• Պտերներ, դրանց կառուցվածքը, բազմացումը-ռուսերեն լեզվով
• Բազմացումը -անգլերեն լեզվով
• Տրված նյութերից մեկը թարգմանել, պատրաստել տեսադաս կամ ռադիոնյութ։

Պտերները բազմանում են սպորներով։ Ամռանը հասուն տերևի ստորին մասում առաջանում են փոքր շագանակագույն թմբիկներ։ Թմբիկի մեջ գտնվում է սպորանգիումներ, որոնք հասունանալով դառնում են սպորներ։ Հասուն սպորները դուրս են թափվում սպորանգիումից և տարածվում են քամու միջոցով։ Սպորը ընկնելով բարենպաստ պայմանների մեջ սկսում է աճել և առաջանում է մի քանի միլիմետրանոց փոքրիկ թիթեղ։ Դա ծիլն է։ Այն սրտաձև է, կպչում է հողին ռիզոիդներով, ապրում է ինքնուրույն և ունակ է ֆոտոսինթեզ իրականացնելու։ Պտերի ծիլը դա գամետաֆիտ է։ Նրա ստորին մասում առաջանում են իգական և արական սեռի գամետներ՝ ձվաբջիջի և սպեռմատոզոյիդների։ Ջրի միջոցով սպեռմատոզոյիդը լողում է դեպի ձվաբջիջը և տեղի է ունենում բեղմնավորում։ Արդյունքում առաջանում է զիգոտա։ Զիգոտից առաջանում է սաղմ։ Նա ստանում է սննդանյութեր ծիլից, աճում է և աստիճանաբար առաջանում է հավելյալ արմատներ և ծիլեր։ Զարգացումը ընթանում է դանդաղ։ Անցնում են շատ տարիներ մինչև Պտերի մոտ կձևավորվեն մեծ տերևներ, որոնք կձևավորեն սպորներ։

•  բազմացումը
• բազմաբջիջ ջրիմուռի բազմացումը , ջրիմուռների բազմազանությունը
• Լրացուցիչ առաջադրանք սովորել դասագրքից էջ 42-45
• Գտնել հետաքրքիր տեղեկություններ ջրիմւռների վերաբերյալ, որտեղ և ինչպես են օգտագործվում ջրիմուռները, պատրաստել ուսումնական նյութ։
• տրված հղումների նյութերը թարգմանել և պատրաստել ուսումնական նյութ։

Ջրիմուռները հնագույն բուսական օրգանիզմներ են, որոնք դեռևս միլիոնավոր տարիներ առաջ բնակեցրել են երկիր մոլորակը: Ջրիմուռների մեծ մասը ապրել և դեռևս շարունակում է կենսագործել հիմնականում ջրային միջավայրում: Ջրային միջավայրում բնակության նախասիրությունից էլ նրանք ստացել են իրենց անվանումը:

Ջրիմուռները համեմատաբար պարզ բուսական օրգանիզմներ են և ընդգրկվում են ստորակարգ բույսերի ենթաթագավորության մեջ:

Ընդհանուր առմամբ հայտնի են մոտ 30.000 տեսակ ջրիմուռներ:

Ջրիմուռները օգտագործվում են որպես պարարտանյութ։ Օգտագործվում են որպես սննդանյութ, կանգնած ջրերի կենսաբանական մաքրման, ինչպես նաև փակ էկո-համակարգերում (օրինակ, տիեզերանավում, սուզանավում) օդը վերականգնելու համար։

Ջուր, լույս, ջերմություն։ Խլոմենամոնադան բազմանում է ոչ սեռական ճանապարհով։ Դա տեղի է ունենում այսպես․ այն սկզբից բաժանվում է բժիժների, նրանցից առաջանում են զոոսպորներ։ Նրանք մայրական թաղանթը պատռում են և նրանք անցնում են ջրի մեջ։

Զոոսպորը դա ջրիմուռի հատուկ բջիջ է։ Այն ոչ սեռական բազմացման համար է։ Ջրի մեջ այն տեղաշարժվում է մտրակների շնորհիվ։ Զոոսպորները արագ աճում են և վերածվում են խլոմենամոնադայի, որը նորից սկսում է բազմանալ։

Շատ ջրիմուռներ բազմանում են զոոսպորների միջոցով, իսկ եթե պայմանները վատանում են չորանում են ջրամբարները, ցրտերն են մոտենում և տեղի է ունենում խլոմենամոնադայի սեռական բազմացում։

Մայրական մջջի մեջ առաջանում են գամետներ։ Այդպես կոչվում են սեռական բջիջները։ Նրանք նման են զոոսպորներին, բայց չափերով ավելի փոքր են։ Տարբեր տեսակների երկու գամետները ձուլվում են և առաջանում է նոր բջիջ՝ զիգոտա։ Զիգոտան պատվում է ամուր թաղանթով՝ լավ պահպանվելու համար։ Երբ պայմանները բարենպաստ են զիգոտի պարունակությունը սկսում է կիսվել և ամեն մի բաժնից առաջանում է նոր խլոմենամոնադայի բջիջ։

Այս արագահոս, քարքարոտ գետակում կա ջրիմուռ՝ լոտրիկս։ Այն թելանման է՝ բազմաբջիջ, թելանման ջրիմուռ։ Թելը կազմված է բազմաթիվ բջիջներից, որոնք մեկ շարքով են դասավորված։ Թելի ամենաներքևի մասում երկարավուն, անգույն բջիջ է՝ դրանով լոտրիկսը ամրանում է քարին կամ հատակին, որպեսզի տեղում ամրանա։ Մյուս բոլոր բջիջները բաղկացած են թաղանթից, ցիտոպլազմից և կորիզից և քրոմատոֆորներից։ Քրոմատոֆորը նման է չփակված օղակի։ Լոտրիկսի մոտ կան զոոսպորներ, ոնց որ ուրիշ ջրիմուռներում։ Բարենպաստ պայմաններում բջջի պարունակությունը սկսվում է կիսվել։ Նրանց մեջ ևս առաջանում են զոոսպորներ, բայց նրանք ունեն չորսական մտրակներ։ Հայտնվելով ջրի մեջ նրանք նստում են որևէ մակերևույթի վրա և սկսում է աճել նոր թել։ Սա ոչ սեռական բազմացում է։ Ոչ բարենպաստ պայմաններում տեղի է ունենում սեռական բազմացում։ Բջջում առաջանում են գամետներ։ Ի տարբերություն զոոսպորների նրանք ունենք ոչ թե չորս այլ երկու մտրակ և չափերով փոքր են։ Հայտնվելով ջրի մեջ գամետները ձուլվում են ուրիշ գամետների հետ և առաջանում է զիգոտա։ Զիգոտան պատվում է ամուր թաղանթով և նրրան չի սպառնում ոչ ցուրտը ոչ շոգը։ Զիգոտան կարող է պահպանվել շատ երկար։ Երբ վրա է հասնում բարենպաստ պայմաններ նրա պարունակությունը բաժանվում է բջիջների, որոնցից առաջանում են զոոսպորներ։ Երբ զոոսպորները նստում են որևէ անշարժ մակերեսի վրա, նրանք իսկույն աճում են և դառնում լոտրիկսի թել։

Պատումների թեմաներ: Ընտրում ենք և ստեղծում պատում՝ զարդարելով դպրոցում արված, դպրոցի լուսանկարներով:

• Սա իմ դպրոցն է…
• Օրը դպրոցում
• Սեբաստացիների առօրյան

Օրը դպրոցում

Օրը իմ դպրոցում շատ հետաքրքիր է անցնում։ Սկզբից ես առավոտը գալիս եմ կանգառ և սպասում եմ իմ տրանսպորտը, որպեսզի ինձ տանեն դպրոց։ Հենց հասնում եմ դպրոց ես գնում եմ դասարան և սպասում իմ ընկերուհիներին, բայց մեկ-մեկ լինում է, որ ունենում ենք ընդհանուր պարապմունքներ։ Ընդհանուր պարապմունքների ժամանակ մենք իջնում ենք մարմարյա սրահ, երգ են միացնում և մենք պարում ենք տարբեր պարեր։ Երբ դասը սկսվում է ես և իմ ընկերուհիները միասին ամեն ինչ անում ենք և ուշադիր լսում դասը։ Այդպես անցնում է չորս դաս և մենք գնում ենք հաց ուտելու և հետո գնում ենք մեր վերջին երկու դասի։ Դասերից հետո ես և իմ ընկերուհիները գնում ենք երկարօրյայի։ Այնտեղ մեզ հանձնարարված տնային աշխատանքներն ենք անում և խաղում։ Նաև երկարօրյայի ընթացքում մենք գնում ենք հաց ուտելու։ Երկարօրյայից հետո գնում ենք մեր դպրոցի բակ և խաղում։ Ամենավերջում գնում ենք մեր տրանսպորտ և հետ տուն գնում։

Առաջադրանքներ

1․ Ընտրիր, թե ո՞ր նկարում է տարված եռանկյան միջնագիծը.

• Ոչ
• Ոչ
• Այո

2․ Տրված է IGH եռանկյունը, որում JH-ն GHI անկյան կիսորդն է:
Հաշվիր GHI անկյունը, եթե ∢JHG=51°

<JHG=51^o

<IHJ=<JHG

51*2=102^o

GHI=102^o

5. Грамматический материал

6. . Выпишите слова в два столбика: с о в корне, с а в корне.  

 Загорелый, пловец, растворимый, наклониться, плавать, поклон, заря,  загар, подгореть, пловчиха, творчество, склонение, плавательный, творительный, кланяться, загореть, пловцы, сгореть, загореться, плавание, обгореть, наклон.

с О в корне	с А в корне
загорелый	плавать
пловец	заря
растворимый	загар
наклониться	плавательный
поклон	кланяться
подгореть	загореть
пловчиха	загореться
творчество	плавание
склонение
творительный
пловцы
сгореть
обгореть
наклон

7. Выпишите слова в два столбика: с ударной гласной в корне, с безударной гласной в корне.

Заря, творительный, поклон, загар, загорелый, пловец, наклониться, плавать, подгореть, склонение, поклонник, плавательный, кланяться, пловцы, сгореть, загореться, плавание, наклон, творчество.

с ударной гласной в корне	с безударной гласной в корне
заря	творительный
загар	поклон
плавать	загорелый
поклонник	пловец
плавательный	наклониться
кланяться	подгореть
плавание	склонение
наклон	пловцы
творчество	сгореть
	загореться

Прочитайте текст и озаглавьте его

Старшие и младшие

   Ох, уж эти старшие братья и сёстры! Они задирают нос, потому что им всё разрешают. Они, например, могут попозже лечь спать, могут пойти в кино без родителей. Счастливчики, в общем!  Ох, уж эти младшие, – думают  старшие. –  Пристают, мешают, жалуются маме. А мама, конечно, говорит: “Они маленькие. Уступи им”. Ох, уж эти маленькие! Ты кто – старший или младший?
Как ты относишься к брату или сестре? Я – младшая сестра. Когда мне  было 8 лет, это было ужасно. Потому что: – каждый день мой старший брат щёлкал меня пó носу .Это у него  была  такая привычка; – у него был велосипед. Спортивный. Он говорил мне: “Почисть колёса, покатаю. Долго”. Я чистила. Сашка один раз катал меня вокруг дома, потом сам уезжал кататься на улицу; – он очень любил сладкое. Конфеты, пирожные. Он ел свои , потом говорил мне: “Смотри, что это там в окне? Пожар!” Я бежала к окну, а он смеялся и съедал мою конфету.
Вот что я вспоминала, когда решила написать рассказ о старших и младших. Но потом я вдруг подумала: а что Сашка будет вспоминать обо мне? Что бы он мог рассказать? И вот что получилось: – я без конца на него жаловалась всем: маме, бабушке, соседям. И все меня жалели, а его ругали и говорили: “Не стыдно тебе, дураку большому?”; – я его дразнила разными обидными словами; – я его под столом толкала ногой, когда мы обедали. А сама спокойно ела суп. Он вскакивал, кричал: “Смотрите, что она делает!” “Она ест суп”, – говорила мама. В общем, я была не сахар!  Я решила вспоминать дальше. О хорошем, а не о плохом. О хорошем, что мне сделал брат. Он рисовал мне смешные картинки, когда я болела. Он водил меня в кино. Он подарил мне книжку, правда, надписал её “Поросёнку в день рождения”. И всё же …
Зачем я это вспомнила и написала? А вот зачем: я теперь точно знаю, что надо быть друг с другом подобрее.  Надо уступать друг другу. И это нужно начать прямо сейчас. Почему я хотела всё это вам сказать? Потому что сегодня я иду в гости к Саше, то есть к Александру Николаевичу! Мы с ним большие друзья. Брат и сестра должны быть друзьями. Жаль только, что я это поняла не в восемь лет, а намного позже.

Напишите о своих отношениях с братом или сестрой.

У меня есть брат. Его зовут Арег. Ему 9 лет. Он учится в северной школе в четвертом классе. У меня с ним не лучшие отношения. Мы с ним иногда деремся. Но и бывает, что нормально играем или просто общаемся.

ԱՌԱՋԻՆ ՓՈՐՁ Չոր սպիրտ և կալցիումի գլյուկոնատ

ԵՐԿՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Ամոնյումի բիքրոմատի քայքայում

ԵՐՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Մագնեզիումի այրումը

ՉՈՐՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Մոմի հալումը և սառեցումը ջրի միջոցով

ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Սոդայի լուծույթի և աղաթթվի փոխազդեցությունը (գազի անջատում)

ՎԵՑԵՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Պղնձարջասպի և նատրիումի հիդրօքսիդի փոխազդեցությունը (նստվածքի առաջացում)

ՅՈԹԵՐՈՐԴ ՓՈՐՁ Ապակու ծռվելը տաքացնելիս

OA>OB

OC>OA

OC>OB

AO=OB

AB>OA

ա) B, C, D

բ) CE

գ) AE, BD

DB>AB

DE>AC

<COB><AOC

<AOB><AOC

hl=lk Այո

hl>hk Ոչ

ա) AOC-B

BOF-D

AOE-C

բ) BOD

AOE

<BOD=<COA

<AOB=<COD

AD-ի միջնակետը հատվածի մեջտեղն է, իսկ CB-ն AD հատվածի մեջնտեղն է գտնվում, այսինքն AD հատվածի միջնակետը նույն CB հատվածի միջնակետն է։

Այո

Прочитайте текст и озаглавьте его

 Ох, уж эти старшие братья и сёстры! Они задирают нос, потому что им всё разрешают. Они, например, могут попозже лечь спать, могут пойти в кино без родителей. Счастливчики, в общем!  Ох, уж эти младшие, – думают  старшие. –  Пристают, мешают, жалуются маме. А мама, конечно, говорит: “Они маленькие. Уступи им”. Ох, уж эти маленькие! Ты кто – старший или младший?

Как ты относишься к брату или сестре? Я – младшая сестра. Когда мне  было 8 лет, это было ужасно. Потому что: – каждый день мой старший брат щёлкал меня пó носу .Это у него  была  такая привычка; – у него был велосипед. Спортивный. Он говорил мне: “Почисть колёса, покатаю. Долго”. Я чистила. Сашка один раз катал меня вокруг дома, потом сам уезжал кататься на улицу; – он очень любил сладкое. Конфеты, пирожные. Он ел свои , потом говорил мне: “Смотри, что это там в окне? Пожар!” Я бежала к окну, а он смеялся и съедал мою конфету.
Вот что я вспоминала, когда решила написать рассказ о старших и младших. Но потом я вдруг подумала: а что Сашка будет вспоминать обо мне? Что бы он мог рассказать? И вот что получилось: – я без конца на него жаловалась всем: маме, бабушке, соседям. И все меня жалели, а его ругали и говорили: “Не стыдно тебе, дураку большому?”; – я его дразнила разными обидными словами; – я его под столом толкала ногой, когда мы обедали. А сама спокойно ела суп. Он вскакивал, кричал: “Смотрите, что она делает!” “Она ест суп”, – говорила мама. В общем, я была не сахар!  Я решила вспоминать дальше. О хорошем, а не о плохом. О хорошем, что мне сделал брат. Он рисовал мне смешные картинки, когда я болела. Он водил меня в кино. Он подарил мне книжку, правда, надписал её “Поросёнку в день рождения”. И всё же …
Зачем я это вспомнила и написала? А вот зачем: я теперь точно знаю, что надо быть друг с другом подобрее.  Надо уступать друг другу. И это нужно начать прямо сейчас. Почему я хотела всё это вам сказать? Потому что сегодня я иду в гости к Саше, то есть к Александру Николаевичу! Мы с ним большие друзья. Брат и сестра должны быть друзьями. Жаль только, что я это поняла не в восемь лет, а намного позже.

3. Напишите по образцу

Хорошо – лучше; плохо – хуже;  много – больше ;  мало – меньше ; поздно – позже ; часто  – чаще ;
громко – громче ; тихо  – тише .

4.  Согласны  или нет ?

 Старшие и младшие дети не любят друг друга.

Я согласна частично, потому что бывают разные люди и они могут понимать и дружить а бывает, что не понимают друг друга.
 Старшие всегда обижают младших.

Я снова согласна частично, потому что это зависит от окружения старшего или младшего.
Младшие никогда не обижают старших.

Мне кажется, что если младшего воспитали хорошо он не будет обижать старших, а если не слушается и плохо воспитан может и обидеть.
 Родители всегда сердятся на старших детей.

Ну может быть и так, потому что старших отпускают гулять и они немного скрытные, по этому могут общаться с не очень хорошими друзьями и выучить то что делают они и это может привести к не очень хорошим последствиям. По этому родители могут больше подозревать старших а не младших. Но младшие тоже могут себя плохо вести и их тоже наказывают.
Старшие и младшие дети всегда дружат.

Не думаю что всегда дружат, потому что у каждого свои интересы есть и они могут не совпадать.