ԻՇԽԱՆԸ ԵՎ ԱՅՐԻ ԿԻՆԸ
Մի իշխան կար խիստ չար և անիրավ: Նույն քաղաքում ապրում էր նաև մի այրի կին: Իշխանը, հարկ պահանջելով, նեղում էր նրան, իսկ այրի կինը աղոթում էր, որ իշխանը երկար ու խաղաղ կյանք ունենա: Գնացին ասացին իշխանին, թե քո չարության համար այրին աղոթում է:
Իշխանը եկավ և ասաց.
— Ես քեզ բարիք չեմ արել, ով կին, դու ինձ համար ինչո՞ւ ես աղոթում:
Այրի կինն ասաց.
— Քո հայրը վատ մարդ էր. ես անիծեցի, և նա մեռավ: Դու նստեցիր նրա տեղը՝ ավելի խիստ չար: Այժմ վախենում եմ, որ մեռնես և քո որդին քեզնից ավելի չար լինի:
ՄԻ ԿԱԹ ՄԵՂՐԸ՝ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՊԱՏՃԱՌ
Մի մարդ խանութ ուներ և մեղր էր ծախում: Մեղրից մի կաթիլ կաթեց գետնին և մի պիծակ նստեց կաթի վրա: Կատուն վազեց և պիծակին առավ: Նրանից հետո շունը վազեց և կատվին առավ: Խանութի տերը շանը զարկեց և սպանեց: Այդ գյուղին դրացի մի գյուղ կար, և շունն այն գյուղից էր: Երբ շան տերն իմացավ, թե խանութպանն սպանել է իր շանը, այն ժամանակ եկավ և սպանեց խանութպանին: Հետո երկու կողմից վեր կացան գյուղացիք և միմյանց հետ մեծ պատերազմ արին: Նրանց մեջ կոտորած եղավ, և երկու կողմից կենդանի մնաց մի մարդ մի կաթիլ մեղրի համար:
ԵՐԿՈՒ ՆԿԱՐԻՉ
Մի թագավոր շինեց գեղեցիկ դարպաս և կամեցավ զարդարել այնպիսի նկարներով, որոնց նմանը ոչ մի տեղ չէր եղել: Ընտրեց երկու նկարիչների, մեկին տվեց մի պատը, մյուսին՝ մյուս պատը և նրանց միջև վարագույր քաշեց: Երբ նկարիչներն ավարտեցին իրենց գործը, թագավորը եկավ ու տեսավ, որ մեկը նկարել էր գեղեցիկ պատկեր, և շատ հավանեց: Իսկ մյուսը ոչինչ չէր նկարել, նա պատը շատ գեղեցիկ սարքել ու կոկել էր հայելուց ավելի լավ: Երբ թագավորը տեսավ, որ չի նկարել, այլ միայն կոկել է, զարմացավ և ասաց.
— Դու ի՞նչ ես արել:
Նա ասաց.
— Ես ցույց կտամ իմ գործը:
Եվ ապա վեր քաշեց միջի վարագույրը: Երբ լույսը ծագեց ու լուսավորեց կոկած պատը, այն ժամանակ մթնեց նկարազարդ պատը, որովհետև հայելու մեջ երևում էին այն բոլոր նկարները, որ նկարված էին մյուս պատի վրա: Եվ թագավորն ասաց.
— Այս մյուսից գեղեցիկ է:
Առաջադրանքներ
- Ընթերցել ու պատմել առակները:
- Գտնել առակները բնութագրող թևավոր խոսքեր:
- Բառարանների օգնությամբ գտնել ընդգծված բառերի հոմանիշները:
ՈՒժգին, անարդար, միայնակ, իշամեղու, բռնեց, խանութապան, զուգել։
- Խոսում ենք տողադարձի մասին:
- Տողադարձել տրված բառերը բոլոր հնարավոր տարբերակներով:
Օրինակ՝ հետաքրքրական- հե-տաքրքրական, հետա-քըրքրական, հետաքըրք-րական- հետաքրքրա-կան:
Բարեկամաբար – բա – րեկամաբար, բարե – կամաբար, բարեկա – մաբար , բարեկամա — բար
Բարձրացնել – բարձ – րացնել, բարձրաց – նել
Բնություն – բը – նություն, բնութ – յուն
Խստաշունչ – խըս – տաշունչ, խստա -շունչ
Հանգստաբեր – հան – գըստաբեր, հանգըս – տաբեր, հանգստա — բեր
Ստուգել – ստու — գել
Զգուշորեն – Զգու – շորեն, զգուշո — րեն
արևելյան – ա – րևելյան, արե – վելյան, արևել — յան
թեթևակի – թե – թևակի, թեթե – վակի, թեթևա — կի
տեղեկատվություն – տե – ղեկատվություն, տեղե – կատվություն, տեղեկատ – վություն, տեղեկատվութ — յուն
սկզբնական – սկզբ – նական, սկզբնա — կան
մրցանակ – մըր – ցանակ, մրցա – նակ,
արևմտյան – ա – րևմտյան, արև — մըտյան, արևմըտ — յան
Լրացուցիչ կրթություն
- Ներկայացնել շարադրանք տրված թեմայով՝
Մի կաթիլ մեղր. իմ ժամանակակից տարբերակը․
Մի անգամ հարևանը գնաց հյուր իր կողքի հարևանին և հետ գալուց տուն մյուսից աննկատ գիրք վերցրեց։ Տեսնելով դա հարևանը որոշեց ինքնել ինչ որ բան գողանա մյուսից և մի օր գողացավ մյուսի սիրելի զարդը։ Հաջորդ օրը նա նկատեց, որ զարդը չկա և միանգամից հասկացավ ով է դա արել և հենց այդ օրը գողացավ մյուսից հեռախոսը։ Հարևանը դա տեսնելով շատ ջղայնացավ մյուսի վրա և գնաց նրա տուն հարցուփորձ անելու և նրանք սկսեցին կռվել։ Մեկը մյուսի մազերն էր պոկում մյուսը շորերը։ Այդպես նրանք թշնամացան։
- Տողադարձել ձեր շարադրանքի վերջին նախադասության բառերը բոլոր հնարավոր տարբերակներով:
Այդպես – այդ – պես
Նրանք – նը – րանք
Թշնամացան – թըշ – նամացան, թշնա – մացան, թշնամա – ցան
Նանե Խաչատրյան 