Հայ ժողովրդի կազմավորման մասնակցել են հնդեվրոպալեզու ցեղախումբեր, որոնցից ամենախոշորն էին հայ և արմեն ցեղերը:

Հայասա պետությունը գտնվում էր Մեծ Հայքից Սեվ Ծով տարածքի վրա: Հայասայի կենտրոնն էր Անի-Կամախը Եփրատի ափին: Հայասա բառը խեթերեն նշանակում էր = Հայ + ասա = Հայերի երկիր։

Արմենի-Շուպրիա․Արմենները վաղուց ապրել են Հայկական լեռնաշխարհի հարավ-արեվմտյան եվ Փոքր Ասիայի արեվելյան մասում: Ասորեստանյան արձանագրություններում Արմենները հիշատակվում են «ուրումե», իսկ ուրարտական արձանագրություններում՝ «ուրմե» կամ «արմե» անուններով: «Արմենի», «Արմենիա» և «Արմինա» անուններն ունեն խուրիտտա-ուրարտական ծագում: Արմենի նշանակում է Արմե + նի = Արմենների երկիր:

Ուրարտացի թագավոր Մենուան արշավեց Արմենի-Շուպրիայի վրա և այն անվանեց Ուրմեուխի, իսկ 773 Ք.Ա. Արգիշտի Ա.-ն է արշավում Ուրմեի վրա։

Ք․ա․ 14-13րդ դարերում Վանա լճի շրջակայքում եվ ավելի հարավ ու արեվմուտք ապրում էին խուրիտտա-ուրարտական ցեղեր, որոնք կրում էին «Նաիրի» անունը։ Ասորերեն  դա նշանակում էր գետերի երկիր, այն պատճառով, որ գտնվում էր Եփրատ եվ Տիգրիս գետերի միջեվ:

Արարատյան դաշտում տարածված էր Էթիունի ցեղախումբը, որը հարևանն էր Նաիրին: Էթիունիի կենտրոնական մասն էր կազմում Ազա երկիրը, որտեղ այժմ գտնվում է Երևանը:

Վանի կամ Ուրարտու թագավորությունը գտնվում էր Հայկական լեռնաշխարհի հարավում։ Այնտեղ բնակվում էր «Ուրուատրի» ցեղախումբը։ Ուրարտուի մայրաքաղաք Տուշպա-Վանի կառուցման մասին Սարդուր Ա թագավորը (ք․ա․9-րդ դար) թողել է սեպագիր արձանագրություն․«Մեծ արքա, հզոր արքա, տիեզերքի արքա, արքաների արքա»:

Թագավոր Մենուան կառուցել է Վայոց Ձորից Վան հասնող 72 կիլոմետրանոց ջրանցք, որը հետագային կոչվեց՝ Շամիրամի ջուր և որը մասամբ պահպանված է։ Նրա որդի Արգիշտի Ա-ն (ք․ա․8-րդ դար) նվաճում է Արարատյան դաշտը և հիմնադրում է Էրեբունի բերդը:

Հետագա թագավորների կողմից նվաճվում է ներկա Սևանա լճի, Շիրակի, Գեղարքունիքի և այլ տարածքները։

Այս շրջանին հզորանում է Մարական թագավորությունը։ Ք․ա․6-րդ դարում այն ավիրում է Ուրարտուի շատ քաղաքներ և նաև Թեյշեբաինին:

Ուրարտուի թագավորության անկումից հետո սկսում է ձևավորվել Հայ Ժողովրդը, որը հիմնում է հայկական Երվանդունիների թագավորություն:

Ըստ վեպի՝ Հայկից սերում են հայերը, իսկ նրա բնակած երկիրը կոչվում է Հայք։ Հայկը հայ ցեղի նախնին է, իսկ բռնակալը Բելը՝ Ասորեստանի թագավորը։ Վերջինս հպատակեցնում է բոլոր ժողովուրդներին։ Հայկը չի հպատակվում նրան և իր տոհմով Բաբելոնից գալիս է Արարադ երկիրը և հիմնում Հայկաշեն բնակավայրը և բնակվում այնտեղ։

Բելը դեսպան է ուղարկում Հայկի մոտ և առաջարկում է հնազանդվել, որպեսզի խաղաղություն լինի։ Հայկը մերժում է նրան և Բելը մեծ զորքով մտնում է Արարադ երկիրը։Ճակատամարտում Հայկն իր նետով սպանում է Բելին։

Պատմությունը նկարագրված է Մովսես Խորենացու կողմից: Ըստ Մովսես Խորենացու՝ Հայկը գանգրահեր էր, խելացի և քաջ: Հայկի և Բելի բանակների միջև ճակատամարտը տեղի է ունեցել Վանա լճի ափին, Ք. ա. 2492 թ.:

Հայկական դիցաբանությունը հին հայերի հեթանոսական կրոնն է, որը պահպանվել էր մինչև քրիստոնեությունը (301թ․):

ՈՒրարտական դիցարանը կազմված է եղել 70 աստվածներից՝ 35 իգական և 35 արական։ Դիցարանը գլխավորել են գերագույն աստվածները՝ Խալդին, Թեյշեբան և Շիվինին:

Հետուրարտական շրջանում ձևավորվել է նոր պանթեոն, որը պահպանվել է մինչև քրիստոնեության ընդունումը: Հայոց դիցարանը ղեկավարում է գերագույն եռյակը․

1. Արամազդը՝ աստվածների հայրը, երկնքի ու երկրի արարիչը, բարություն և արիություն աստվածը
2. Անահիտը՝ արգասավորության, պտղաբերության մայր դիցուհին
3. Վահագնը՝ պատերազմի, քաջության և հաղթանակի աստվածը

Գլխավոր աստվածություններից են նաև․

• Աստղիկը՝ սիրո և գեղեցկության, լույսի և ջրի դիցուհին:
• Նանեն՝ ընտանիքի պահապանը, իմաստնության, ողջախոհության և ռազմի աստվածուհին:
• Միհրը՝ արեգակի, կրակի ու լույսի, մաքրության ու ճշմարտության աստվածն  է:
• Տիրը՝ գիտությունների և ուսման, արվեստների հովանավոր աստվածն է։
• Վանատուրը՝ հյուրընկալության աստվածն է՝ պանդուխտների, օտար ճամփորդների պաշտպանը:
• Ադրաշխարհի աստվածը Սպանդարամետն է։
• Պաշտվել են նաև Անգեղ(Ներգալ), Դեմմետր, Գիսանե, Բարշամ  և այլ աստվածություններ:

Հելլենական շրջանում հայ հեթանոս աստվածները նույնացվել են հունական աստվածների հետ․

• Արամազդը՝ Զևսի
• Անահիտը՝ Արտեմիսի
• Միհրը՝ Հելիոսի
• Վահագնը՝ Հերակլեսի
• Տիրը՝ Ապոլլոնի
• Աստղիկը՝ Աֆրոդիտեի
• Նանեն՝ Աթենասի

Հայաստանում քրիստոնեության տարածման շրջանում ոչնչացվել են հեթանոս աստվածներին նվիրված գրեթե բոլոր մշակութային նմուշները։

Հայկական դիցարանին վերաբերող հիմնական տեղեկությունները  պահպանվել են Ագաթանգեղոսի, Մովսես Խորենացիի, Փավստոս Բուզանդի, Ստրաբոնի, Պլուտարքոսի և ուրիշ պատմիչների աշխատություններում: Այդ մասին պատկերացում է տալիս նաև «Սասնա ծռեր» էպոսը:

318, 319,321, 323, 328, 330

318. Զամբյուղում կան կարմիր, դեղին և կանաչ խնձորներ: Զամբյուղից մի խնձոր են հանում: Ի՞նչ ելքեր ունի այդ պատահական փորձը:

1-ով կպակասեն որևէ գույնի խնձորները կամ կվերջանա մի գույնի խնձոր, եթե այն մեկ հատ էր։

319. Քանի՞ ելք ունի այն պատահական փորձը, երբ միաժամանակ նետվում է երկու մետաղադրամ:

Մեկը մյուսից ավելի շուտ կընկնի գետնին կամ նրանք միասին կընկնեն։

321. Հետիոտնը, որը գտնվում է քաղաքից 10 կմ հեռավորության վրա, խճուղով հեռանում է քաղաքից 5 կմ/ժ արագությամբ։ Հետիոտնը քաղաքից ի՞նչ հեռավորության վրա կլինի 2 ժ անց, 4 ժ անց, 6 ժ անց, 8 ժ անց։ Կազմե՛ք հետիոտնի շարժման աղյուսակը և գծե՛ք գրաֆիկը։

323. Տրված թվերը բաժանվում են 9-ի։ Որոշե՛ք, թե ինչ թվանշաններ պիտի գրված լինեն աստղանիշերի տեղում. 352*, 2*87, 11*7, *465։

3528, 2187, 1107, 3465

328. Գետի հոսանքի արագությունը 2 կմ/ժ է։ Նավակը, որի սեփական արագությունը 17 կմ/ժ է, 3 ժ լողացել է գետի հոսանքի ուղղությամբ և 4 ժ՝ հոսանքին հակառակ։ Քանի՞ կիլոմետր է անցել նավակը։

1) (17 + 2) * 3 = 57 կմ

2) (17 – 2) * 4 = 60 կմ

3) 57 + 60 = 117 կմ

1. Заполните пропуски местоимениями мой или моя.

Моя бабушка, мой дедушка, мой брат, моя сестра, моя семья.

2. Соедините существительные и соответствующие им прилагательные.

Глаза  синие                       

Рот маленький                         

Нос красный                          

Зубы  белые                        

3.Раскройте скобки, употребляя слова в нужной форме:
1.Я читаю книгу, письмо, газету, рассказ, роман, статью, упражнение, телепрограмму
2.Мы видим машину, больницу, театр, кино, библиотеку, здание, почту, ресторан, вокзал, дедушку, профессора
3.Они слушают музыку, спектакль, оперу, концерт, учителя, маму, лектора, бабушку, сказку, рассказ
4.Вчера я получил  посылку, газету, журнал, письмо, открытку, телеграмму, записку, денежный перевод
5.Мы едим утром мясо, рыбу, бутерброд, сыр, капусту, яблоко, вишню, грушу
6.Мы пьём утром чай, кофе, сок, воду, молоко, вино, водку
7.Я могу купить в киоске газету, журнал, книгу, программу, тетрадь, ручку, карандаш, бумагу, сувенир
8.В этом магазине продают  хлеб, булку, мясо, рыбу, колбасу, сахар, молоко, шоколад, вино, водку, сок
9.Мы изучаем в школе историю, математику, географию, иностранный язык, литературу, биологию, химию, физику
10.Я люблю спорт, музыку, балет, оперу, плавание, жену

1.Նշիր թ՞ե ,որ նյութը քանի քիմիական տարրից է կազմված.

H2O2, HNO3, BaO, Fe3O4, Al(OH)3, H2SO4:

H2O2 – 2 տարրից

HNO3 – 3 տարրից

BaO – 2 տարրից

Fe3O4 — 2 տարրից

Al(OH)3 — 3 տարրից

H2SO4 — 3 տարրից

2. Փորձիր նշել այն գազերի անունները ,որոնք կարող են նպաստել թթվային անձրև առաջացմանը:

NO2, SO2, CO2, CO

3.Առանձնացրու օքսիդները, թթուները, հիմքերը.

Na2Օ, NaCl, NaOH, Ca(OH)2, HCl, NaNO3, KOH, SO2, Fe(OH)2, H3PO4, CO, HF, KNO3, H2SO4, NO, HNO3, H2SO3:

Հիմքեր — NaOH, Ca(OH)2, KOH, Fe(OH)2

Օքսիդներ — Na2Օ, SO2, CO, NO

Թթուները — HCl, HF, H3PO4, H2SO4, HNO3, H2SO3

                                       310-313(բանավոր), 317, 320,326, 329, 330

317. Քանի՞ ելք ունի խաղոսկրը նետելու պատահական փորձը:

6

320. Ի՞նչն է ավելի շատ՝

ա) 1 տարի՞ն, թե՞ 1 1/2 մլն վայրկյանը,

365 * 24 = 8760

8760 * 60 = 525600

525600 * 60 = 31536000                        1 տարի > 1 1/2 մլն վայրկյան

բ) 1 դա՞րը, թե՞ 1/2 մլրդ վայրկյանը։

31536000 * 100 = 3153 600 000                   1 դար > 1/2 մլրդ վայրկյան

326. Եռանկյան կողմերի երկարությունները համեմատական են 6, 7, 9 թվերին։ Գտե՛ք եռանկյան կողմերի երկարությունները, եթե նրանցից ամենափոքրն ունի 12 սմ երկարություն։

6 — 12

7 — X

1) X = 14

2) 14 * 9 : 7 = 18

329. Արհեստանոցը պիտի 40 օրում պատրաստեր 3200 ծխնի։ Սակայն արհեստանոցը 1 օրում 20 ծխնիով ավելի էր պատրաստում, քան նախատեսված էր։ Ժամկետից քանի՞ օր շուտ կատարվեց պատվերը։

1) 3200 : 40 = 80

2) 80 + 20 = 100

3) 3200 : 100 = 32

4) 40 — 32 = 8

330. Մեքենագրուհին մեքենագրել է գրքի առաջին մասը, որ գրքի 25 %-ն է։ Քանի՞ էջ կա գրքում, եթե նրա առաջին գլխում կա 90 էջ, որ առաջին մասի 75 %-ն է։

90 — 75 %

X — 100 %

1) 90 * 100 : 75 = 120

2) 100 * 120 : 25 = 480

1. Ավելորդ բառերը գտնել և նախադասություններից հանել:
   • Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:
   • Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի:
   • Դու արդեն հե՞տ ես վերադարձել:
   • Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ կային:
   • Կրկին անգամ ասում եմ քեզ:
   • Նախ առաջին հերթին այս գործը պետք է լինի:
   • Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում:
   • Կարելի՞ է մի հատ զանգել:
   • Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:
   • Պատմությունը դա ազգի անցած ճանապարհն է:

Վերելակով վերև բարձրանալիս ինձ վատ զգացի: