Դասարանական 1

Ի՞նչ գիտեք՝

1.Քայքայման և միացման ռեակցիայի մասին.

Այն նյութերը, որոնք լինում են բարդ կամ պարզ անվանում են քայքայման ռեակցիա։Այս ռեակցիան հաճախ լինում է, երբ նյութը տաքացնում են։

Երկու և ավելի նյութերը իրար խառնելուց ստացվում է նոր նյութ։ Այս պրոցեսը կոչվում է միացման ռեակցիա։

Բերվածներից որո՞նք են միացման ռեակցիաներ.
ա) C + O2 =CO2   բ)H2O=H2+O2

գ) H2 + S = H2S     դ)Fe+S=FeS

2.

1.Նշիր թ՞ե ,որ նյութը քանի քիմիական տարրից է կազմված.

H2O2, HNO3, BaO, Fe3O4, Al(OH)3, H2SO4:

H2O2 – 2 տարրից

HNO3 – 3 տարրից

BaO – 2 տարրից

Fe3O4 — 2 տարրից

Al(OH)3 — 3 տարրից

H2SO4 — 3 տարրից

2. Փորձիր նշել այն գազերի անունները ,որոնք կարող են նպաստել թթվային անձրև առաջացմանը:

NO2, SO2, CO2, CO

3.Առանձնացրու օքսիդները, թթուները, հիմքերը.

Na2Օ, NaCl, NaOH, Ca(OH)2, HCl, NaNO3, KOH, SO2, Fe(OH)2, H3PO4, CO, HF, KNO3, H2SO4, NO, HNO3, H2SO3:

Հիմքեր — NaOH, Ca(OH)2, KOH, Fe(OH)2

Օքսիդներ — Na2Օ, SO2, CO, NO

Թթուները — HCl, HF, H3PO4, H2SO4, HNO3, H2SO3

Թթվային անձրևները առաջանում են գործարանների և ավտոմեքենաների պատճառով։ Երբ այդ գազերը բարձրանում են վերև և խառնվում ջրի կաթիլների հետ առաջանում է թթվային անձրև։ Այն կարող է նույնիսկ կողքի քաղաք գնա քամիների հաշվին։ Դրանք փչացնում են հին շենքերը և հուշարձանները։ Եթե թթվային անձրևը կպնի մարդու մաշկին կքայքայի այն։

Թթվային անձրևները առաջանում են գործարանների և ավտոմեքենաների պատճառով։ Երբ այդ գազերը բարձրանում են վերև և խառնվում ջրի կաթիլների հետ առաջանում է թթվային անձրև։ Այն կարող է նույնիսկ կողքի քաղաք գնա քամիների հաշվին։ Դրանք փչացնում են հին շենքերը և հուշարձանները։ Եթե թթվային անձրևը կպնի մարդու մաշկին կքայքայի այն։

Դասարանական 1

1.Նյութերի՝ միմյանց հետ փոխազդելու կարևոր պայմանը դրանց հպվելն է:

2.Ֆիզիկական երևույթների տարատեսակներ են նաև լուսային, ձայնային, մագնիսական, էլեկտրական երևույթները։

3.Վառելանյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային վիճակներում:

4.Ինչպես տեսնում եք, օքսիդը երկու տարրերի ատոմներից բաղկացած :

5.Ի՞նչ թթուներ կան բնության մեջ։

Լիմոնաթթու, աղաթթու, խնձորաթթու, կաթնաթթու նաև կան կենդանիների օրգանիզմների մեջ։

6.Ի՞նչ բաղադրություն ունեն հիմքերը։

Հիմքերը պարունակում են հիդրոքսիլ խումբ և մետաղ։

Տնային առաջադրանք 1

1. Հետեւյալ նյութերից առանձնացրե՛ք հիմքերը, թթուներն

NaO, NaCl, NaOH, H2SO4, Ca(OH)2, HCl, NaNO3, KOH, H3PO4, KNO3:

Թթուներ — H2SO4, HCl, H3PO4

Հիմքեր – NaOH, Ca(OH)2, KOH

2. Նկարագրե՛ք NaOH–ի, Ca(OH)2

NaOH – հիմք, Na – մետաղ, OH – հիդրոքսիլ խումբ

Ca(OH)2 – հիմք, Ca – մետաղ, (OH)2 – երկու հիդրոքսիլ խումբ

Տնային 2

Համացանցից որոնիր և գտիր  տեղեկություն,  <<Թթվային անձրևներ>> մասին հրապարակի բլոգումդ։

Թթվային անձրևներ

Մթնոլորտում արդյունաբերական արտանետումների (քլորաջրածին, ծծմբի ու ազոտի երկօքսիդներ) և խոնավության փոխազդեցության հետևանքով հաճախ առաջանում են թթվային (թթու պարունակող) տեղումներ (անձրև, ձյուն): Թթվային անձրևները թթվեցնում են ջրային ավազանները և հողերը, որի հետևանքով ոչնչանում են ջրային օրգանիզմները, վնասվում կամ չորանում են բույսերն ու ծառատեսակները: Թթվային անձրևների ազդեցությամբ ստորերկրյա ջրերում մեծանում է մետաղների, օրինակ՝ կապարի, պղնձի, ցինկի, կադմիումի, ալյումինի պարունակությունը, որոնք արմատների միջոցով ներծծվում ու վնասում են բույսերը:

Թթվային անձրևներից խուսափելու ամենահուսալի միջոցը մթնոլորտը չաղտոտելն է, քանի որ մթնոլորտ արտանետված նյութը նորից որսալ անհնարին է: Դրա համար պետք է արտանետվող գազերն առավելագույնս զտվեն, ավտոմեքենաների համար ստեղծվեն վառելիքի այնպիսի տեսակներ, որոնք վնասակար նյութեր չեն պարունակում:

Առանձնացրու օքսիդները, ընտրիր մի օքսիդ և պատրաստիր տեղեկություն նրա մասին:

1) NO,  HNO3,  H3PO4
2) SiO2,  Ca,  Na2O
3) CaO,  NO2,  BaO
4) K2O,CO2, SO2, CO

5)H2O, P2O5, CO2

Ածխաթթու գազը (CO2) դա ածխածնի և օրգանական միացությունների այրման վերջնական արդյունքն է։ Բոլոր կենդանիները շնչում են թթվածին, իսկ արտաշնչում են ածխաթթու գազ։ Նաև ածխաթթու գազ առաջանում է, երբ վառելիքը այրվում է։ Հիմա շատ վառելանյութեր են օգտագործվում և դա վատ է ազդում էկոլոգիայի վրա։ Ածխաթթու գազը կուտակվում է մթնոլորտում և նպաստում է նրան, որ արևի ճառագայթներից Երկրի վրա ջերմաստիճանի բարձրացմանը։ Դա կոչվում է ջերմոցային էֆեկտ։

Որ քիմիական ռեակցիաներն են անվանում միացման ։

Միացման ռեակցիաները դրանք այն է, երբ երկու նյութ իրար են միանում և ստեղծում մի ուրիշ նյութ։ Դա կոչվում է միցման ռեակցիա։

Ինչպե՞ս կվարվենք, եթե բնակարանում գազի հոտ զգաք։

Ես կկանչեի մեծի և կխնդրեի, որ օգնեին ինձ։

Բնապահպանական տեսակետից վառելիքի ո՞ր տեսակներն են առավել նակընտրելի։

Բնապահպանական տեսակետից ամենաճիշտը օգտագործել է պետք հեղուկ կամ գազային վառելանյութ։

Ի՞նչ է վառելանյութի ջերմարար ունակությունը։

Դա այն ջերմությունն է, որը անջատվում է վառելանյութի վառվելու ժամանակ։

Անվանե՛ք բնության մեջ և կենցաղում հանդիպող օքսիդներ, նկարագրե՛ք դրանց որոշ կիրառությունները։

Չհանգած կիրը և ավազը կիրառվում են կենցաղում շինարարության մեջ (ապակու, ցեմենտի, բետոնի արտադրության մեջ)։

Ալյումինի օքսիդը կավի բաղադրությունում հիմնական նյութն է, օգտագործվում է խեցեգործությունում և մետաղական ալյումին ստանալու համար։ Երկաթի օքսիդից ստանում են երկաթ։

Ածխաթթու գազը լայն կիրառություն ունի հանքային ջրերի գազավորման և հրուշակեղենի արտադրության մեջ։

Ո՞ր նյութերն են պարզ  О_2, P, H₂SO₄, CO, NO, NH₃, Fe, O₂, P, CO, NO,

O₂, P, CO, NO, Fe – պարզ

Ո՞ր նյութերն են բարդ  H₂SO₄, CO, O₂, H₂, HNO₃, H₃PO₄, CO₂

H₂SO₄, HNO₃, H₃PO₄  — բարդ

Պինդ                                          Հեղուկ                                             Գազային

Կակտուսների հայրենիքը Մեքսիկան է: Կակտուսները հիանալի հարմարվել են չորային կլիմային: Նրանց տերևները վերածվել են փշերի, մազիկների ու խոզանակների, որոնք խիտ ծածկում են կակտուսի ցողունները և այնքան ջուր չեն գոլորշիացնում, որքան տերևները: Դրա համար էլ նույնիսկ ամենաշոգ եղանակին բույսերը իրենց ցողուններում պահում են խոնավություն և մնում հյութալի: Որոշ կակտուսներ պարունակում են մինչև 3000լ ջուր: Անապատներում կակտուսները խոնավության միակ պահապաններն են և հաճախ են փրկում ճանապարհորդների կյանքը: Փշերը կակտուսի համար նաև պաշտպանիչ դեր են խաղում` պաշտպանելով կենդանիներից: Կակտուսների տեսակները բազմաթիվ են: Կակտուսները լինում են ծառանման, թփանման, խոտանման: Կան 1սմ բարձրությամբ ու մի քանի գրամ քաշով կակտուսներ և 25մ բարձրությամբ մի քանի տոննա կշռող կակտուսներ: Կակտուսը իր հայրենիքում լայն կիրառում ունի:Կակտուսը և իր պտուղները օգտագործում են կերակրի մեջ, կակտուսի բնափայտը օգտագործվում է տարբեր իրեր պատրաստելու համար:

Բյուրեղները շատ տարածված են որպես դեկորատիվ մշակույթ մեղմ կլիմա ունեցող տարածքներում: Առավել ցուրտ դիմացկուն սորտերը, որոնք բխում են նեղ տերևավոր պիրաչանտայից և բծախնդրությունից պիրացանթայից, դիմակայում են ձմեռներին, որոնք ունեն նվազագույն ջերմաստիճան not20 ° С- ից ցածր:

Pyracants- ը գնահատվում է առատ ծաղկման եւ հավասարապես առատ ու գունագեղ պտղաբերության համար: Նրանք կարող են աճեցվել առանձին թփերի, խմբերի կամ ցանկապատերի տեսքով: Pyracantha- ի ցանկապատերը ոչ միայն էլեգանտ են, այլեւ հուսալիորեն պաշտպանում են պարտեզը սուր բծերի շնորհիվ: Fանկապատերը ձմռանը չեն կորցնում իրենց դեկորատիվությունը, քանի որ ամբողջ ձմռանը դրանք ծածկված են տերևներով և վառ մրգերով: