի համոզմունքների ազատության և դրանք անկաշկանդ արտահայտելու իրավունք, այդ իրավունքը ներառում է իր համոզմունքներին հավատարիմ մնալու ազատությունը և ցանկացած միջոցներով ու պետական սահմաններից անկախ իրազեկում և գաղափարներ որոնելու, ստանալու և տարածելու ազատությունը:

Հոդվածում խոսվում է կարծիքը ազատ արտահայտելու իրավունքի մասին: Բայց երբեմն մարդիկ չեն ընդունում և ճնշում են ուրիշների կարծիքները՝ լինի դա քաղաքական, աշխարհայացքի, կրոնի և այլնի մասին:

Հոդված 24.

Յուրաքանչյուր ոք ունի հանգստի ու ժամանցի իրավունք, ներառյալ` աշխատանքային օրվա խելամիտ սահմանափակման և պարբերական վճարովի արձակուրդի իրավունքը:

Հոդվածում խոսվում է մարդու աշխատանքից հանգիստ ունենալու իրավունքի մասին: Ինձ թվում է սա շատ կարևոր է, բայց լինում է, որ աշխատողները ծանրաբեռնվածության պատճառով չեն օգտվում այս իրավունքից:

Հոդված 25.

1. Յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի այնպիսի կենսամակարդակի, ներառյալ սնունդը, հագուստը, բնակարանը, բժշկական խնամքը և սոցիալական անհրաժեշտ սպասարկումը, որն անհրաժեշտ է իր և իր ընտանիքի առողջությունն ու բարեկեցությունը պահպանելու համար, և գործազրկության, հիվանդության, հաշմանդամության, այրիանալու, ծերության կամ իր կամքից անկախ ապրուստի միջոցներից զրկվելու դեպքում` ապահովելու իրավունք:

Այս հոդվածում խոսվում է ամեն մարդու անհրաժեշտ կենսամակարդակի ապահովման իրավունքի մասին: Սակայն դեռ կան խնդիրներ՝ որտեղ մարդկանց դեռ դժվար է հասնել առողջապահական և սոցիալական աջակցությանը։

Հոդված 26.

2. Կրթությունը պետք է ուղղված լինի մարդկային անհատականության լիակատար զարգացմանը և մարդու իրավունքների ու հիմնական ազատությունների նկատմամբ հարգանքի մեծացմանը: Կրթությունը պետք է նպաստի փոխըմբռնմանը, հանդուրժողականությանը և բոլոր ժողովուրդների, ռասայական և կրոնական խմբերի միջև բարեկամությանը և պիտի նպաստի Միավորված ազգերի` խաղաղության պահպանմանն ուղղված գործունեությանը:

Այս հոդվածում նշվում է մարդու անհատականության և հարգանքի զարգացման իրավունքի մասին: Բայց, ինչպես արդեն նշել եմ, Հայաստանում դեռ կա որոշակի խտրականություն:

ՀՀ Սահմանադրություն
-Գլուխ 2․ Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները
-Հոդված 23-35․

Առաջադրանք
-Դաս-ուսումնասիրության արդյունքները լուսաբանե՛լ բլոգի «Քաղաքագիտություն» բաժնում․

Այս հոդվածները խոսում են մարդու հիմնական իրավունքների մասին՝ կյանքի, անձնական ազատության և ֆիզիկական անվտանգությունը։ Դրանք ցույց են տալիս, որ ամեն մարդ պետք է պաշտպանված լինի իր իրավունքներից և չի կարող առանց օրենքի համաձայն զրկվել ազատությունից կամ ենթարկվել բռնության։ Միևնույն ժամանակ, նշվում է, որ որոշ սահմանափակումներ կարող են լինել, բայց դրանք պետք է հիմնավորված և արդար լինեն։ Ինձ ամենաշատը դուր է գալիս 25-րդ հոդվածը, որը խոսում է մարդու ֆիզիկական և հոգեկան անձեռնմխելիության իրավունքից՝ ընդգծելով, որ մարդու վրա փորձեր կատարելը առանց նրա համաձայնության արգելված է:

Watch the video Going Viral and do the exercises 1, 3, and 4 on slide 115/ Navigate Upper-Intermediate
Navigate Upper Intermediate Review slide 116, 2a, 3a, 5a 6a

1. Match the words in the box to the definitions.

1. a newspaper with short articles and lots of images, often considered less serious than other newspapers — tabloid
2. with a lot of decoration — ornate
3. the number of copies of newspapers sold — circulation
4. making news seem much bigger, better or worse than it really is — exaggerated
5. website for social networking, e.g. Facebook, Twitter — social media site

3. Watch the video. Choose the correct options to complete the sentences.

1. Fleet Street used to be centre of British news industry.
2. The newspaper The Sun has a circulation of over four million..
3. 64% ofadults in the USA use Facebook.
4. In 2013, a news story broke about a ship with rats.
5. The story was reported in The Sun.

Watch again. Decide how true sentences 1-6 are:
a) definitely true, b) probably true, c) possibly true, d) probably false, e) definitely false.

1. The UK’s first daily newspaper was published in 1702. definitely true
2. The Daily Mirror sells more copies than The Sun. definitely true
3. In 2013, a ship got lost in the Atlantic Ocean. definitely true
4. The ship had a Twitter account. definitely true
5. The ship sank in the Atlantic Ocean. possibly true

2a. Put the sentences into reported speech using a reporting verb from the box.

1. ‘Your shoelaces are undone.’ She pointed out
2. ‘It’s true. I did cheat in the exam.’ He admitted
3. ‘I won’t tell anyone.’ She promised
4. ‘Don’t forget to take pills.’ He reminded
5. ‘I didn’t read you diary.’ She denied

3a. Add vowels to make phrases to desgribe things you can watch on TV.

1. current affairs
2. news analysis
3. home improvement programme
4. match highlights
5. drama series
6. celebrity chef
7. TV commercial

5a. Complete the sentences with the correct form of the words in brackets.

1. Reading a newspaper in English is perfectly manageable for me.
2. I find the news quite addictive.
3. I enjoy watching amusing videos that have gone viral and often share them on social media.
4. I think very few online news sites provide reliable and objective news.

6a. Choose the correct options to complete the phrases.

1. From what I understand …
2. According to an article I read …
3. What’s strange about it is…
4. Something like ten people …
5. His name is Pavel something or other…

Թեմա՝ «Հայաստանի Առաջին հանրապետության սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական կյանքը»

• Որո՞նք էին ՀՀ տնտեսական ծանր դրության պատճառները։ Ներկայացրե՛ք ՀՀ կառավարության ձեռնարկած արտակարգ միջոցառումները։ Ի՞նչ արդյունքներ դրանք ունեցան։

Համաշխարհային պատերազմի պատճառով խիստ տուժել էր հանրապետության տնտեսությունը: Գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքը 1913թ. համեմատությամբ կրճատվել էր վեց անգամ, ցանքատարածությունները՝ երեք անգամ:

Կառավարությունը դիմեց արտակարգ միջոցների: Հայտարարվեց հացի, ինչպես նաև բամբակի պետական մենաշնորհ: Կատարվում էր հացի բռնագրավում, կենտրոնացվում պետության ձեռքում ու բաշխվում բնակչությանը:
ԱՄՆ մեկնեց վարչապետ Հ. Քաջազնունին և այնտեղից ստացվեց 1,3մլն փութ ալյուր, 257 հազար փութ ցորեն և այլ պարենամթերք:
Ընդունվեց գաղթականներին հողով, աշխատանքով կամ պետական նպաստով ապահովելու օրենք: Պետությունում կային 40 հազար որբ երեխա, որոնցից 13 հազարը ստացան խնամք մանկատներում, իսկ մյուսները՝ Մերձավոր Արևելքի օգնության ամերիկյան կոմիտեում (Ամերկոմ):

Այս արտակարգ միջոցառումների ձեռնարկման շնորհիվ ՀՀ-ն քայլ առ քայլ վերականգնում էր երկրի քայքայված տնտեսությունը:

• Ի՞նչն էր ընկած ՀՀ հողային քաղաքականության հիմքում։ Ներկայացրե՛ք տնտեսական այն միջոցառումները, որոնք ձեռնարկեցին ՀՀ-ում․ ի՞նչ հետևանքներ դրանք ունեցան։

Պետությունը մեծ ուշադրություն է դարձնում հողային քաղաքականությանը: Հայկական հարցի լուծումից էր կախված՝ փոխվելու էին ՀՀ սահմանները և հողային ֆոնդի ծավալը:

Ստեղծվեցին հողային հատուկ մարմիններ, որոնց խնդիրն էր ամենակարճ ժամանակում պետականացնել բոլոր մասնատիրական, վանքապատկան, վարկուֆային, եկեղեցական ու լքյալ հողերը, դրանք բաշխել գյուղացիությանը: Նաև բաշխվեցին սերմեր:

Դրա համաձայն՝ կալվածատիրական հողատիրությունը վերացվում էր առանց հատուցման. վերացվում էր նաև հողի մասնավոր սեփականությունը և վաճառքը: Բոլոր հողերն ազգայնացվում էին, հանձնվում գյուղական համայնքներին, ինչպես նաև պարբերաբար վերաբաժանվում գյուղացիների միջև:

Տնտեսության մեջ պետությունը բույլատրում էր սեփականության տարբեր ձևերի գործունեությունը: Վարվում էր նաև ֆինանսական ճիշտ քաղաքականություն:

Ձեռնարկված տնտեսական միջոցառումների շնորհիվ ՀՀ-ն քայլ առ քայլ վերականգնում էր երկրի քայքայված տնտեսությունը:

• Քաղաքական ի՞նչ կուսակցություններ էին գործում ՀՀ-ում․ վերհիշե՛ք, թե երբ և ովքեր էին հիմնադրել դրանք։ Հասարակական ի՞նչ կազմակերպություններ էին գործում ՀՀ-ում։ Փաստերով հիմնավորե՛ք, որ ՀՀ-ն, իրոք, ժողովրդավարական երկիր էր։

Հանրապետությունում զարգանում էր նաև հասարակական-քաղաքական կյանքը: Երկրում գործող քաղաքական կուսակցությունների թիվը ութ էր: Դրանցից երեքը հայ ազգային ավանդական կուսակցություններն էին՝ Ս. Դ. Հնչակյան (հիմնադրվել է 1887թ, մի խումբ արևելահայ ուսանողների կողմից), ՀՅԴ (հիմնադրվել է 1890թ, Քրիստափոր Միքայելյանի, Սիմոն Զավարյանի և Ստեփան Զորյանի կողմից) և Հայ սահմանադրական ռազմավար կուսակցությունը՝ ՀՍՌԿ (հիմնադրվել է 1908թ Վերակազմյալ հնչակյաններ, Արմենական կազմակերպություն և այլ կազմակերպությունների նախկին անդամների մի խմբի կողմից): Գործում էին նաև Հայ ժողովրդական կուսակցությունը՝ ՀԺԿ (հիմնադրվել է 1917թ հայ կադետների կողմից), Սոցիալ-դեմոկրատականների՝ մենշևիկներ, բոլշևիկներ, Սոցիալիստ-հեղափոխականների՝ էսէռների կուսակցությունները (հիմնադրվել է 1907 թ, ՀՅԴ նախկին անդամներ Լևոն Աթաբեկյանի և Արսեն Ամիրյանի կողմից): 1920թ. ձևավորվեց Հայաստանի կոմունիստական կուսակցությունը:

Երկրում կայինհասարակական տարբեր կազմակերպություններ: Ամենազանգվածային հասարակական ուժն արհեստակցական միություններն էին: Գործում էին այդպիսի 13 միություն: Գոյություն ունեին կանանց և գյուղացիական միություններ, դաշնակցական երիտասարդական միություն, ռազմամարզական կազմակերպություն, Կարմիր խաչ և այլն:

1920-ին Հայաստանը նոր էր կազմավորվում, բայց արդեն ուներ ժողովրդավարական կարևոր տարրեր՝ Սահմանադրություն, ընտրովի խորհրդարան, տարբեր քաղաքական ուժեր ու խոսքի ազատության փորձեր։ Թեև դժվարություններ կային, ժողովրդավարական երկիր դառնալու հույս ու առաջին քայլերն արդեն արված էին։

ՀՀ Սահմանադրություն
-Գլուխ 1, Սահմանադրական կարգի հիմունքներ
-Հոդված 1-22

Առաջադրանք
-Դաս-ուսումնասիրության արդյունքները լուսաբանել բլոգի «Քաղաքագիտություն» բաժնում․

Ըստ ՀՀ Սահմանադրության՝ Հայաստանը անկախ ու ժողովրդավար երկիր է, որտեղ ժողովուրդն է որոշում, թե ինչպես պիտի լինի կառավարումը։ Մարդու իրավունքներն ու ազատությունները ամենակարևորն են, ու պետությունը պարտավոր է դրանք պաշտպանել։

Սահմանադրության մեջ նաև նշվում է, որ մեզ մոտ կա ազատ ընտրություն, կուսակցությունների գոյություն, սեփականություն ունենալու իրավունք, շրջակա միջավայրի պահպանման կարևորություն։ Կարևորվում է նաև մշակույթը, լեզուն, սփյուռքի հետ կապը ու մեր ազգային խորհրդանիշները։

Կարևոր է իմանալ քո իրավունքները, որպեսզի կարողանաս պաշտպանել քեզ և իմանաս՝ ինչ պահանջել։ Սահմանադրությունը օգնում է ապահովել արդարություն բոլորի համար։

Navigate Reading/slide 112, ex 11a, slide 113, ex 3a,
Navigate. Read the text on slide 114, and discuss the topic “The internet has improved the quality of journalism.”

11a. Match adjectives 1-8 from the listening to meanings a-h in this context.

1. addictive — f. difficult to stop doing
2. objective — e. considering only facts, not personal opinion
3. actual — a. real
4. unmanageable — b. too big or difficult to deal with
5. reliable — c. that you can trust
6. informative — g. giving useful knowledge
7. mental — h. of the mind
8. relevant — d. important and useful

3a. Complete the sentences with words from the box.

1. .. she’s the oldest person who has ever lived, supposedly ..
2. .. according to the article, she claims she was born in 1887 ..
3. .. she’s got something like seventy-three great-grandcholdren ..
4. The sad thing is that several of them have already died before her.
5. This suit was incredibly heavy, around fifty-nine kilos or something.
6. It took him six days, apparently.
7. His name’s Lloyd something or other.
8. What’s amazing about him is that he was diagnosed with leukaemia several years ago.

գ) 3log₆3 + log₆8 = log₆3³ + log₆8 = log₆27 + log₆8 = log₆216 = 3

ա) log₉15 + log₉18 — log₉10
log₉15 + log₉18 = log₉15*18 = log₉270
log₉270 — log₉10 = log₉270/10 = log₉27
log₉27 = log_3²3³ = 1/2 * 3 * log₃3 = 1 * 1/2 * 3 = 3/2

դ) 2log_1/56 — 1/2log_1/5400 — 4log_1/5⁴√45
log_1/56² — log_1/5400^1/2 — log_1/5⁴√45⁴
1/2 = √400
log_1/536 — log_1/520 — log_1/545
log_1/536/20 = log_1/59/5
log_1/59/5 — log_1/545 = log_1/59/5 : 45 = log_1/51/25 = log_1/5²

In the 21st century, social media has reshaped how we connect, becoming a major part of everyday life. Yet, while it offers convenience, it has also deeply affected real-life communication.

People are becoming less comfortable with face-to-face interactions as they depend more on digital communication. Even having a phone nearby during a conversation can make it feel less meaningful.

Online, it’s harder to understand emotions because we miss facial expressions and body language, which makes empathy harder to develop.

Misunderstandings happen often due to the lack of tone and context in texts and emails, sometimes leading to conflicts.

Social media also shortens our attention spans since it’s built for quick, constant content, which weakens our ability to stay present in deeper conversations.

But, of cource, there are still good sides to it. Social media connects people across distances, helping relationships survive, as seen during the COVID-19 pandemic. It also spreads information and awareness of some important topics. And, it offers spaces for individuals to share experiences and find support, creating communities.

UCLA research shows that we have around 70,000 thoughts a day, with 80% of them being negative, and many of these thoughts carry over to the next day. The media, music, and movies we consume often emphasize negativity, shaping our mindset. Our brains are wired to focus on negative information as a survival instinct, making us more likely to engage with distressing headlines. This constant exposure to bad news not only grabs attention but can also lead to stress and anxiety, distorting our perception of the world. While negativity sells and dominates our screens, it’s important to remember that life is about balance—there’s always positive news to report as well.