Գործնական աշխատանք 1. <<Նյութերի հատկությունները՝ ֆիզիկական, քիմիական , ֆիզիոլոգիական>>
Առաջադրանքներ. *-Նյութերը դասակարգել, անվանել և գրել բանաձևերը, նկարագրել ֆիզիկական հատկությունները՝ գույնը, ագրեգատային վիճակը(պինդ, հեղուկ, գազային, ամորֆ), եռման, հալման ջերմաստիճանները, ջերմա-,էլեկտրահաղորդականությունը, լուծելիությունը ջրում և այլն:
V Ֆիզիկական
Ս. — Նյութի ֆիզիկական հատկությունները դիտարկում են կամ չափում են առանց նոր նյութ ստանալու: ֆիզիկական հատկությունները՝ գույնը, ագրեգատային վիճակը(պինդ, հեղուկ, գազային, ամորֆ), եռման, հալման ջերմաստիճանները, ջերմա-,էլեկտրահաղորդականությունը, լուծելիությունը ջրում, մագնիսական:
V Քիմիական
Ս. — Նյութի քիմիական հատկությունը փոխազդեցություն է այլ նյութերի հետ, երբ առաջանում են նոր նյութեր, նոր ֆիզիկական, քիմիական, ֆիզիոլոգիական հատկություններ:
V Ֆիզիոլոգիական
Ս. — Նյութի ֆիզիոլոգիական հատկությունը ազդեցությունն է կենդանի օրգանիզմի վրա՝ դրական կամ բացասական:
*-Ընտրեք կենցաղում կամ շրջապատում 10 նյութ, գրեք դրանց բանաձևերը և կատարեք հետևյալ հաշվարկները`
Կերակրի աղ, Շաքար, Ալմաստ, Ցինկ, Ոսկի, Սնդիկ, Ջուր, Ազոտ, Կալցիում, Քլոր, Ացետոն, Ալյումին
- Ինչպիսի՞ տարրերի ատոմներից է կազմված նյութը, ատոմների քանակը
Կերակրի աղ (NaCl) — բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, նատրիումի և քլորի միացություն, 1 ատոմ նատրիում և 1 ատոմ քլոր, խտությունը 2,17գ/սմ3
Կավիճ (CaCO₃) — բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, կալցիումի և կոբալտի միացություն, մեկ կալցիում, 3 կոբալտ (CaCO3), խտությունը 0,1 գ/սմ3
Յոդ (I) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (J), խտությունը՝ 4940 կգ/մ3
Կապար (N₂O₆Pb) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Pb), զանգված 207,2գ/մոլ։
Քլոր (Cl) — պարզ նյութ, օրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Cl), զանգված 35,457գ/մոլ
Ֆտոր (F) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (F), խտությունը՝ 1,693 կգ/մ3
Շաքար (C12H22O11) — բարդ նյութ, օրգանական նյութ, ածխածնի, ջրածնի և թթվածնի միացություն, 12 ածխածին, 22 ջրածին, 11 թթվածին (C12H22O11), խտությունը 0,01 գ/սմ3
Սիլիցիում (Si) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Si), խտությունը՝ 2328 կգ/մ3
Ջուր (H2O) — բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, ջրածնի և թթվածնի միացություն, 2 ջրածին, 1 թթվածին (H2O), խտությունը 0,983854 գ/սմ3
Բրոմ (Br) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Br), խտությունը՝ 3100 կգ/մ3
- Որոշեք բարդ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները՝Mr
Mr(NaCl) = 1 * 23 + 1 * 35,5 = 58,5
Mr(CaCO₃) = 1 * 40 + 1 * 12 + 3 * 16 = 159
Mr(I2) = 1 * 127 = 127
Mr(N₂O₆Pb) = 2 * 14 + 6 * 16 + 1 * 207 = 331
Mr(Cl2) = 1 * 35,5 = 35,5
Mr(F2) = 1 * 19 = 19
Mr(C12H22O11) = 12 * 12 + 22 * 1 + 11 * 16 = 62
Mr(Si2) = 1 * 28 = 28
Mr(H2O) = 2 * 1 + 1 * 16 = 18
Mr(Br2) = 1 * 80 = 80
- Որոշեք տարրերի զանգվածային բաժինները՝w, զանգվածային հարաբերությունները և տարրերի մոլային բաժինները բարդ նյութերում:
Mr(NaCl) = 1 * 23 + 1 * 35,5 = 58,5
w(Na) = 23 : 58,5 * 100% = 39%
w(Cl) = 35,5 : 58,5 * 100% = 61%
m = m(Na) : m(Cl) = 23 : 35
Mr(I) = 1 * 127 = 127
w(I) = 127 : 127 * 100% = 100%
m(I) = 127
Mr(CuSO4) = 1 * 63 + 1 * 32 + 4 * 16 = 159
w(Cu) = 63 : 159 * 100% = 39%
w(S) = 32 : 159 * 100% = 20%
w(O) = 64 : 159 * 100% = 40%
m = m(Cu) : m(S) : m(O) = 63 : 32 : 16 : 64