1.Նշիր թ՞ե ,որ նյութը քանի քիմիական տարրից է կազմված.

H2O2, HNO3, BaO, Fe3O4, Al(OH)3, H2SO4:

H2O2 – 2 տարրից

HNO3 – 3 տարրից

BaO – 2 տարրից

Fe3O4 — 2 տարրից

Al(OH)3 — 3 տարրից

H2SO4 — 3 տարրից

2. Փորձիր նշել այն գազերի անունները ,որոնք կարող են նպաստել թթվային անձրև առաջացմանը:

NO2, SO2, CO2, CO

3.Առանձնացրու օքսիդները, թթուները, հիմքերը.

Na2Օ, NaCl, NaOH, Ca(OH)2, HCl, NaNO3, KOH, SO2, Fe(OH)2, H3PO4, CO, HF, KNO3, H2SO4, NO, HNO3, H2SO3:

Հիմքեր — NaOH, Ca(OH)2, KOH, Fe(OH)2

Օքսիդներ — Na2Օ, SO2, CO, NO

Թթուները — HCl, HF, H3PO4, H2SO4, HNO3, H2SO3

                                       310-313(բանավոր), 317, 320,326, 329, 330

317. Քանի՞ ելք ունի խաղոսկրը նետելու պատահական փորձը:

6

320. Ի՞նչն է ավելի շատ՝

ա) 1 տարի՞ն, թե՞ 1 1/2 մլն վայրկյանը,

365 * 24 = 8760

8760 * 60 = 525600

525600 * 60 = 31536000                        1 տարի > 1 1/2 մլն վայրկյան

բ) 1 դա՞րը, թե՞ 1/2 մլրդ վայրկյանը։

31536000 * 100 = 3153 600 000                   1 դար > 1/2 մլրդ վայրկյան

326. Եռանկյան կողմերի երկարությունները համեմատական են 6, 7, 9 թվերին։ Գտե՛ք եռանկյան կողմերի երկարությունները, եթե նրանցից ամենափոքրն ունի 12 սմ երկարություն։

6 — 12

7 — X

1) X = 14

2) 14 * 9 : 7 = 18

329. Արհեստանոցը պիտի 40 օրում պատրաստեր 3200 ծխնի։ Սակայն արհեստանոցը 1 օրում 20 ծխնիով ավելի էր պատրաստում, քան նախատեսված էր։ Ժամկետից քանի՞ օր շուտ կատարվեց պատվերը։

1) 3200 : 40 = 80

2) 80 + 20 = 100

3) 3200 : 100 = 32

4) 40 — 32 = 8

330. Մեքենագրուհին մեքենագրել է գրքի առաջին մասը, որ գրքի 25 %-ն է։ Քանի՞ էջ կա գրքում, եթե նրա առաջին գլխում կա 90 էջ, որ առաջին մասի 75 %-ն է։

90 — 75 %

X — 100 %

1) 90 * 100 : 75 = 120

2) 100 * 120 : 25 = 480

1. Ավելորդ բառերը գտնել և նախադասություններից հանել:
   • Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:
   • Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի:
   • Դու արդեն հե՞տ ես վերադարձել:
   • Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ կային:
   • Կրկին անգամ ասում եմ քեզ:
   • Նախ առաջին հերթին այս գործը պետք է լինի:
   • Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում:
   • Կարելի՞ է մի հատ զանգել:
   • Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:
   • Պատմությունը դա ազգի անցած ճանապարհն է:

Վերելակով վերև բարձրանալիս ինձ վատ զգացի:

Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ

Հայոց արքա Արամի մահից հետո Հայաստանի խնամակալությունը անցնում է նրա որդուն՝ Արա Գեղեցիկին։ Ասորեստանում այդ ժամանակ թագավորում է Նինոս արքան, որը բարձր շնորհների է արժանացնում Արային, ինչպես որ ժամանակին՝ նրա հորը: Սակայն Նինոսի կինը՝ Շամիրամը, վաղուց ի վեր լսած լինելով Արայի գեղեցկության մասին, ողջ հոգով տենչում է տեսնել նրան, և սակայն ամուսնու ահից չի համարձակվում անել դա։

Երբ Նինոսը վախճանվում է, գալիս է Շամիրամի նվիրական իղձն իրագործելու ժամանակը: Ասորեստանի թագուհին բանբերներ է ուղարկում Արա Գեղեցիկի մոտ  ճոխ ընծաներով, բազում աղերսանքներով ու խոստումներով՝ նպատակ ունենալով համոզել Արային այցելել Նինվե և այստեղ ամուսնանալ իր հետ և բոլորի վրա թագավորել կամ էլ հագուրդ տալ իր փափագին և մեծամեծ ընծաներով ու խաղաղությամբ վերադառնալ Հայոց աշխարհ։ Շամիրամի սուրհանդակները գալիս են Հայաստան, սակայն Արան իսկույն մերժում է նրանց։ Շամիրամը մի քանի անգամ էլ փորձում է գործը գլուխ բերել հորդորներով ու աղաչանքներով, սակայն անարդյունք։

Սաստիկ զայրացած Շամիրամը դադարեցնում է աղերսների ու համոզումների մարտավարությունը, զորք է հավաքում և շարժվում է Հայոց աշխարհ՝ Արայի դեմ պատերազմելու։

Շամիրամը գալիս է Արայի դաշտը, որ հետագայում հայ թագավորի անունով կոչվում է Այրարատ։ Նախքան ճակատամարտը Շամիրամը պատվիրում է իր զորապետներին խնայել ու ողջ պահել Արային։ Սակայն կռվում Արայի զորքը կոտորվում է, իսկ Արան՝ ընկնում ռազմի դաշտում։ Հաղթանակից հետո Շամիրամ թագուհին կռվի դաշտ է ուղարկում իր կատարածուներին՝ դիակների մեջ գտնելու իր տենչալի Արային։ Հայ թագավորին գտնում են մի խումբ քաջամարտիկների մեջ սպանված։ Շամիրամը հրամայում է Արայի դին դնել ապա-րանքի վերնատանը։

Իսկ երբ գրգռված հայոց զորքը պատրաստվում է նորից մարտնչել Շամիրամի դեմ Արայի մահվան վրեժն առնելու համար, Շամիրամն ասում է նրանց, որ հրամայել է իր աստվածներին լիզել նրա վերքերը և հարություն տալ թագավորին: Երբ դիակն սկսում է քայքայվել, Ասորեստանի թագուհին գաղտնի թաղում է Արային, իր փեսացուներից մեկին է տալիս Արայի հանդերձանքը և լուր է տարածում, թե արալեզները հարություն են տվել նրան։

Շամիրամը արձան է կանգնեցնում Արային «հարություն տվող» աստվածների պատվին և առատ զոհաբերություններ է մատուցում նրանց։ Արայի հարության լուրը տարածելով Հայոց աշխարհում և բոլորին համոզելով՝ Շամիրամը հանդարտեցնում է ժոդովրդի խռովքը։

Տնային աշխատանք

1. Իրականացնելու ենք «Ստեղծում եմ իմ առասպելը» լրացուցիչ կրթության առաջադրանքների ինքնատիպ շղթան: Սկզբի համար ստեղծում ենք անավարտ առասպել, որտեղ կլինեն հայկական հավատալիքներից հայտնի զարմանահրաշ ու գերբնական էակներ և աստվածներ` մեր նախընտրությամբ: Առասպելը պետք է դեռևս անավարտ թողնենք: Ավարտը կհորինենք հետո:

Վիշապը

Նանե աստվածուհին ինչպես միշտ զբաղվում էր իր գործերով, բայց հանկարծ խախանդը խանգարեց դռան բացվող ձայնը։ Նանե աստվածուհու մոտ եկավ մի մարդ, որը նույնիսկ մարդ էլ չէր։ Նրա տեսքը նման էր մարդու հետ խառնած վիշապի։ Նա ասաց Նանեին, որ նրա տերը ուզում է նրան տեսնել։ Նանեն համարեց այս ամենը տարօրինակ, բայց միևնույնն է համաձայնվեց գնալ։ Նրանք շարժվեցին մի օր անց։ Ճանապարհը շատ երկար էր և խորդուբորդ, բայց նրանք վերջապես հասան տեղ։ Դա շատ մեծ դղյակ էր, որի կողքերը կային մեծ արձաններ վիշապների ձևերով։ Դղյակի մեջ մի քիչ շոգ էր։ Այդտեղ կային շատ նկարներ, որոնց վրա պատկերված էին տարբեր վիշապներ։

1. Ընտրում ենք գեղեցիկ վերնագիր` հիշելով վերնագրի կարևոր նշանակությունը: Չմոռանանք նաև տեքստի առաջին նախադասության ու առաջին տպավորության կարևորության մասին:

291, 292, 299, 300, 303

291. Դիցուք x-ը և y-ը 6 սմ2 մակերես ունեցող ուղղանկյան հարևան կողմերի երկարություններն են: Այդպիսի շատ ուղղանկյուններ կարող են լինել: Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս, թե ինչպես է փոխվում այդպիսի ուղղանկյան կողմերից մեկի երկարությունը (y)` կախված մյուս կողմի երկարությունից (x):

Կառուցե՛ք այս կախման գրաֆիկը:

292. Խանութը կոնֆետ է ստացել, որի 1 կգ-ն արժե 2000 դրամ: Առաջին օրն այդ կոնֆետից վաճառվել է 7 կգ, երկրորդ օրը` 10 կգ, երրորդ օրը` 6 կգ, չորրորդ օրը` 5 կգ: Որոշե՛ք, թե կոնֆետների վաճառքից ի՞նչ գումար է ստացվել առաջին օրը, առաջին երկու օրում, առաջին երեք օրում, չորս օրում: Կազմե՛ք համապատասխան գրաֆիկը:

1) 2000 * 7 = 14000 (դր.) I օր

2) 2000 * 10 = 20000 (դր.) II օր

3) 2000 * 6 = 12000 (դր.) III օր

4) 2000 * 5 = 10000 (դր.) IV օր

5) 14000 + 20000 = 34000 (դր.) I + II օր

6) 34000 + 12000 = 46000 (դր.) I + II + III օր

7) 46000 + 10000 = 56000 (դր.) I + II + III + IV օր

299. Դպրոցի տասներորդդասարանցիներից գերազանցիկ են 15-ը, որ նրանց 20 %-ն է։ Ընդամենը քանի՞ աշակերտ կա տասներորդ դասարաններում։

1) 15 * 100 : 20 = 75 (աշ.)

300. 38-րդ նկարում պատկերված ուղղանկյուններն ունեն հավասար մակերեսներ։ Իրար հավասա՞ր կլինեն արդյոք նրանց ստվերագծված մասերի մակերեսները։

   Այո

303. Երկու թվերի գումարը 81 է, իսկ տարբերությունը՝ 17։ Գտե՛ք այդ թվերը։
     1) 81 – 17 = 64

2) 64 : 2 = 32

3) 32 + 17 = 49

Տնային աշխատանք

286, 288, 294, 295, 298

286. Օդի ջերմաստիճանը չափել են մեկ օրվա ընթացքում։ Չափումների արդյունքները ներկայացված են հետևյալ աղյուսակում.

Կառուցե՛ք օրվա ընթացքում օդի ջերմաստիճանի փոփոխության գրաֆիկը։

288. Գնացքը A կետից մեկնել է C կետը։ Ճանապարհին այն կանգ է առել B կետում։ Այդ ամենը գրաֆիկորեն պատկերված է 36-րդ նկարում։ Գրաֆիկից ելնելով՝ պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա)  Որքա՞ն ժամանակ է գնացքը եղել ճանապարհին։

7 ժամ

բ)  Որքա՞ն ժամանակում է գնացքը հասել B կետը։

2 ժամ

գ)  Ի՞նչ արագությամբ է գնացքը A կետից ընթացել դեպի B կետը։

120 : 2 = 60 կմ/ժ

դ)  Ի՞նչ արագությամբ է գնացքը B կետից ընթացել դեպի C կետը։

210 – 120 = 90 կմ

90 : 2 = 45 կմ/ժ

ե)  Որքա՞ն է տևել B կետում արած կանգառը։

3 ժամ

294. Աշխարհամասերն ունեն մոտավորապես հետևյալ մակերեսները. Ավստրալիան և Օվկիանիան՝ 9 մլն քառ. կմ, Ասիան՝ 44 մլն քառ. կմ, Անտարկտիդան՝ 14 մլն քառ. կմ, Աֆրիկան՝ 30 մլն քառ. կմ, Եվրոպան՝ 10 մլն քառ. կմ, Ամերիկան՝ 42 մլն քառ. կմ։ Կազմե՛ք սյունակաձև դիագրամ՝ 1 մլն քառ. կմ-ն պատկերելով 2 մմ բարձրությամբ սյունակով։

295. Գրե՛ք երկու համեմատություն, որոնց եզրային անդամների արտադրյալը հավասար է 36-ի։

126>106

298. Ապրանքի գինը նախ իջեցվել է 15 %-ով, ապա՝ ևս 10 %-ով։ Որքա՞ն է դարձել ապրանքի գինը, եթե սկզբնական գինը եղել է 5000 դրամ։

1) 5000 * 15 : 100 = 750

2) 5000 – 750 = 4250

3) 4250 * 10 : 100 = 425

4) 4250 – 425 = 3825

Պայուսակս կորել է

Մի օր Նասրեդինը մտավ մի գյուղ և վճռականորեն ասաց.

-Պայուսակս կորել է, եթե դուք չգտնեք այն, ապա կիմանաք, թե ինչ պատահեց անցյալ անգամ, երբ կորցրեցի պայուսակս:

Գյուղացիները բավականին վախեցան և սկսեցին խելագարի պես փնտրել: Մի քանի րոպե անց մի տղամարդ գտավ պայուսակն ու բերեց, տվեց Նասրեդինին:

Հետաքրքրությունից ելնելով՝ փնտրողներից մեկը Նասրեդինին հարցրեց.

-Ի՞նչ կանեիր, եթե չգտնեինք պայուսակը:

Նասրեդինը պատասխանեց.

-Կգնեի նորը:

Նասրեդինը այցելում է գերեզմանոց

Նասրեդինը գերեզմանոցում նստած գերեզմանաքարի մոտ` ողբում և աղմկում էր.

-Ինչու՞ պետք է նա ինձ այսքան շուտ լքեր:

Մի տղամարդ նկատեց, որ Նասրեդինը լաց է լինում և ցանկացավ հանգստացնել նրան.

-Սա քո՞ որդու գերեզմանաքարն է, որ այդքան լաց ես լինում:

Նասրեդինը պատասխանեց.

-Ոչ, սա իմ կնոջ առաջին ամուսնու գերեզմանաքարն է: Նա այն մարդն է, ով մահացել է և թողել ինձ այն կնոջը, ով իմ կյանքը դժոխքի է վերածել:

Դրանք պարզապես շորերս էին

Նասրեդինի կինը մի ուժեղ ձայն լսեց կողքի սենյակից: Նա գնաց ստուգելու և ամուսնուն տեսավ գետնին:

-Ի՞նչ է պատահել, -լաց լինելով հարցրեց նա:

-Շորերս ընկան, -պատասխանեց Նասրեդինը:

-Բայց ինչպե՞ս կարող էին քո շորերը նման բարձր ձայն հանել, -հարցերց կինը:

-Որովհետև դրանք հագիս էին, -պատասխանեց Նասրեդինը:

Կարո՞ղ եմ վերցնել լվացքիդ պարանը

Հարևանը հարցրեց.

-Նասրեդին, կարո՞ղ եմ վերցնել լվացքիդ պարանը:

Նասրեդինը պատասխանեց.

-Չեմ կարող հիմա, ալյուր է կախված:

-Ի՞նչ, դա անհեթեթություն է: Ո՞վ է լսել, որ ալյուրը կախեն պարանից:

-Նրանք, ովքեր չեն ցանկանում պարանը տալ ուրիշներին:

Լրացուցիչ կրթություն

1. Գրել շարադրանք «Իմ հետաքրքիր կատակներից մեկը» թեմայով:

Ես ունեմ փոքրիկ գերմանամուկ, բայց չգիտեմ ինչու իմ տատիկը նրանից վախենում է։ Երեկ երեկոյան ես որոշեցի նրա վրա կատակ անեմ։ Ես վերցրեցի զգուշորեն իմ գերմանամուկին և ձեռքերիս մեջ թաքուն պահեցի։ Գնացի տատիկի մոտ, ձեռքս մեկնեցի նրան և ասացի, որ դա կոնֆետ է։ Տատիկը վերցրեց այն և շոշափելով հասկացավ, որ դա կոնֆետ չէ այլ մեր գերմանամուկը։ Նա ճչալով ձեռքից գցեց մուկիկին բազմոցի վրա։ Ես և տատիկս դրա վրա շատ ծիծաղեցինք։

2. Ձայնագրությամբ ներկայացնել պարսկական կատակ-առակներից մեկը ու ձեր կարծիքը դրա մասին:

Yerevan Mkhitar Sebastatsi’’ Educomplex is a state experimental non-profit public educational institution realizing public education with alternative author educational programs at 5 pre-schools, 5 primary schools, a middle and a high school.

Answer the questions and speak about «My School».

1. When did you start school? Do you remember your first day?

I started school when I was six. I remember my first day in school with joy.

2. How far do you have to travel from home to school? How do you get to school?

It takes 30 minutes. I get to school by school bus.

3. Do you enjoy school life? What did you like and dislike about it?

Yes, I enjoy school life very much. I like everything here.

4. Who is your favorite teacher? What do you remember about him or her?

I like all my teachers.

5. What is your favorite subject at school? Why?

My favorite subject is art classes.

6. Do you have to wear a uniform to school?

I wore uniform in the old school. Now I don’t wear a uniform.

7. How many children are there in your class? What is the best number of students for a class?

In our class there are twenty-five children. I think the best number of students is twenty.

8. What do you and your classmates do during your lunch break?

We are eating and talking to each other.

9. Do you get a lot of homework? Do you think it helped you learn?

We have enough homework and it helps us to learn more.

10. How much sport do you do at school? Is sport important for school kids?

We have sports on Monday and Tuesday. Of course sport is important for kids.

1. Կորեական «Դատավոր արագիլը» առակում դատապարտվում էր հարուստը:
2. Կորեական «Տարօրինակ պաշտոնյան» լեգենդում պաշտոնյան տարօրինակ էր նրանով, որ նա անկարող էր ասել «ոչ»:
3. Առասպել է կոչվում այն, ինչ անհավատալի, չափազանցված, մտացածին է:
4. Դիցաբանություն կամ առասպել այն ժանրն է, որի մեջ գերբնական ու չափազանցված ձևով ներկայացվել են հնագույն ժողովուրդների կյանքի կարևորագույն դեպքերը, աշխարհի վերաբերյալ մարդկանց պատկերացումներն ու ընկալումները:
5. Սիզիփոսը պատժվեց իր խարդախության պատճառով:
6. Սիզիփոսյան աշխատանք արտահայտությունը նշանակում է այն, որ մարդը ապարդյուն աշխատանք է անում:
7. Հունական լեգենդում Ապոլլոնը պատժվում է իր եսասիրության և գոռոզության համար: Նրան պատժողը Կուպիդոնն էր` սիրո աստվածը:
8. Հավերժահարսը, փախչելով Ապոլլոնից, վերափոխվում է և դառնում ծառ:
9. Պիգմալիոնը սիրահարվել էր իր ստեղծած Աֆրոդիտեի արձանին:
10. Գտնել ուղղագրական սխալներն ու շտկել:
    • Երբեմն պետք է մոլորվել ճիշտ ճանապարհը գտնելու համար:
    • Այս աշխարհը լի է անակնկալներով:
    • Շնորհակալ եմ հավատարմությանդ համար:
    • Պետք չէ արհամարհել աղքատին ու հիվանդին:
    • Նա անմիջապես գլուխ խոնարհեց այդ արձանի առջև:

11. Քար, ծով, կարմիր և վարդագույն բառերը գործածելով ուղղակի և փոխաբերական իմաստներով` կազմել երկուական նախադասություններ:

քար-Մեծ քարը ընկավ փլվող շենքից։ Սենյակում տիրում էր քար լռություն։

ծով-Ծովի ալիքները այսօր շատ ուժեղ են։ Ամպերը ինչպես ծովի մեջ լողում էին երկնքում։

կարմիր-Այս ծաղիկը շատ գեղեցիկ կարմիր գույն ուներ։ Կարմիր արևը փայլում էր երկնքում։

վարդագույն-Նա այսօր վարդագույն շորիկ էր հագել։ Նա աշխարհին նայում էր վարդագույն ակնոցներով։

12. Ճյուղ, երես, թև և գլուխ բազմիմաստ բառերի երկուական իմաստները նկատի ունենալով` կազմել նախադասություններ:

Ճյուղ-Ծառի ճյուղը քամուց կոտրվել էր։ Այս ճանապարհի ճյուղը կտրուկ թեքվում է դեպի աջ։

Երես-Նրա երեսը կարմրել էր վազքից հետո։ Ծովի երեսը արտացոլում էր արևի շողերը։

Թև-Թռչունի թևը վիրավորվել էր։ Շենքի աջ թևում ապրում է իմ ընկերուհին։

Գլուխ-Նրա գլխին գլխարկ կար։ Ես վերջապես կարդացի մինջև գրքի վերջին գլուխը։

Թթվային անձրևները առաջանում են գործարանների և ավտոմեքենաների պատճառով։ Երբ այդ գազերը բարձրանում են վերև և խառնվում ջրի կաթիլների հետ առաջանում է թթվային անձրև։ Այն կարող է նույնիսկ կողքի քաղաք գնա քամիների հաշվին։ Դրանք փչացնում են հին շենքերը և հուշարձանները։ Եթե թթվային անձրևը կպնի մարդու մաշկին կքայքայի այն։