Գեղձեր

Էվոլյուցիայի ընթացքում մարդու օրգանիզմում ձևավորվել են հատուկ օրգաններ՝ գեղձեր, որոնցում առաջանում են կենսաբանական ակտիվ նյութեր և  ազդում օրգանների կենսագործունեության վրա։ Գեղձերը օրգանիզմում կատարում են հյութազատիչ ֆունկցիա: Առաջանում են կենսաբանական նյութեր, որոնք ազդում են օրգանների կենսագործունեության վրա:
Գեղձերը լինում են երեք տեսակի՝ արտազատական, ներզատական և խառը: Ներզատական գեղձերը չունեն ծորաններ և իրենց արտադրած հորմոնը անցնում է արյան մեջ:
Արտազատական գեղձերն ունեն ծորաններ, որոնցով նյութերն արտազատվում են օրգանների խոռոչների միջև կամ մաշկի մակերևույթին։
Խառը գեղձերը դրանք այն գեղձերն են, որոնք ունեն և ներզատիչ և արտազատիչ մասեր։ Այդ գեղձերը ունեն ծորաններ և որանների միջոցով հորմոնները բացվում են կոնկրետ վայրում։
Ես գիտեմ թքագեղձը, մակուղեղը, արցունքագեղձը, վահանագեղձը, ենթաստամոքսային գեղձը, մակերիկամները, ուրցագեղձը, սեռական գեղձը և քրտնագեղձը:

Թքագեղձ

Բերան-կերակրափող-ստամոքս-բարակ աղիք-հաստ աղիք-ելք. ահա այսպես կարելի է պատկերացնել մարդու մարսողական համակարգը։ Այս համակարգը մեզ հարկավոր է արտաքին աշխարհից ստացվող սննդարար նյութերը յուրացնելու համար։ Այտերի ներքին հատվածում՝ վերին ատամնաշարի հակառակ կողմում, լեզվով հնարավոր է շոշափել փոքրիկ ուռածություններ։ Դրանք այտերի թքագեղձերն են, որոնք թուք են արտադրում այն ժամանակ, երբ սնունդը հայտնվում է բերանում։ Իսկ լեզվի տակ տեղակայված են լեզվային թքագեղձերը։ Նրանք ամբողջ օրվա ընթացքում անդադար թուք են արտադրում։ Մեր օրգանիզմը օրական 1-1.5 լիտր թուք է արտադրում։ Ի՞նչ է թուքը։ Այն արյուն է, որը զրկված է կարմիր մարմիններից և հագեցած է անհրաժեշտ այնպիսի նյութերով, ինչպիսիք են կալցիումը, հորմոնները և իմունային հակամարմինները։ Յուրաքանչյուր մարդու թքի բաղադրությունը յուրահատուկ է, ինչպես մատնահետքը։ Թքի գլխավոր նպատակը ատամների առողջության պահպանումն է, այդ պատճառով այն պարունակում է մուցին, որը ցանցի նման գրավում է վտանգավոր մանրէներին և դրանք ուղարկում է ստամոքս, որտեղ էլ դրանք վերանում են։ Բացի այդ՝ թքի մեջ մեծ քանակությամբ կալցիում կա, որը նախատեսված է ատամների էմալը վերականգնելու համար։

• Մարդու օրգաններ,բջիջ
• հյուսվածք, օրգան- համակարգեր,
•  հյուսվածքներ, դրանց տեսակները:
• Լրացուցիչ աշխատանք:

Աշխարհում այսօր կան ավելի քան 230 COVID-19 պատվաստանյութեր, որոնք գտնվում են զարգացման տարբեր փուլերում: 2021 թվականի փետրվարի 2-ի դրությամբ նրանցից 63 -ը գտնվում են կլինիկական փորձարկումների տարբեր փուլերում (մարդկանց վրա փորձարկումներ), իսկ 175 -ը ՝ նախակլինիկական փորձարկումների (կենդանիների վրա): Երեք պատվաստանյութ ստացել է տարբեր երկրների հեղինակավոր կարգավորող մարմինների հավանությունը, սակայն դրանց վերաբերյալ հետազոտությունները շարունակվում են:

Pfizer պատվաստանյութը ստեղծել են գերմանական կենսատեխնոլոգիական ընկերությունը՝ BioNTech- ը, ամերիկյան Pfizer դեղագործական հսկայի հետ միասին: Այսօր պատվաստանյութը կարող են օգտագործել 16 տարեկան մարդիկ, իսկ երիտասարդ մասնակիցների հետ փորձարկումները շարունակվում են: Պատվաստման համար անհրաժեշտ է երկու դեղաչափ մուտքագրել երեք շաբաթվա ընդմիջումով: Պատվաստանյութի արդյունավետությունը առաջին դեղաչափից հետո կազմում է 95%: Դրա հիմնական բաղադրիչը սուրհանդակային ՌՆԹ մոլեկուլն է, որը պարունակում է տեղեկատվություն անտիգենի մասին ՝ վիրուսային սպիտակուց, որը առաջացնում է COVID -19: Երբ այս մոլեկուլը մտնում է մարդու բջիջ, այնտեղ այդ սպիտակուցը սինթեզվում է, և մեր մարմինը դրան իմունային պատասխան է արտադրում: Այն պետք է պահվի -70 ° C ջերմաստիճանում:

Moderna պատվաստանյութը ստեղծել է ամերիկյան Moderna ընկերությունը: Այն նախատեսված է 18 տարեկանից բարձր անձանց համար: Դրա արդյունավետությունը առաջին դեղաչափից հետո կազմում է 92%: Դեղը ներարկվում է երկու անգամ `մեկ ամսվա ընդմիջումով:

AstraZeneca պատվաստանյութը ստեղծել է Շվեդ-բրիտանական AstraZeneca ընկերությունը ՝ Օքսֆորդի համալսարանի հետազոտողների հետ համատեղ: AstraZeneca պատվաստանյութը օգտագործում է կապիկի ադենովիրուսը որպես վեկտոր, որը ոչ մի վտանգ չի ներկայացնում մարդու մարմնի համար: Այն փոխանցում է գեն, որի մեջ սպիտակուցը կոդավորված է մարդու մարմնի բջիջներում: Բջիջը սինթեզում է այս սպիտակուցը, և մարդու մարմինը զարգացնում է իմունային պատասխան:

Սպուտնիկ V պատվաստանյութը ստեղծել է համաճարակաբանության և մանրէաբանության ռուսական հետազոտական ​​կենտրոնը: Նման է AstraZeneca պատվաստանյութին: Բայց այստեղ, որպես վեկտոր օգտագործվում է այլ տեսակի ադենովիրուս `ոչ թե կապիկի, այլ մարդկային: Նախատեսված է 18 տարեկանից բարձր մարդկանց համար: Դեղը ներարկվում է միջմկանային, երկու անգամ `երեք շաբաթվա ընդմիջումով: Պատվաստանյութը զգուշությամբ նշանակվում է հիվանդություններ ունեցող մարդկանց: Դրա արդյունավետությունը կազմում է մոտ 92%:

CoronaVac պատվաստանյութը ստեղծել է չինական Sinovac Biotech ընկերությունը: Դրա հիմնական բաղադրիչը վիրուսային ոչ կենսունակ մասնիկներն են: Նրանք չեն կարող հիվանդություն առաջացնել, բայց առաջացնում են իմունային պատասխան: Սա հին, ապացուցված տեխնոլոգիա է, որն օգտագործվում է բազմաթիվ այլ պատվաստանյութերի պատրաստման համար: Ներարկվում է միջմկանային `երկու դեղաչափով: Թուրքիայում դրա արդյունավետությունը 91% էր, Ինդոնեզիայում `65%, Բրազիլիայում այն ​​ընդամենը մի փոքր բարձր էր 50%-ից: Նման ցածր ցուցանիշը կասկածի տեղիք տվեց դրա հուսալիության վերաբերյալ:

Johnson&Johnson պատվաստանյութը ստեղծել է ամերիկյան Johnson & Johnson ընկերությունը: Այն ներարկվում է միջմկանային մեկ անգամ: Դրա արդյունավետությունը 66% է, բայց 85% հավանականությամբ այն պաշտպանում է հիվանդության ծանր ձևից: