442, 443, 446, 456, 457, 459

442. Ի՞նչ թվերի են համապատասխանում այն կետերը, որոնք գտնվում են՝

ա) կոորդինատների սկզբից աջ,

դրական

բ) կոորդինատների սկզբից ձախ։

բացասական

443. Ի՞նչ են նշանակում հետևյալ գրառումները.

A (–7), B (+8), C (–4), D (+21), E (–50), F (–100)։

A (–7) = բացասական,

B (+8) = դրական,

C (–4) = բացասական,

D (+21) = դրական,

E (–50) = բացասական,

F (–100) = բացասական։

446. Գրե՛ք տառերով նշանակված կետերի կոորդինատները։

ա) A (+1)

B (+4)

C (+7)

D (+9)

E (-9)

F (-8)

G (-6)

K (-3)

456. Որո՞նք են ամենամեծ և ամենափոքր երկնիշ բացասական ամբողջ թվերը։

-10

-99

457. Գոյություն ունե՞ն արդյոք ամենափոքր բացասական և ամենամեծ դրական թվեր։

Այո

459. Ասե՛ք այն երեք հաջորդական ամբողջ թվերը, որոնցից՝

ա) ամենափոքրը –7-ն է,

-6, -5, -4

բ) ամենամեծը –5-ն է։

-6, -7, -8

449, 451, 453, 462, 463,  467

449. A կետի կոորդինատը –4 է։ Նրա ո՞ր կողմում է գտնվում և նրանից քանի՞ միավոր հեռավորություն ունի B կետը, եթե վերջինիս կոորդինատն է՝

ա) –9,

A կետից ձախ է գտնվում և 5 միավոր հեռու է

բ) –1,

A կետից աջ է գտնվում և 3 միավոր հեռու է

գ) +3,

A կետից աջ է գտնվում և 7 միավոր հեռու է

դ) +10։

A կետից աջ է գտնվում և 14 միավոր հեռու է

451. Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3) կետը։ Նշե՛ք նաև՝

ա) B կետը, որը գտնվում է A կետից երկու միավոր դեպի աջ,

բ) C կետը, որը գտնվում է A կետից երեք միավոր դեպի ձախ։

453. Կոորդինատային ուղղի վրա քանի՞ բնական թիվ է գտնվում հետևյալ թվերի միջև.

ա) –5 և 3, բ) 0 և 4, գ) 7 և 15:

462. Ոսկերիչը 30 ոսկե մատանի պատրաստելու պատվեր ստացավ։ Պահանջված ժամկետում նա հասցրեց պատրաստել միայն 24 մատանի։ Քանի՞ տոկոսով կատարեց ոսկերիչը պատվերը։ Քանի՞ տոկոսով նա թերակատարեց պատվերը։

30 – 24 = 6

24 * 100 : 30 = 80%

100 – 80 = 20%

463. Թիվը փոքրացրել են 20 %-ով։ Քանի՞ տոկոսով պետք է մեծացնել ստացված թիվը, որպեսզի նորից ստացվի սկզբնական թիվը։

100 – 20 = 80

100 * 100 = 10000

10000 : 80 = 125

125 – 100 = 25

467. 560-ը ներկայացրե՛ք երկու թվերի գումարի տեսքով, որոնց հարաբերությունը 3 ։ 4 է։

4 + 3 = 7

560 : 7 = 80

80 * 3 = 240

80 * 4 = 320

320 + 240 = 560

450, 452 , 461, 464, 465, 466

450. Կոորդինատային ուղղի վրա A (–6), B (+2), C (–3), D (–4), E (+8), F (–2), G (–10) կետերից ո՞րն է գտնվում ամենից ձախ, և ո՞րը՝ ամենից աջ։

Ամենից աջ – E (+8)

Ամենից ձախ – G (-10)

452. Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք A (–2) և B (+7) կետերը: Գտե՛ք A և B կետերի հեռավորությունը` արտահայտված միավոր հատվածներով:

2 + 7 = 9

461. Քանի՞ տոկոսով կփոքրանա քառակուսու մակերեսը, եթե նրա կողմը փոքրացնենք 20 %-ով։

100 * 100 = 10000

80 * 80 = 6400

10000 – 6400 = 3600

464. ABC եռանկյան B գագաթը հատվածով միացված է AC կողմի D միջնակետին։ Հայտնի է, որ |BD|=|AD|, |BC|= 2 · |AB|։ Գտե՛ք BD հատվածի երկարությունը, եթե |BC|= 24 սմ, իսկ ABC եռանկյան պարագիծը 62 3/5 սմ է։

BC = 2 * AB

BC = 24 cm

AB = 24 : 2 = 12cm

62 3/5 – 12 – 24 = 62 3/5 – 36 = 26 3/5cm

AD = 26 3/5 : 2 = 133/5 : 2 = 133/10cm

BD = AD = 133/10cm

1. Դասարանում կա սեղան։

There is a table in the classroom.

Is there a table in the classroom?

There isn’t a table in the classroom.

2. Այգում կան ծաղիկներ։

There are flowers in the garden.

Are there flowers in the garden?

There aren’t flowers in the garden.

3. Սեղանի վրա կան գրքեր։

There are books on the table.

Are there books on the table?

There aren’t book on the table

4. Բակում կան տղաներ։

There are boys in the yard.

Are there boys in the yard?

There aren’t boys in the yard.

5. Սեղանի մոտ կա ուսուցիչ։

There is a teacher near the table.

Is there a teacher near the table?

There isn’t a teacher near the table.

444, 445, 447 , 455, 458, 460

444. Ի՞նչ կոորդինատ կունենա այն կետը, որն ունի՝

ա) կոորդինատների սկզբից երեք միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ,

3

բ) կոորդինատների սկզբից հինգ միավոր հեռավորություն բացասական ուղղությամբ։

-5

445. Կոորդինատային ուղղի վրա նշված են կետեր.

A ( -5)

B (-3)

C (-2)

D (+1)

E (+4)

F (+5)

447. Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3), B (+7), C (–6), D (+1), E (+8), F (–5), G (–4) կետերը, եթե միավոր հատվածի երկարությունը 1/2 սմ է, 1 սմ է։

447. Ո՞րն է ամենամեծ բացասական ամբողջ թիվը։

-1

460. Մեքենայի բաքի 7/10-ը լցնելու համար պահանջվում է 50 վայրկյան: Բաքի ո՞ր մասը կլցվի 1 րոպեում:

7/10 = 50վ

X = 60վ

X = 60 * 7/10 = 50 = 42/50 = 21/25

1. Հեքիաթից ընտրել երկու նախադասություն ու բոլոր բառերը ենթարկել մեզ արդեն հայտնի վերլուծություններին.

• գրել, թե քանի տառ ու հնչյուն ունի,
• քանի վանկանի է ու ինչ վանկերի է բաժանվում,
• ինչ հոմանիշներ ունի,
• բառակազմական ինչ բանաձև ունի:

Սարսափից ճչում է, օգնություն է կանչում։

Սարսափ – 6 տառ, 6 հնչյուն,

Երկու վանկանի՝ սար – սափ,

Սարսափ — երկյուղ, ահուդող, ահույարսափ, սոսկում, զարհուրանք

Սարսափ – սարսափ = արմատ

Ճչալ – 4 տառ, 5 հնչյուն

Երկու վանկանի՝ ճը – չալ

Ճչալ — գոռալ, աղաղակել, ծղրտալ

Ճչալ – ճիչ + ալ = արմատ + ածանց

Օգնություն – 8 տառ, 8 հնչյուն

Երեք վանկանի՝ օգ – նու – թյուն

Օգնություն — աջակցություն, գործակցություն, թիկնահասություն, ձեռնատվություն

Օգնություն – օգուտ + ություն = արմատ + ածանց

Կանչել – 6 տառ, 6 հնչյուն

Երկու վանկանի՝ կան – չել

Կանչել — ճչալ, աղաղակել, բղավել, գոչել

Կանչել – կանչ + ել = արմատ + ածանց

Ծերունու ցույց տված ճամփով է գնում։ 

Ծերունի – 6 տառ, 6 հնչյուն

Երեք վանկանի է՝ ծե – րու – նի

Ծերունի — ծեր, ալևոր, տարևոր, տարիքոտ

Ծերունի – ծեր + ունի = արմատ + ածանց

Ցույց – 4 տառ, 4 հնչյուն

Մեկ վանկանի՝ ցույց

Ցույց — նմուշ, նմուշահատ, երթ, շքերթ, երևույթ

Ցույց — ցույց = արմատ

Տված — 4 տառ, 5 հնչյուն

Երկու վանկ է՝ տը – ված

Տված – պարգևած, տրամադրած

Տված – տալ + ած = արմատ + ածանց

Ճամփա – 5 տառ, 5 հնչյուն

Երկու վանկ է՝ ճամ – փա

Ճամփա — ճանապարհ, արահետ, ուղի

Ճամփա – ճամփա = արմատ

Գնալ – 4 տառ, 5 հնչյուն

Երկու վանկ է՝ գը – նալ

Գնալ — երթալ, ընթանալ, քայլել, հեռանալ, թռչել

Գնալ – գնալ = արմատ

Օրինակ` տգեղ.

1. 4 տառ, 5 հնչյուն,
2. երկվանկ է` տը-գեղ,
3. հոմանիշներ` անհրապույր, անճոռնի, անգեղյա,
4. տգեղ =տ+գեղ=ածանց+արմատ:

422 մնաց., 424, 425-մնաց., 426, 427 մնաց., 437

422. Գրե՛ք որևէ յոթ ամբողջ թվեր, որոնք մեծ են՝

բ) –6-ից,

-5, -4, -3, -2, -1, 0, 1

դ) 0-ից,

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

ե) 2-ից,

3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

է) –5-ից,

-4, -3, -2, -1, 0, 1, 2

ը) 5-ից,

6, 7, 8, 9, 10, 11, 12

424. Գրի՛ առեք հետևյալ պնդումները՝ օգտագործելով անհավասարությունների նշանները.

ա) 11-ը մեծ է 0-ից,

11 > 0

բ) –7-ը փոքր է 0-ից,

-7 < 0

գ) –10-ը բացասական թիվ է,

-10 = —

դ) 2-ը դրական թիվ է։

2 = +

425. Գտե՛ք այն բոլոր ամբողջ արժեքները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կստացվի ճիշտ անհավասարություն.

ե) –14 < * < –5,

–14 < -9 < –5

զ) –28 < * < –22

–28 < -25 < –22

426. Գրե՛ք ամենափոքր միանիշ, երկնիշ և եռանիշ ամբողջ թվերը։

-9, -99, -999

427. Ո՞ր թվանշանները կարելի է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն.

բ) –8*72 < –8672

* = -8072, -8172, -8272, -8372, -8472, -8572

դ) –*86* > –9868

* = -1860, -2861, -3862, -4863, -5864, -6865, -7866, -8867

437. Պահանջվում է պատրաստել սպիրտի և ջրի խառնուրդ, որում ջուրը և սպիրտը ունեն 1 ։ 4 հարաբերությունը։ Քանի՞ լիտր ջուր և քանի՞ լիտր սպիրտ պետք է վերցնել 10 լ այդպիսի խառնուրդ ստանալու համար։

1 + 4 = 5

10 : 5 = 2(ջ.)

4 * 2 = 8(սպ.)

Դասարանական 2

1Հետեւյալ երեւույթներից որո՞նք են ֆիզիկական, որո՞նք՝ քիմիական.

ֆիզիկական — բ) եղյամի առաջացումը, դ) ջրի եռալը,

քիմիական — ա) բենզինի այրվելը, գ) կաթի թթվելը, ե) հայելու փշրվելը:

2Ո՞րն է ֆիզիկական երեւույթ.
ա) մեթանի այրումը, բ) բենզինի թորումը բնական նավթից, գ) պող-
պատի ժանգոտումը խոնավ օդում:

3Ո՞րն է քիմիական երեւույթ.
1) շոգիացման հետեւանքով աղի բյուրեղների անջատվելը լուծույթից, 2) «չոր սառույցի» առաջացումն ածխաթթու գազից, 3) բենզինի թորումը բնական նավթից, 4) պողպատի ժանգոտվելը խոնավ օդում:

4Պինդ վառելանյութերից են փայտը, քարածուխը և տորֆը:

5Ինչո՞վ են պայմանավորված «թթվային անձրեւները»:

Թթվային անձրևները առաջանում են գործարանների և ավտոմեքենաների պատճառով։ Երբ այդ գազերը բարձրանում են վերև և խառնվում ջրի կաթիլների հետ առաջանում է թթվային անձրև։ Դրանք փչացնում են հին շենքերը և հուշարձանները։ Եթե թթվային անձրևը կպնի մարդու մաշկին կքայքայի այն։ Թթվային անձրևները թթվեցնում են ջրային ավազանները և հողերը, որի հետևանքով ոչնչանում են ջրային օրգանիզմները, վնասվում կամ չորանում են բույսերն ու ծառատեսակները:

6.Ի՞նչ բանաձեւով է որոշվում մարմնի շարժման արագությունը:

V = S/T

7.Այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի ատոմներից և հիդրօքսիլ խմբից, անվանում հիմքեր:

1. Ստեղծում ենք «Մեր օրերի Քաջ Նազարը» թեմայով շարադրանք: Պետք է ստանանք հեքիաթի վերջին մասերի նոր` ժամանակակից տարբերակը: Կարող ենք գտնել նոր ավարտ:

Մինչև նրանք ուրախանում էին մի արջ է գալիս իրենց քաղաք և բոլորին վախեցնում։ Բոլորը հույսը դնում են միայն Մազարի վրա։ Նա հենց լսեց, որ իրենց քաղաքում արջ կա շատ վախեցավ և որոշեց իր փոքրիկ քաղաքը հետ գնա։ Նա շատ արագ վազելով փախավ։ Բոլորը մտածեցին, որ նա գնում է արջին սպանելու և կանգնեցրեցին ասելով, որ առանց հրացանի կռվել չի կարող։ Նա վերցրեց հրացանը, և ուզում էր նստել ավտոն, բայց հենց այդ պահին մյուս կողմից արջը ջարդեց այն։ Մազարը այնքան վախեցավ, որ մի կերպ բարձրացավ իր ավտոի վրա։ Արջը փորձեց նրան կծել, բայց Մազարը արագ վազեց և թաքնվեց հյուրանոցի ետևում։ Արջը մի պահ կորցրեց նրան, բայց տեսավ Մազարին և Մազարը խողովակներով բարձրացավ վեր։ Արջը սկսեց շարժել խողովակները և Մազարը չկարողացավ իրեն պահել և ընկավ ուղիղ նրա գլխին։ Արջ անընդհատ թափահարում էր գլուխը և վազվզում դես ու դեն։ Ժողովուրդը դա տեսնելով որոշեց օգնել Մազարին և հրացաններով վազեցին արջի ետևից։ Նրանք արջին սպանեցին և Մազարը ուշքի եկավ։ Ժողովուրդը ուրախացավ և քեֆ արեց։ Հետո Մազարը և եղբայրների գեղեցկուհի քույրը ամուսնացան։ Պարզվում է, որ հարևան քաղաքի գլխավորն էր սիրահարվել եղբայրների գեղեցկուհի քրոջը։ Նա պատերազմ հայտարարեց և բոլորը վախեցան նրանք նորից հույսը դրել են Մազարի վրա։ Նրա կինը խնդրեց, որ նրան մենակ չթողեն։ Մազարին տարան նստեցրին իր ավտոն և բոլոր քաջերով գնացին պատերազմի։ Մազարը դեմից էր, իսկ մյուսները նրա ետևից էին գալիս։ Հանկարծ այդ փչացած ավտոն ավելի գժվեց և շա՜տ – շա՜տ արագ քշեց դեպի առաջ։ Մազարը ոչինչ չհասկանալով փորձեց բռնվել ինչ որ բանից և դուրս պրծնել։ Նրան հաջողվեց ինչ որ մեկի ձեռքը բռնել, բայց նրա ձեռքերը այնքան էին քրտնել, որ նրանք սղացին և չհաջողվեց դուրս պրծնել։ Հետո նա մի ճյուղից բռնվեց, բայց այն չոր էր և դրա պատճառով կոտրվեց։ Թշնամին դա տեսնելով մտածեց, որ պետք չեր նրա հետ գործ ունենալ և ինքնել, իր զորքնել փախան։ Մազարը մի ձև ավտոի ղեկը պտտեց և հետ վերադարձավ հյուրանոց։ Ճանապարհի կեսին ավտոն ամբողջությամբ ջարդվեց և Մազարը պետք է ոտքով ետ գար։ Նա հասավ տեղ։ Նրան նշանակեցին այդտեղի ամենագլխավորը։

Ասում են՝ մինչև էսօր էլ դեռ ապրում ու գլխավորում է մեր հերոս Մազարը։ Ու երբ քաջությունից, խելքից, հանճարից մոտը խոսում են, ծիծաղում է ևասում է․

— Ի՜նչ քաջություն, ի՜նչ խելք, ի՜նչ հանճար․ ճիշտ բաներ չեն բոլորը։ Ես ուղակի բախտ ունեմ։ Բախտ ունե՞ս՝ քեֆ արա․․․

Եվ ասում են՝ մինչև էսօր էլ քեֆ է անում Քաջ Նազարը ու ծիծաղում է ամբողջ աշխարհի վրա։

2. Պատրաստում ենք տեսանյութեր, որոնցում մեր կարծիքն ենք հայտնում Հովհաննես Թումանյանի «Քաջ Նազարը» հեքիաթի վերաբերյալ:

Տնային 2

1.Հետեւյալ նյութերից առանձնացրե՛ք հիդրօքսիդները։

СaO,NaOH,Na2O, NaCl,  FeO, KOH, H2SO4, ZnO,  SnO, Ca(OH)2, HCl, NaNO3, BeO, H3PO4, KNO3,Mg(OH)2:

2.Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի շնաձուկը 3 ժամում, եթե ընթանա 600կմ/ժ արագությամբ:

S = 600կմ/ժ

T = 3ժ

600/3 = 200

1. Ստեղծում ենք «Մեր օրերի Քաջ Նազարը» թեմայով շարադրանք: Պետք է ստանանք հեքիաթի երրորդ և չորրորդ մասերի նոր` ժամանակակից տարբերակը:

Մազարը շարունակում էր իր ճանապարհը և հանկարծ հեռվում տեսավ մի փոքրիկ քաղաք։ Նա մտավ այդ քաղաքը և տեսավ մի մեծ հյուրանոց։ Նա իր ավտոն կանգնեցրեց մի լավ տեղ և մտավ հյուրանոց։ Այնտեղ նրան սիրալիր դիմավորեցին։ Հյուրանոցի տերը տեսավ, որ Մազարի շապիկի վրա գրված էր․

Բարի հերոս, ուժեղ Մազար,

Բոլորին հայտնի հերոս Մազար։

Նա դա ասեց իր կողքինին, նա մյուսին, մյուսը մյուսին և այդպես շարունակ մինչև բոլորը չիմացան։ Մազարին մի լավ կերակրեցին և անընդհատ գովում էին։

Մազարը լավ կերավ, նստեց իր ավտոն և շարունակեց իր ճանապարհը։ Քշում է քշում և հասնում մի կանանչ դաշտ։ Էս կանաչ դաշտի կողքին մի ավտոլցակայան կար։ Այնտեղ է տանում ավտոն և պատվիրում, որ բենզին լցնեն, ինքնել պառկում ավտոլցակայանի ստվերին և քնում։ Ավտոլցակայանի ութ եղբայր աշխատողները դա նկատում են և մատածում, թե ինչու՞ է այդ անծանոթ մարդը իրենց տարածքում պառկել և քնել։ Սրանք իրենց զենքերը բերեցին։ Նրանք ուզեցան արթնացնել նրան, բայց հենց տեսնում են իր շապիկի վրայի գրածը միանգամից անշարժ կանգնում են։ Նրանցել էր հասել լուրերը Մազարի մասին։ Մազարը հանկարծակի արթնացավ և տեսնելով ութ հսկա մարդ զենքերով աղջկա պես ղժաց և թաքնվեց ավտոլցակայանի հետևը։ Եղբայրները տեսնելով դա շատ վախեցան։ Մտածեցին, որ հեսա իր հրացանով կսպանի։ Նրանցից մեկը ընկավ գետնին և սկսեց աղաչել և ասել․

Բարի հերոս, ուժեղ Մազար,

Բոլորին հայտնի հերոս Մազար։

Եղբայրները ասացին, որ շատ ուրախ են, որ Մազարը իրենց հետ է։ Նրանք համոզեցին Մազարին իրենց առանձնատուն մտնել, մի լավ ուտել և իրենց քրոջ հետ ծանոթանալ։ Մազարին դա դուր է գալիս և նա նստում է իր ավտոն, եղբայրները իր հետևից գալիս էին։ Նրանք հասնում են առանձնատուն։ Ութ եղբայրներ շատ լավ էին պահում Մազարին և այնքան լավ բաներ պատմեցին Մազարի մասին, որ քույրը սիրահարվեց նրան, նրանք ամուսնացան և ապրեցին երջանիկ։

2. Շարադրանքից ընտրել հինգ բառ և
   • գրել, թե քանի տառ ու հնչյուն ունի,
   • քանի վանկանի է ու ինչ վանկերի է բաժանվում,
   • ինչ հոմանիշներ ունի,
   • բառակազմական ինչ բանաձև ունի:

Օրինակ` տգեղ.

1. 4 տառ, 5 հնչյուն,
2. երկվանկ է` տը—գեղ,
3. հոմանիշներ` անհրապույր, անճոռնի, անգեղյա,
4. տգեղ =տ+գեղ=ածանց+արմատ:

Ավտոլցակայան

1. 12 տառ, 13 հնչյուն
2. Վեց վանկ է՝ ավ – տո – լը – ցա – կա – յան
3. Հոմանիշներ՝ բենզինակետ, ավտոլցակետ
4. ավտոլցակայան = ավտո + լից + ա + կայան = արմատ + արմատ + հոդակապ + արմատ

Հյուրանոց

1. 8 տառ, 8 հնչյուն
2. Երեք վանկ է՝ հյու – րա – նոց
3. Հոմանիշներ՝ հյուրատուն, օթևան
4. Հյուրանոց = հյուր + անոց = արմատ + ածանց

Պատվիրել

1. 8 տառ, 8 հնչյուն
2. Երեք վանկ է՝ պատ – վի – րել
3. Հոմանիշներ՝ հրամայել, հրահանգել, պատվեր դնել, պատվեր տալ
4. Պատվիրել = պատվեր + ել = արմատ + ածանց

Առանձնատուն

1. 10 տառ, 10 հնչյուն
2. Չորս վանկ է՝ ա – ռանձ – նա – տուն
3. Հոմանիշ՝ մենատուն
4. Առանձնատուն = առանձին + ա + տուն = արմատ + հոդակապ + արմատ

Ծանոթանալ

1. 9 տառ, 9 հնչյուն
2. Չորս վանկ է՝ ծա – նո – թա – նալ
3. Հոմանիշներ՝ ճանաչել, տեղեկանալ, իմանալ, գիտենալ
4. Ծանոթանալ = ծանոթ + անալ = արմատ + ածանց