Կաթնասունների ընդհանուր բնութագիրը:
Հղումներն են
՝http://www.filin.vn.ua/
http://www.theanimalworld.ru/շ
Կաթնասուններ
Կաթնասունները ողնաշարավորների ամենազարգացած խումբն են: Նրանք հանդիպում են ամբողջ Երկիր մոլորակում: Բնակվում են ցամաքում և ջրում: Կաթնասունների ոտքերը գտնվում են իրանի տակ: Մարմինը զարգացած է գլխից, պարանոցից, իրանից, վերջույթներից և պոչից: Հողում բնակվող կաթնասունների մարմինը գլանաձև երկկարացված է, պարանոցը կարճ է, առջևի ոտքերը բահանման են և հարմարվել են փորելուն: Ջրային կաթնասունների մարմինն ունի ջրահոսելի ձև, իսկ առջևի վերջույթները լողաթաթեր են: Կաթնասունների մաշկը բաղկացած է երկու շերտից՝ վերամաշկից և բուն մաշկից: Վերամաշկից են առաջանում մաշկի ածանցյալները՝ մազերը, եղունգները, սմբակները, եղջյուրները և այլն: Քիստերը երկար և կոշտ մազերն են, դրանց տակ գտնվող աղվամազը նուրբ է և խիտ, այն իր մեջ պահում է օդ, որը տաքանում է և պահպանում է մարմնի ջերմությունը: Նաև կան շոշափելիքի օրգաններ՝ վիբրիսներ, որոնք կոշտ մազեր են: Կաթնասունների գլխի վրա են տեղակայված հոտառության, տեսողական, լսողական, համի, շոշափելիքի օրգանները: Կաթնասունների մաշկը պարունակում է մի քանի տեսակի գեղձեր՝ ճարպային գեղձեր, հոտ արձակող գեղձեր, քրտնագեղձեր, կաթնագեղձեր: Ճարպագեղձերը մաշկի և մազերի օծման համար են, հոտ արձակող գեղձերը ծառայում են պաշտպանության, բնակության տարածքը նշելու և հակառակ սեռին գտնելու համար: Քրտնագեղձերը կատարում են ջերմակարգավորման ֆունկցիան: Կաթնագեղձերում արտադրված կաթը միակ լիարժեք սնունդն է ձագի կյանքի սկզբնական շրջանում: Կաթնացունների ողնաշարը կազմված է հինգ բաժնից՝ պարանոցային, կրծքային, գոտկային, սրբանային և պոչային: Համարյա թե բոլոր կաթնասունների պարանոցային բաժինը կազմված է 7 ողից: Դրանք կողերի հետ միասին կազմում են ամուր կրծքավանդակ: Լավ զարգացած են մեջքի ու վերջույթների մկանները: Մարսողական համակարգը սկսվում է ներբանային խոռոչով, որի շուրջը կան շրթունքներ, որոնք որոշ կաթնասունների մոտ չկան: Հետո բուն բերանային խոռոչ, կլան, կերակրափող, ստաամոքս, բարակ, հաստ և ուղիղ աղիներ: Շնչառական համակարգի օրգաններն են քթի խոռոչը, կոկորդը, շնչափողը, բրոնխները, թոքերը: Արյունատար համակարգը կազմված է արյան շրջանառության մեծ և փոքր շրջաններից: Սիրտը քառախորշ է: Արտաթորության համակարգը գտնվում է ողնաշարի գոտկային բաժնի երկու կողմերում գտնվող լոբաձև զույգ երիկամներով: Դրանից դուրս եկող միզատարներով մեզը լցվում է միզապարկը և այնտեղից էլ հեռացվում օրգանիզմից: Նյարդային համակարգը կազմված է գլխուղեղից, ողնուղեղից, նյարդերից և նյարդային հանգույցներից: Կաթնասունների զգայարանները լավ զարգացած են: Շատերը ունեն լավ լսողություն: Լավ լսողություն ունեն հատկապես գիշերային կենդանիները և բաց տարածություններում ապրող կաթնասունները: Նաև կաթնասունների մեծ մասը օժտված է լավ հոտառությամբ: Դա օգնում է գիշատիչներին գտնել մեծ հեռավորության վրա գտնվող իրենց զոհին: Որոշ կաթնասուններ արձակում են ուլտրաձայներ, որոնք անդրադառնում են հանդիպակած առարկաներից և ընկալվում շատ սուր լսողությամբ:
(240)