Արտաշեսը հերոսաբար փրկեց մահամերձ ընկերոջը: Անիի տնային աշխատանքը մասամբ կատարված էր: Աղջիկը փոքր-ինչ վախեցավ այդ իրավիճակից: Աշակերտը ամենուրեք իր հետ ակնոցներ էր տանում: Ուսուցիչը լիովին բացատրեց դասը:
Արտագրիր տեքստը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը, և կետադրիր։
Գտիր երեք հնչյունափոխված բառ վերականգնիր արմատի անհնչյունափոխ տարբերակը։
միջնաբերդ — միջին — ա — բերդ։
զորավար — զորք — ա — վար։
երեսնամյա — եռեսուն — ամյա։
Գտիր մեկական անկատար ներկա, անկատար անցյալ, անցյալ կատարյալ և վաղակատար անցյալ ժամանակաձևերի բայեր։
Նվաճում է — անկատար ներկա։
Գոռում էին — անկատար անցյալ։
Թվաց — անցյալ կատարյալ։
Հոգնել էր — վաղակատար անցյալ
Գտիր անդեմ բայերը, որոշիր՝ որ դերբայներն են։
տեղացող — ենթակայական։
լքված — հարակատար։
Գտիր շաղկապները, որոշիր տեսակները։
Գտիր վերաբերականները։
Երեսնամյա կտրիճ զորավարը՝ Ալեքսանդր Մակեդոնացին, նվաճում է Հնդկաստանը մեկը մյուսի հետևից, հնազանդեցնելով ռազմաշունչ ու ռազմատենչ ցեղերի։ Պաշարելով շքեղաշուք քաղաքներից մեկը, զորավարը հրամայեց փայտամած ելարանները մոտեցնել պարիսպներին։ Մի պահ թվաց նրան զորապետերը հապավում են, ուստի վահանով պաշտպանվելով, վերևից տեղացող նետերից սկսեց կառչելով մագլցել։
Նա հասավ պարսպի ատամնաշարին ու հանելով վահանը հնդիկների մի մասին սրա-ող-ող արեց խուճապի մատնելով մյուսների։ Ասես իր զինվորներից լքված, նա հիանալի թիրախ էր ոսոխի համար, որովհետև միջնաբերդի կողմից ճայթյունով սլանում էին նետերը։ Ասպարի ծանրությունից արքայի ձախ թևն արդեն հոգնել էր։ Ներքևից սրտապատառ գոռում էին, պահանջում թռչի ցած, որտեղ տասնյակ ձեռքեր պատրաստ էին բռնելու պաշտելի զորավարին։
Բայց Մակեդոնացին չլսեց։ Անգամ կատարեց երբևէ չլսված ու չտեսնված անօրինակ արարք՝ պարսպի վրայից թռավ թշնամիներով լի քաղաքը։
Այս ստեղծագործությունը կարդալով, հասկանալի է դառնում, որ Քրիսը շատ բարի և հոգատար մարդ է: Նա հետևում էր Յուլիսիսին, հարցնում լավ է արդյոք նա, թե ինչպես է զգում, արդյոք ոչինչ չի ցավում և այլն: Նույնիսկ օգնում էր խանութպանին հանել Յուլիսիսին թակարդից: Իսկ հետո վճարեց ջարդված գործիքի համար: Նա ժլատ չէր և պատրաստ էր օգնել փոքրիկ տղային, նույնիսկ երբ դա պարտադիր չէր:
Երևի թե շատերն են նայել 1939թ-ին թողարկված “Օզի կախարդը” ֆիլմը, բայց քչերը գիտեն, թե ինչպիսի դաժան պայմաններում է այն նկարահանվել: Այս ֆիլմը համարվում է երբևէ նկարահանված ամենավտանգավոր ֆիլմերից մեկը: Թեև բարձր թռիչքներ չկային, ոչ մի ատրճանակ կամ բլանկ, դերասանական կազմը և անձնակազմը ստիպված եղան պայքարել բավականին սարսափելի բաների հետ, որպեսզի նկարահանեին բոլոր ժամանակների ամենասիրված ֆիլմը: “Օզի կախարդը” թողարկման տարիներին հոլիվուդյան ստուդիայի ղեկավարները օգտագործում էին ցանկացած անհրաժեշտ միջոց՝ իրենց ուզած արդյունքը ստանալու համար:
Ահա մի քանի տանջանքներ, որոնց միջով դերասանները անցնում էին նկարահանման ընթացքում՝
Թիթեղյա մարդ
Թիթեղյա մարդու դիմահարդարումը արծաթագույն էր և պարունակում էր ալյումինի փոշի, որից դերասանը խիստ ալերգիա ուներ, ինչի հետևանքով նա շաբաթներ էր անցկացնում հիվանդանոցում՝ հազիվ շնչելով, մկանների կծկելով և ավելի շատ ժամանակ ստուդիայից հեռու՝ լիովին ապաքինվելու համար: Մինչ նա հեռացել էր, նրա աշխատանքը տրվել է ուրիշին, ինչը այսօր չափազանց անօրինական պրակտիկա կլիներ:
Թիթեղյա մարդու զգեստն այնքան կոշտ էր, որ դերասանի հանգստանալու միակ միջոցը թեքված տախտակ օգտագործելն էր: Սա սովորական էր այն ժամանակաշրջանում դերասանների համար, որոնց կարում էին այնպիսի զգեստներ, որ թեքվելը տարբերակ չէր: Բայց, պարզապես պատկերացրեք, որ դուք կլինեք կոշտ հագուստի մեջ և նույնիսկ չեք կարող նստել ձեր ընդմիջումներին:
Վախկոտ առյուծ
Վախկոտ առյուծի զգեստը, որը պատրաստված էր իսկական առյուծի կաշվից, վտանգավոր շոգ էր, և ներսում գտնվող դերասանը իսկապես գերտաքանում էր: Բացի այդ, այն կշռել է մեկ տոննա: Պարզապես պատկերացրեք դա ստուդիայի թեժ լույսերի տակ։
“Օզի կախարդի” նկարահանման հրապարակն այնքան շոգ էր, քանի որ նկարահանման համար անհրաժեշտ վառ լույսերը տեխնիկապես գունավոր էին, որ անձնակազմից շատերը, ըստ տեղեկությունների, ուշագնաց էին լինում դրանց տակ, և հաճախակի ընդմիջումներ էին անհրաժեշտ նկարահանման հրապարակում գտնվող մարդկանց մեծ մասին:
Չար կախարդ
Մարգարեթ Հեմիլթոնը խաղում էր Չար կախարդի դերը և ծանր այրվեց (և նրա կասկադյորը վիրավորվեց նաև մեկ այլ վթարի ժամանակ), երբ թակարդի դուռը չկարողացավ հեռացնել նրան այն տեսարանից, որտեղ կենդանի պիրոտեխնիկական սարքը պատում էր նրան կայծերի և ծխի մշուշով:
Նա 2 ամսով դուրս էր եկել աշխատանքից՝ ապաքինվելով իր վնասվածքներից, որոնք այն ժամանակ գրեթե չլսված արձակուրդ էին Հոլիվուդի արագընթաց և դաժան աշխարհի համար:
Դորոթի
Ջուդի Գարլենդին տրվել է ադրենալինի մշտական հոսք՝ նրան հանգստացնելու համար, իսկ հետո Սեկոնալին՝ օգնելու նրան քնել գիշերը, և այդ ընթացքում նա խստորեն վերահսկվում էր, որ որևէ քաշ չհավաքի: Գարլանդը սննդակարգով ուտում էր միայն սուրճ և հավի ապուր, ինչպես նաև ծխախոտ՝ ախորժակը զսպելու համար: Գարլանդին անխնա կորսետավորել էին, որպեսզի ավելի մանկան տեսք տա իր տարազով:
Նկարահանումների ժամանակ Գարլենդը ընդամենը 16 տարեկան էր, բայց նախկինում սովոր էր նման վերաբերմունքի. մայրը հաճախ էր այդպիսի դեղահաբեր տալիս իր դստերը՝ ուրիշ նկարահանումների համար:
Խրտվիլակ և մյուսներ
Եվ եթե թմրանյութերը, անորեքսիան, կրակը, ջերմությունը և թունավոր դիմահարդարումը բավարար չէին ձեզ տպավորելու համար, ապա մտածեք սա. կակաչի տեսարանի ձյունը մաքուր ասբեստի քրիզոտիլի մանրաթելեր էր: Խրտվիլակի զգեստը նույնպես պատրաստված էր քաղցկեղածին նյութից, ինչպես և չար կախարդի ավելը:
Չնայած այն հանգամանքին, որ ասբեստի օգտագործման վերաբերյալ առողջական մտահոգությունները բարձրացվել էին դեռևս 1890-ական թվականներին, այն սահմանափակված չէր ընդհանուր օգտագործման համար մինչև 1970-ականները: Մենք իսկապես չէինք պատկերացնում, որ այս խորհրդանշական ֆիլմը դերասանների համար մահացու թակարդ էր:
Դո՛ւրս գրել դիմավոր բայերը և որոշե՛լ եղանակը,ժամանակաձևը, թիվը, դեմքը, սեռը, կազմությունը և խոնարհումը։
Լուսամփոփը հանկարծ շողաց, Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի, Ծառը խշշաց, ճյուղը դողաց, Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի, Առուն փախավ խոխոջալով, Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի, Ծածկվեց լուսնյակն ամպի շալով, Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի։ Դու ինչո՞ւ ես լցվել այդպես Աշխարհով մեկ, Դու ինչո՞ւ ես այդպես անհուն Ու անեզերք։
Շողաց — պարզ, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք Հիշեցի — պարզ, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եղակի թիվ, առաջին դեմք Խշշաց — պարզ, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք Դողաց — պարզ, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք Փախավ — ածանցավոր, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք Ծածկվեց — ածանցավոր, սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք
Արտագրե՛լ նախադասությունները՝ փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրելով համապատասխան տեղերում։
1. Մայր մտնող արևի ճառագայթները ոսկևորեցին ամեն ինչ, և մի կախարդող տեսարան ստեղծվեց, որով հիացան հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։ (հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2. Արդեն բացվել էին պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս թվում էր, թե մի նախշուն գորգ ծածկել էր պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3. Ցանկապատի հետևում երևում էր մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ էին աճում, որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես ժպտում էին անցորդներին։ (ժպտալ, երևալ, աճել)
4. Մենք մեքենայի միջից անշարժ նայում էինք ճամփեզրի մոտակա սյունին նստած արագիլին, մինչև որ նա տեղից պոկվեց և թևերը ծանր-ծանր թափահարելով՝ թռչեց դեպի մոտակա ճահիճները։ (թռչել, պոկել, նայել)
5. Առաջարկը միաձայն ընդունվեց, և հաջորդ օրվանից բոլորը սկսեցին աշխատանքի գալ մեկ ժամ շուտ, որպեսզի կարողանան ժամանակին ավարտել պատվերի կատարումը։ (սկսել, ընդունել, կարողանալ)
6. Ընթացող գնացքի լուսամուտից երևում էին մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ առկայծվեցին թանձրացող խավարում, ապա անհետացան։ (երևալ, անհետանալ, առկայծել)
7. Հանգստյան տան բակում մարդիկ զբոսնում էին, երեխաները, ճոճանակների վրա նստած, օրորվում, իսկ մեղմ քամին բերում էր մոտակա սարերի զովությունը։ (օրորել, զբոնել, բերել)
8. Վարպետը վերցրեց հաստոցը, անջատեց նոր պատրաստած դետալը և համեմատեց գծագրի հետ՝ երբեմն ինչ-որ չափումներ անելով։ (վերցնել, անջատել, համեմատել)
9. Դաշնակահարի մատները սահում էին ստեղների վրայով, և դահլիճը ողողված էր հոգեպարար մի երաժշտությամբ, որն ալեկոծում էր ունկնդիրների հոգիները։ (ալեկոծել, ողողել, սահել)
10. Ճամփեզրի խոտերի միջից հանկարծ մի աղվես հայտնվեց, որն անցավ ճանապարհի մյուս կողմն ու անհետացավ թփուտներում։ (անցնել, անհետանալ, հայտնվել)
Առաջին ընթերցարանի 1-5-րդ էջերն՝ իրենց առաջադրանքներով
Ա. Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:
Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով:
1. Իմ կարծիքով երկու տարբերակներում էլ գեղեցիկ է հնչում:
2. Ինձ թվում է կոյր մտօք նշանակում է ոչինչ չիմանալ:
3. Այո, դա նշանակում է, որ մարդը անսիրտ է:
4. Լավ է աչքով կույր լինել, քան մտքով կույր. Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով:
5. Այս նախադասությունը նշանակում է, որ ավելի լավ է լինել կույր, քան անխելք:
Բ) Լաւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն, քան զթագաւոր ծեր եւ անմիտ:
Լավ է մանուկ աղքատ, բայց իմաստուն, քան թագավոր ծեր և անմիտ:
1. Իմ կարծիքով այստեղ ավելի ճիշտ կլինի դնել “բայց” բառը:
2. Ինձ թվում է “աղքատ և իմաստուն մանուկ” ասելով ի նկատի ունեն, որ ինչ-որ բանով չի տարբերվում: Իսկ “աղքատ, բայց իմաստուն” ասելով առանձնացնում են այն, որ տղան իմաստուն է:
3. Ծեր — մանուկ անմիտ — իմաստուն թագավոր — աղքատ
4. Ծեր և անմիտ թագավորն ավելի լավ է, քան աղքատ, բայց իմաստուն մանուկը:
Գ) Ճանաչել զիմաստությիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:
1. Զ մասնիկը կարդացվում է ինչպես ԸԶ:
2. Ճանաչել իմաստությունը և խրատը, իմանալ խոսքերը հանճարեղ:
Ֆիլմերը երկար ճանապարհ են անցել՝ պարզապես կողմնակի ցուցադրական տեսարժան վայրերից վերածվելով համաշխարհային զվարճանքի արդյունաբերության: Յուրաքանչյուր ֆիլմ որոշակի ազդեցություն է թողնում իր դիտողների վրա, թեև շատ քիչ ֆիլմեր կան, որոնք կարող են պնդել, որ մշակութային առումով նշանակալի ազդեցություն են ունեցել հասարակության վրա: Ահա այդպիսի ֆիլմերի մի քանի օրինակ։
Սև ձուկ (2013)
Սև ձուկը ցույց է տալիս այն դաժանությունը, որը տեղի է ունենում SeaWorld-ի նման զվարճանքների պուրակներում: Թիլիկումը՝ ֆիլմի կենտրոնական կետը, սպանել է երեք մարդու, սակայն այս ֆիլմը մեզ ցույց է տալիս, որ մարդիկ, ոչ թե կետերը, մեղավոր են այս խելացի կենդանիներին գերության մեջ պահելու համար: Blackfish-ի թողարկման տարում SeaWorld-ի ժողովրդականությունը կտրուկ ընկավ: Նրանց իմիջն այնքան է վնասվել, որ 2014 թվականին նրանց բաժնետոմսերը 50%-ով ընկել են։ Անսասան ֆիլմի և դրա ազդեցության վրա, թե ինչպես ենք մենք ապրում կենդանիների և զվարճանքի մասին, SeaWorld-ը 2016-ին հայտարարեց, որ գերության մեջ գտնվող կետերի ներկայիս սերունդը կլինի նրանց վերջինը:
Ֆիլադելֆիա (1993)
Վերջին տարիներին շատ անհավանական ֆիլմեր և հեռուստատեսային թողարկումներ են եղել, որոնք զգայուն և հուզիչ կերպով ներկայացրել են 80-ականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի համաճարակը: Այնուամենայնիվ, երբ 1993-ին Ֆիլադելֆիան ազատ արձակվեց, դեռևս զանգվածային նախապաշարմունքներ կային լրատվամիջոցներում և խուճապ ամբողջ հասարակության մեջ: Ֆիլմը գլոբալ թիթեռի էֆեկտ ուներ և նշանավորեց փոփոխությունը դեպի համաճարակի ավելի կարեկից հայացք: Թերևս տեսնելը, որ Թոմ Հենքսը` համաշխարհային պաշտամունքի հեղինակը, մարմնավորում է մարդասպան հիվանդությամբ տառապող մեկին, նշանակում է, որ մարդիկ կարողացել են մարդկայնացնել զոհերին այնպես, ինչպես որ լրատվամիջոցները հաճախ չեն կարողանում անել:
Բեմբի (1942)
Երբ այն թողարկվեց, Բեմբին ամենահավակնոտ Disney-ի անիմացիան էր մինչ այժմ: Խաղում կար երկու անիմացիոն ոճ: Բայց, իհարկե, միայն անիմացիոն ոճը չէ, որ աղմուկ բարձրացրեց: Այդ տեսարանի արդյունքում, որտեղ Բեմբին դաժանաբար կորցնում է մորը որսորդի ատրճանակից։ Որսորդներն այնքան հուզվեցին այս մուլտֆիլմից, որ շուտով հրաժարվեցին իրենց հոբբից՝ 50%-ով նվազեցնելով որսորդների թիվը։ Այս, այսպես կոչված, «Բամբիի էֆեկտը» նշանակում էր, որ նա շուտով դարձավ կենդանիների իրավունքների պաշտպանության ազգային խորհրդանիշ՝ փոխելով որսորդական արդյունաբերության ընթացքը և դրան մասնակցողներին:
Նանե Խաչատրյան 